BELEID
Didactische driehoek: leerkrachten, leerlingen en leerstof.
Beleid: geheel van afspraken en regels die bepalen hoe zaken verlopen.
Onderwijs is meer dan leren, onderwijzen en de didactische driehoek in de klas.
Concentrische niveaus:
» micro: klassen
» meso: school
» macro: onderwijssysteem
In dit vak kijken we naar beleid en organisatie IN het onderwijs. De manier waarop
dingen georganiseerd zijn binnen het onderwijs hebben invloed op de werking ervan.
1 Wie is wie in het Vlaamse onderwijslandschap?
Met wie heeft een leerkracht beroepshalve te maken?
» collega’s
» directie:
Directie: functie; aanstelling of benoeming van iemand.
» zorgcoördinator:
Zorgcoördinator: persoon die gespecialiseerd is in werken met kinderen met
leerproblemen. Het is ook degene die binnen het schoolteam de activiteiten rond
zorg voor kinderen met speciale noden coördineert en aanstuurt (dus in coachen
van leerkrachten).
Wie werft leerkrachten aan?
Inrichtende macht: macht die een school inricht (lokale vzw’s) en zijn bevoegd
voor het aanrichten van personeel.
Er zijn verschillende soorten scholen die op een bepaalde manier bestuurd worden
en het schoolbestuur beslist uiteindelijk wie er personeelslid wordt (aanwerven van
leerkrachten en directie).
» Katholieke scholen: bestuur
» Gemeentescholen: gemeentebestuur en schepen van onderwijs
» GO-scholen: scholengroep
Het blijft altijd het schoolbestuur als inrichtende macht die beslist wie directeur of
aangenomen wordt.
Bespreking artikel eindtermen:
1
, Koepel van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen: verzameling van alle
katholieke scholen in Vlaanderen.
Eindtermen: commissie van onderwijs (deel van het Vlaams-Parlement)
formuleren doelen die bereikt moeten worden met het onderwijs.
Decreten: wetten afgeschreven door Vlaams Parlement.
Wetten: wetten afgeschreven op federaal niveau.
Parlement: wetgevende macht die de wetten/ decreten maken.
Grondwettelijk Hof: rechtsonderdeel dat zich bezighoudt met nagaan of wetten en
decreten zich houden aan de grondwet.
Om erkend te worden als katholieke school, moet je lid zijn van de koepel en hier
lidgeld voor betalen. Elke school mag eigenlijk zijn eigen leerplan maken, maar dat is
veel werk. Men betaalt dus eigenlijk Katholiek Onderwijs Vlaanderen om leerplannen
te maken voor alle katholieke scholen die lid zijn van de Koepel.
In het Vlaams Parlement is er een decreet gestemd waarin de eindtermen worden
vastgelegd: elke school moet deze eindtermen halen om gefinancierd te worden.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen stapt naar het Grondwettelijk Hof omdat zij vinden
dat het ingaat tegen de onderwijsvrijheid. De vrijheid van het onderwijs staat vast in
de wet.
1.1 Vrijheid van onderwijs
De vrijheid van onderwijs is een fundamenteel principe dat staat ingeschreven in
de grondwet. Binnen dit principe zijn er 2 vormen van vrijheid: actieve en passieve
vrijheid.
Actieve vrijheid
» Recht van oprichting:
recht om scholen op te richten, er onderwijs te verstrekken
kunnen rechtsgeldige studiebewijzen uitreiken (indien voldaan aan regelgeving)
» Recht van richting:
inhoud en grondslagen van onderwijs is vrij
Vb.: keuze van onderwijsmethoden, bepaalde (niet-)confessionele
levensbeschouwingen
» Recht van inrichting:
organisatie en werking van de school
Vb.: tuchtreglement, jaarklassensysteem, …
Passieve vrijheid
» Vrijheid van schoolkeuze:
ouders kiezen zelf in welke school ze hun kind inschrijven
2
, school naar keuze moet binnen redelijke afstand liggen van woonplaats
» Inschrijvingsrechts:
recht om zich in school naar keuze in te schrijven
impliceert aanvaardingsplicht van de school
Belangrijk begrip bij die actieve vrijheid is de inrichtende macht/ schoolbestuur.
Zij:
» ontvangen de werkingsmiddelen, huurt/ bezit de schoolinfrastructuur, werkt
het pedagogisch project uit, neemt personeel aan …
» heeft volledige autonomie over opzet van lokaal beleid (binnen het wettelijk
gedefinieerd kader)
» IM verschilt per onderwijsnet
1.1.1Kwaliteitszorg
Op macroniveau hebben we de kwaliteitsdriehoek.
In 1989 vond de Val van de Berlijnse Muur plaats. In dat jaar is er ook de
communautaire agenda gekomen. Toen is besloten dat de bevoegdheid voor het
beleid van onderwijs verschoven wordt naar de gemeenschappen. De Vlaamse
regering is zo goed als helemaal bevoegd voor onderwijs.
Aan de ene kant moet men scholen evalueren en aan de andere kant ondersteunen
a.d.h.v. pedagogische begeleiders.
1.1.2 Pedagogische begeleidingsdiensten
Pedagogische begeleidingsdiensten: scholen begeleiden en ondersteunen. Ze
worden georganiseerd door vzw’s binnen de koepels van verschillende scholen en
krijgen een toelage van de overheid. Ze zijn ook complementair aan inspectie.
Het budget wordt gekoppeld aan het aantal leerlingen dat ingeschreven zijn in hun
netwerk van scholen. De begeleidingsdienst kan in werking geroepen worden op
vraag van school of overheid.
Waar of niet waar? De onderwijsinspectie kan de erkenning van een school intrekken
omdat ze met een specifieke methode werken waar de inspectie het niet mee eens
is.
Niet waar: Als de inspectie dit doet, ondergaan ze een zonde binnen het Vlaamse
onderwijsbeleid: vrijheid van onderwijs. Inspectie mag controleren of de eindtermen
bereikt worden, maar mag zich niet uitspreken over de manier waarop dit gebeurt.
3
, 1.1.3 Inspectie
Inspectie: controleert of school in staat is om maatschappelijke taak te volbrengen
en of ze voldoet aan de voorwaarden van goed onderwijs (curricula en
eindtermen).
Enkele eisen waaraan men moet voldoen1
» veiligheid van gebouw
» minimum van volume lucht
» sanitair
» …
Na een negatief/ ongunstig advies, krijgt een school even tijd om zich aan te passen.
Als dat na een tijd niet gebeurt, krijgt de school geen subsidies meer, kan het geen
geldige diploma’s meer uitreiken etc.
1.2 Historiek
1.2.1 Voor 1991
Kwaliteitsvol onderwijs: som van de vakken en prestaties van individuele leraren
en studierichtingen
Er is een individuele inspecteur die individuele leraren en vakken doorlichtte.
1.2.2 Vanaf 1991
» Decreet betreffende inspectie, dienst voor onderwijsontwikkeling en
pedagogische begeleidingsdiensten
» Holistische visie: teams van inspecteurs bekijken de schoolwerking in haar
geheel
❊ Coherentie curriculum
❊ Samenwerking
1.2.3 Verdere ontwikkelingen
» 2009: Decreet betreffende kwaliteitszorg
» Maart 2018: Decreet betreffende inspectie 2.0
Belangrijkste trend: steeds meer nadruk op verantwoordelijkheid school voor het
eigen (interne) kwaliteitszorgsysteem, waarbij de nieuwe taak van een inspecteur de
school ondersteunen was.
1.2.4 Vandaag: OK en Inspectie 2.0
OK: Referentiekader voor Onderwijskwaliteit
Scholen ondersteunen om zelf hun eigen richting te bepalen en kwaliteitsvol
onderwijs te realiseren. Het is echter een gevoelig onderwerp: men moet de
onderwijsvrijheid respecteren.
1
zie verder cursus: niet vanbuiten kennen, maar vooral erkennen en begrijpen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingenpw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.