Wat is Severe Mental Illness?
De drie d’s zijn vereist voor het vaststellen van SMI. Dit zijn de volgende drie criteria
volgens de NIMH:
1. Een major diagnose van niet-organische psychose of een stoornis die tot chronische
beperkingen kan leiden zoals persoonlijkheidsstoornissen.
2. Duur van minstens 2 jaar. Voldoet aan een of twee van de volgende criteria:
1. In deze twee jaar is er sprake van (intensieve) psychiatrische zorg (bijvoorbeeld een
crisis interventie)
2. en/of langdurige zorg waarbij de normale leefsituatie duidelijk verstoord is.
3. Minstens twee tot vijf categorieën van functionele disabilities. De beperking is ernstig
en terugkerend vanuit een mentale stoornis. De beperking heeft betrekking op
verschillende gebieden zoals werk. Soms is hierdoor nanciële steun nodig. Ongepast
gedrag wordt gede nieerd door de maatschappij: wat zien wij als afwijkend gedrag? Vijf
kenmerken de niëren deze beperkingen:
1. Slechte werkgeschiedenis (werkloos, dakloos, weinig vaardigheden etc.).
2. Publieke nanciële steun (soms kan de persoon dit ook niet zelf aanvragen
vanwege de beperkingen).
3. Moeite met onderhouden van persoonlijk sociaal support systeem.
4. Heeft hulp nodig bij de basis levensvaardigheden zoals eten maken, hygiëne, geld
beheren.
5. Vertoont ongeschikt gedrag waardoor interventies vanuit ggz of rechtssysteem
nodig zijn.
Meestal is er een combinatie van factoren die het zo complex maken. SMI is dus veel
breder dan enkel de diagnose. Zie hiervoor de tabel van Slade.
Mensen die SMI hebben leven niet altijd in alle
slechte omstandigheden die eerder genoemd
werden. SMI is complex. Er zijn veel factoren die
een rol spelen. Het is gevoelig voor het publieke
beeld van mensen die o -the-grid leven, verward
zijn. Dat beeld is meestal gestigmatiseerd. Het
komt wel vaak voor dat factoren samen komen
en samen de situatie verslechteren, maar dit is
niet noodzakelijkerwijs altijd het geval.
Mensen denken vaak dat mensen met SMI
moeilijk te behandelen zijn. Waarschijnlijk is het
ook moeilijk om hen te behandelen, maar mensen
zijn niet op zichzelf ‘moeilijk’. Cliënten worden
vaak als moeilijk gezien. Er ontstaat soms een
soort wederzijdse hopeloosheid rond die cliënt
(zowel verzorgers als cliënt zelf). Enerzijds
hebben we beelden van mensen dat ze moeilijk
mee te werken zijn, geen inzicht hebben. Dit zijn
allemaal delen van het stigma van de moeilijke
patiënt. Door dit beeld wordt een deel van de
verantwoordelijkheid naar de patiënt geschoven als
de behandelingen niet werken.
Koekoek schrijft veel over niet-begrepen gedrag (in plaats van di cult to treat). Dit heet
professionele escalatie, zoveel hulpinstanties raken dan betrokken dat dit kan leiden tot
1
fi fi fi ff fi ffi
, Severe Mental Illness
hopeloosheid. Mensen denken dan dat zij in hun
eentje de patiënt niet kunnen helpen. Er zijn volgens
Koekoek (urban) contextuele factoren die een
dergelijke situatie tot stand kunnen brengen:
1. Armoede (schulden)
2. Lage SES
3. Werkeloosheid
4. Dakloosheid
5. Crimineel/ongepast sociaal gedrag
Daarnaast kan ook een duale diagnose hierin een rol
spelen volgens Koekoek:
1. In combinatie met middelengebruik
2. Kindertrauma, misbruik in de kindertijd, hechtingsproblematiek.
3. Depressieve symptomen of angstsymptomen.
Geschiedenis van SMI
SMI bestaat al sinds het bestaan van psychiatrie. Psychiatrie ontstond misschien zelfs
dankzij SMI. Voor een groot deel van de 20e eeuw werd SMI gezien als chronisch,
verslechterend en er werd gedacht dat het tertiaire zorg of een hoog-intensieve vorm van
secundaire zorg nodig had. De focus lag dus niet op terugkeer naar de samenleving, maar
meer op ‘bezig houden’.
Deze benadering veranderde in de jaren 60, toen anti-psychotica en anti-depressiva
ontstonden en deïnstitutionalisatie. Dit gaf SMI patiënten nieuwe hoop, zij werden
vrijgelaten in de samenleving. De verantwoordelijkheid werd meer bij de patiënt gelegd,
omdat zij zelf de mogelijkheid kregen om te herstellen.
* Secundaire zorg: uiteindelijk weer terug naar de samenleving.
* Tertiaire zorg: in een institutie en permanent.
Met de komst van medicatie ontstond er meer hoop, omdat medicatie de situatie kan
stabiliseren. De verantwoordelijkheid werd weer meer bij de patiënt gelegd en er werd
gedacht dat de patiënt de potentie heeft om te veranderen.
Na de jaren 60 vond er een shift plaats van een care naar een cure paradigma. Een
belangrijke reden hiervoor was de komt van behandelingen met medicatie. Dit cure
paradigma sluit aan bij het disease model waarin mensen met een mentale stoornis gezien
worden als ‘zieke’ mensen, dit vormt dus ook een medisch model.
Disease model
Dit blok gaat voornamelijk over dergelijke modellen. Alles dat je zult leren sluit aan bij een
bepaald model. We kijken vooral naar hoe zo’n model georganiseerd is. Een model is een
geheel aan assumpties over mentale stoornissen.
In het disease model worden mentale problemen gezien als ziekte. Ziek vs. gezond
impliceert ook goed vs. fout. Ziekte wordt gezien als iets dat biologisch ‘mis’ is, uit balans
of gebroken. Mentale ziekten worden gezien als iets medisch, wat impliceert dat er een
soort fysieke disfunctie is. Het feit dat we spreken over mental illness geeft al aan dat we
mentale stoornissen op een medische manier benaderen.
Het disease model is het gevolg van een cure paradigma. Er is een algemene staat van
welzijn en wanneer hiervan afgeweken wordt kunnen we dit oplossen of genezen. Dit idee
van het kunnen oplossen past bij een nomothetische benadering waarin onderliggende
ziekten bepaalde symptomen kunnen verklaren. Nomothetisch betekent dat we de wereld
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkepaats. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.