,Inhoud
1. Aspecten van communicatie.............................................................................................................11
1.1. Inleiding.....................................................................................................................................11
1.2. Communicatie en interactie.......................................................................................................11
1.2.1. Zender-boodschap-ontvanger............................................................................................11
1.2.2. Interactie............................................................................................................................11
1.2.3. Medium..............................................................................................................................11
1.2.4. Feedback.............................................................................................................................12
1.3. Soorten communicatie..............................................................................................................12
1.3.1. Eenzijdige communicatie....................................................................................................12
1.3.2. Tweezijdige communicatie.................................................................................................13
1.3.3. Verbale communicatie........................................................................................................13
1.3.4. Non-verbale communicatie................................................................................................14
1.4. Vormen van non-verbale communicatie....................................................................................14
1.4.1. Algemeen voorkomen.........................................................................................................14
1.4.2. Lichaamshouding................................................................................................................14
1.4.3. Gebaren..............................................................................................................................15
1.4.4. Gezichtsuitdrukkingen........................................................................................................15
1.4.5. Oogcontact.........................................................................................................................15
1.4.6. Stemklank en toonhoogte...................................................................................................16
1.4.7. Aanraking en nabijheidsgedrag...........................................................................................17
1.5. Betekenis van non-verbale communicatie in het contact..........................................................17
1.5.1. Informatie overbrengen......................................................................................................17
1.5.2. Contact leggen en onderhouden........................................................................................18
1.5.3. Belangstelling tonen...........................................................................................................18
1.5.4. Feedback geven..................................................................................................................18
1.5.5. Gevoelens uiten..................................................................................................................18
1.6. Lichaamstaal..............................................................................................................................18
1.6.1. Lichaamstaal is er altijd.......................................................................................................19
1.6.2. Spiegelen van lichaamstaal.................................................................................................19
1.6.3. Emotionele besmetting.......................................................................................................20
1.6.4. Invloed van lichaamstaal op jezelf......................................................................................20
1.7. Inhoudelijk en relationeel aspect van communicatie................................................................20
1.7.1. Het belang van de inhoud...................................................................................................21
1.7.2. Het belang van de relatie....................................................................................................21
2
, 1.8. Hoe dichtbij mag de ander komen.............................................................................................22
1.8.1. Intieme zone, tot 45 cm......................................................................................................22
1.8.2. Persoonlijke zone, van 45 tot 120 cm.................................................................................23
1.8.3. Sociale zone, van 120 tot 360 cm........................................................................................23
1.8.4. Publieke zone, 360cm of meer............................................................................................23
1.9. Context van de communicatie...................................................................................................23
1.10. Eigen manier van communiceren............................................................................................24
1.10.1. Communicatiestijl.............................................................................................................24
1.10.2. Communicatiepatronen....................................................................................................24
2. Communicatieproblemen.................................................................................................................25
2.1. Inleiding.....................................................................................................................................25
2.2. Communicatieproblemen..........................................................................................................25
2.2.1. Problemen door verschil in achtergrond en gewoonten....................................................25
2.2.2. Problemen bij het vertalen van de boodschap...................................................................26
2.2.3. Problemen bij het begrijpen van de boodschap.................................................................27
2.2.4. Problemen door communicatiestoornissen........................................................................27
2.2.5. Problemen door ruis...........................................................................................................29
2.3. Communicatieproblemen en het communicatieschema...........................................................30
2.4. Effectieve communicatie...........................................................................................................30
2.4.1. Je eigen manier van communiceren kennen......................................................................30
2.4.2. Uitgaan van de communicatie (vermogen) van de doelgroep............................................31
2.4.3. Kunnen en willen inleven in de ander.................................................................................31
2.4.4. Verbaal refcommuniceren..................................................................................................31
2.4.5. Verbale en non-verbale communicatie op elkaar afstemmen............................................32
3. Niet kennen......................................................................................................................................33
4. Luisteren en luisterhouding..............................................................................................................34
4.1. Inleiding.....................................................................................................................................34
4.2. Luisteren: belangrijkste communicatieve activiteit...................................................................34
4.2.1. Luisteren of horen?.............................................................................................................34
4.2.2. Luisteren in het dagelijks leven...........................................................................................34
4.2.3. Onjuiste luisterhouding......................................................................................................35
4.3. Vormen van niet-luisteren.........................................................................................................35
4.3.1. Onverschillig luisteren........................................................................................................35
4.3.2. Oordelend luisteren............................................................................................................36
4.3.3. Ik-gericht luisteren..............................................................................................................37
4.4. Belang van luisteren..................................................................................................................39
3
, 4.4.1. Juiste luisterhouding...........................................................................................................39
4.4.2. Activiteiten van de luisteraar..............................................................................................40
4.5. Luisterdoelen.............................................................................................................................41
4.6. Luistervaardigheden..................................................................................................................41
4.6.1. Aandachtgevend gedrag.....................................................................................................41
4.6.2. Vragen stellen.....................................................................................................................42
4.6.3. Samenvatten en ordenen...................................................................................................43
4.6.4. Analyseren..........................................................................................................................43
4.6.5. Gevoelsreflectie..................................................................................................................44
4.6.6. Confronteren......................................................................................................................45
4.6.7. Geruststellen......................................................................................................................45
4.6.8. Zelfonthulling......................................................................................................................46
4.7. Aandachtspunten effectief luisteren.........................................................................................46
5. Alledaagse gesprekken voeren.........................................................................................................47
5.1. Inleiding.....................................................................................................................................47
5.2. Kenmerken van een alledaags gesprek......................................................................................47
5.3. Contact leggen...........................................................................................................................47
5.3.1. Zoek de verbinding.............................................................................................................48
5.3.2. Laat het initiatief wisselen..................................................................................................48
5.3.3. Vermijd een kruisverhoor...................................................................................................48
5.3.4. Inspelen op de situatie........................................................................................................49
5.4. Een gesprek gaand houden........................................................................................................49
5.4.1. Gesloten vragen..................................................................................................................49
5.4.2. Open vragen.......................................................................................................................49
5.4.3. Indirecte vragen..................................................................................................................50
5.4.4. Suggestieve vragen.............................................................................................................50
5.4.5. Stimuleren tot doorpraten..................................................................................................51
5.5. Een gesprek afronden................................................................................................................51
5.5.1. Afscheid nemen..................................................................................................................52
5.6. Taal in informele gesprekken.....................................................................................................52
5.6.1. Humor.................................................................................................................................52
6. Actief luisteren.................................................................................................................................52
6.1. Inleiding.....................................................................................................................................52
6.2. Actief luisteren...........................................................................................................................53
6.2.1. Reacties als ‘ik begrijp wat je bedoelt’................................................................................53
6.2.2. Verwoorden van gevoelens................................................................................................53
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottedeveeuwx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.