College aantekeningen
Hoorcolleges Arbeidsverhoudingen bij de Overheid (2021)
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Uitwerking van alle hoorcolleges Arbeidsverhoudingen bij de Overheid (2021).
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 78 pagina's
Voorbeeld 4 van de 78 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges Arbeidsverhoudingen bij de Overheid2020/2021
Ba3 – Keuzevak
Week 1 - Normalisering
Normalisering het ambtenarenrecht per 1 januari 2020 fundamenteel is veranderd. Vanaf
dat moment is de Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren in werking getreden. Een
groot deel van de ambtenaren is ‘genormaliseerd’.
Wat is normalisering? Hiervoor is de positie van ambtenaren tot 1 januari 2020 van belang.
Tot die tijd hadden ambtenaren een andere rechtspositie dan ‘gewone werknemers’. Drie
grote verschillen tussen ambtenaren en ‘gewone’ werknemers:
1. Ambtenaren hadden een aanstelling. Dit is een eenzijdig besluit waarbij een overheid
een ambtenaar aanstelt. Een ambtenaar hoeft geen handtekening te zetten etc.
Gewone werknemers tekenen een arbeidsovereenkomst, deze wordt gesloten tussen
2 partijen, dit is dus een tweezijdig besluit. Hier kan wel de kanttekening bij worden
geplaatst. Ook ambtenaren moesten solliciteren en gaan akkoord met de aanstelling.
Formeel hoeft een ambtenaar niets te doen, er ligt natuurlijk wel een
overeenstemming aan vooraf.
2. Ambtenaren vielen onder een rechtspositieregeling. Hierin staan alle
arbeidsvoorwaarden die gelden voor een ambtenaar. Deze wordt eenzijdig
vastgesteld. De rechtspositieregeling wijkt af van de Cao. Hierin staan de
arbeidsvoorwaarden voor ‘gewone’ werknemers. Deze zijn overeengekomen tussen
de werkgevers en de vakbonden. Voorbeelden van rechtspositieregelingen zijn:
o ARAR: rijksambtenaren.
o CAR-UWO: gemeenteambtenaren.
o CAP: provincieambtenaren.
3. Als een ambtenaar wilde procederen tegen zijn werkgever dan moest hij dit doen
met toepassing van het bestuursrecht. Het ging immers over een burger tegenover
de overheid. Ambtenaren moesten dus veel procederen. Een ambtenaar kon over
veel beslissingen van de overheidswerkgever bezwaar maken. De ambtenaar kon in
bezwaar en beroep tegen rechtspositionele besluiten. De kritiek was dan ook dat
ambtenaren te veel en te vaak procedeerden, het was mogelijk te makkelijk om te
procederen.
Door de normalisering zijn deze verschillen voor een groot deel verdwenen.
Waarom was er een verschillende positie tussen ambtenaren en ‘gewone’ werknemers?
Bescherming van ambtenaren tegen politieke willekeur. Als er andere politieke
partijen aan de macht komen moet het niet mogelijk zijn om het gehele
ambtenarencorps te vervangen.
1
, Ambtenarencorps is een ‘constante factor’. Het is van fundamenteel belang voor een
stabiele staat. De werkzaamheden moeten kunnen blijven draaien.
Overheidsgezag: de overheidswerknemer kan niet op voet van gelijkheid met de
overheidswerkgever contracteren. De overheid is zo’n grote partij, tegenover zo’n
kleine ambtenaar.
Er waren dus zeker verschillen tussen ambtenaren en ‘gewone’ werknemers. Maar die
verschillen werden met de tijd steeds kleiner. De normalisering was eigenlijk al tijden aan de
gang. Dit zie je aan de volgende dingen:
- Stakingsrecht dit hadden ambtenaren niet tot de jaren ’80, hierna kregen ze dit
ook. Dit wordt ook wel gezien als de ‘start van de normalisering’.
- Medezeggenschap (WOR)
- Arbeidstijdenwet
- Werknemersverzekeringen zijn sinds enige tijd ook op ambtenaren van
toepassing.
- Ziekteverzuim (Wet Verbetering Poortwachter)
In 2011 werd een initiatiefwetsvoorstel ingediend door twee Tweede Kamerleden. De
regering had aangegeven normalisering wel te zien zitten, maar wilde er nog geen
prioritering aan te geven. In 2016 is het wetsvoorstel aangenomen. Waarom werd er
besloten te normaliseren?
Rechtsgelijkheid: een ambtenaar en een 'gewone’ werknemer werken allebei voor
geld in ondergeschiktheid. Wat is er nu zo anders aan die twee? Wat rechtvaardigt
die andere rechtspositie?
Aanstelling is niet nodig voor de kwaliteit van het werk van ambtenaren. Dit werd
nog wel eens aangedragen voor deze aanstelling.
Ambtenaren hadden officieel geen arbeidsovereenkomst en een cao, toch leek de
aanstelling en de rechtspositieregeling er verdomd veel op. De normalisering zorgt
ervoor dat er geen nageaapte contracten en cao’s meer zijn, maar echte contracten.
Versimpelen van wetswijzigingen, bijvoorbeeld het doorvoeren van EU-regels voor
alle werknemers en niet nog apart doorvoeren in de rechtspositieregelingen.
Uitwisselbaarheid met de marktsector. Hierdoor kunnen ambtenaren en werknemers
wellicht makkelijker wisselen van sector. Het is in twijfel te trekken of dit echt een
verschil zal maken.
Men vond dat de ambtenaar kon procederen tegen zijn werkgever. De normalisering
zal de juridische procedures van een ambtenaar tegen zijn overheidswerkgever
mogelijk verminderen.
Imagoverbetering van de ambtenaar. Het is maar de vraag of dit zo is, de ambtenaar
blijft immers een ambtenaar heten.
Wie wordt er genormaliseerd? Er zijn groepen ambtenaren uitgezonderd van de
normalisering. Deze groepen zijn dusdanig anders, dit rechtvaardigt dat zij een ambtenaar
met een publiekrechtelijke aanstelling blijven. Deze noemen we ‘blijfambtenaren’. Zij
hebben hun publiekrechtelijke aanstelling behouden:
- Rechters en officieren van justitie
- Militairen
2
, - Politieambtenaren
- Politieke ambtsdragers
- Bestuurders
- Deurwaarders
De rest is genormaliseerd, echter blijven ze wel ambtenaar heten!
Wie is ambtenaar? De definitie van ambtenaar is aangepast. De definitie was: ‘aangesteld
om in openbare dienst werkzaam te zijn’. Nu is de definitie: ‘heeft een arbeidsovereenkomst
met een overheidswerkgever’. De ambtenaar heeft nu een arbeidsovereenkomst en valt
daarom nu onder het civiele recht, maar hij heeft nog wel een speciale positie omdat hij
werkt voor een overheidswerkgever, dus is hij een ambtenaar.
Wat is een overheidswerkgever? Dit staat in art. 2 Ambtenarenwet 2017.
Als je een arbeidsovereenkomst hebt gesloten met een van deze organen dan ben je
werkzaam voor een overheidswerkgever.
Na de normalisering kunnen vier groepen worden onderscheiden:
A. Blijfambtenaren: ambtenaren die hun publiekrechtelijke aanstelling hebben
behouden. Zij zijn dus niet genormaliseerd en hebben geen arbeidsovereenkomst.
B. Genormaliseerde ambtenaren: dit is de groep waar je aan denkt als je het hebt over
de normalisering. Zij hebben een arbeidsovereenkomst gekregen.
C. Vertrekambtenaren: dit waren ambtenaren, maar zijn dit nu niet meer, ze zijn
volledig ‘ambtenaar af’.
D. Nieuwe ambtenaren: dit zijn mensen werken die werkten bij een organisatie onder
een arbeidsovereenkomst, zij voldeden niet aan de definitie ‘ambtenaar’ voor 1
januari 2020. Nu hebben ze een arbeidsovereenkomst én valt hun werkgever onder
de definitie van overheidswerkgever (art. 2 Ambtenarenwet 2017). Het zijn allemaal
instanties met als kerntaak: het uitoefenen van publiek gezag.
3
, Voorbeelden:
Ù Rechter vóór 1 januari 2020: rechterlijk ambtenaar. Nu: blijfambtenaar.
Ù Medewerker AIVD vóór 1 januari 2020: ambtenaar. Nu: genormaliseerd
ambtenaar.
Ù Verzekeringsarts UWV vóór 1 januari 2020: werknemer. Nu: nieuwe ambtenaar.
Hoe ging die normalisering in zijn werk? De Wnra regelde de overgang naar de
normalisering. Wat heeft deze Wnra bepaalt?
- Als je een aanstelling had, dan werd deze vanaf 1 januari 2020 automatisch omgezet
naar een arbeidsovereenkomst in de zin van titel 10 boek 7 BW. De aanstelling werd
dus een arbeidsovereenkomst.
- Van een rechtspositieregeling is overgegaan naar een Cao. De bepalingen in de
rechtspositieregelingen zijn (bijna volledig) overgeheveld naar een Cao.
- Het bestuursrecht is niet meer van toepassing op de verhouding tussen de
ambtenaar en zijn overheidswerkgever, maar het civiele recht. Procederen gaat bij de
kantonrechter, en niet meer bij de bestuursrechter.
- De Ambtenarenwet 1929 is vervangen door de Ambtenarenwet 2017. Hierin staan
alle bepalingen die het werken bij de overheid bijzonder maken.
Hoe ziet de rechtspositie van de genormaliseerde ambtenaar er nu uit? Deze bestaat kort
gezegd uit drie lagen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirtehaanappel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen