College aantekeningen
Hoorcolleges Public Management
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Dit zijn de uitgebreide uitwerkingen van de hoorcolleges van dit vak.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges Public ManagementHC 1: Introductie 4-09-2018
Het spel en de knikkers (A. MacIntrye..After Virtue)
- Intrinsieke waarden: hoe je het spel doet
- Extrinsieke waarden: resultaat hebt en wint
Onze preoccupatie: Nieuw publiek Management (NPM)
- Inmiddels al behoorlijk oud
- Maar nog behoorlijk invloedrijk
- We richten ons op principes (Trommel)
- En op de praktijken (Veenswijk)
- Vanuit de leidende vraag: In welke staat bevindt het NPM zich, en hoe zou een
kandidaat voor iets beters en/of anders eruit kunnen zien?
Een coherent manifest of een potpourri van ideeën?
- Overkoepelende gedachte: bureaucratie faalt
- Publieke sector kan en moet efficiënter, effectiever, zuiniger
- Maar hoe? Hood: 7 doctrines (macht voor managers, prestatietargets, focus op
output, kleinere organisatie-eenheden, competitie, bedrijfsmatig denken,
budgetdiscipline)
- Nieuw Organisatiemodel? Nee, en dat vormt een van de verklaringen voor malaise in
NPM-land
Stap 1: waar komen NPM-ideeën vandaan?
- Sociaaleconomisch: crisis van de verzorgingsstaat
- Politiek-ideologisch: opkomst van het neoliberalisme
- Organisatie-en bestuurswetenschap: bureaucratiekritiek
Veelheid van achtergronden leidt tot veelheid van NPM-principes
Stap 2: Hoe verhoudt publiek management zich tot publieke waarden?
- Wat zijn publieke waarden?
- Public value management: een bredere visie op publiek management
- NPM lijkt waardendilemma’s in de publieke sector te miskennen (zie ook Christopher
Hood)
Ingebouwde waardencrises?
Stap 3: zijn er modellen/stijlen binnen NPM te onderkennen?
- Managerial State (performance management)
- Competitie (marktwerking)
- Partnerschappen (PPS)
Drie logica’s, met eigen bestaanscondities risico’s van ‘menging’
Stap 4: welke opbrengsten en neveneffecten zien we?
- Beter beheersbare publieke sector?
- Performance Paradox (discrepantie ‘papieren’ en ‘werkelijke’ opbrengsten)
- Drie perspectieven op neveneffecten
, Paradox & surprise eerder regel dan uitzondering in NPM
Stap 5: is er zicht op een post-NPM-paradigma?
- Het new public governance debat
- Andere scenario’s, inclusief herijking MacIntyre
Wat valt er te verwachten? Hiertoe is een scherpere blik nodig op de actuele praktijken
van publiek management colleges Veenswijk
Deel 2: praktijk uitwerkingen van new public management
Belangrijkste ‘ions’ technieken NPM (plaatje)
- Marketization – cultureel – splitsen en privatiseren
- Agentification – organisatorisch – op afstand plaatsen
- Performatization – juridisch – zelfbeheer en contractmanagement
- Projectification – economisch – publiek-private samenwerking
- E-governation (idee dat er een ongoing digitalisering plaatsvind) – ICT gericht -
digitaliseren
Onderstroom uitwerking NPM
Er zijn een aantal bewegingen waar we allemaal onderdeel van zijn en dat kristalliseert zich
en het organiseren vindt op een andere manier plaats. Bij public management komen een
aantal bewegingen bij elkaar en die versterken elkaar. Gevoel om grip te hebben op dingen
en dit is belangrijk geweest in public management om daarmee aan de slag te gaan.
Vergelijkbaarheid (& meetbaarheid (controle)) kan ten opzichte van andere bepalen of je het
goed doet. Bij new public management gaat het over de emotie van meetbaarheid en
vergelijkbaarheid.
De Multi moment opname methode (1987)
Binnen de publieke sector heb je veel verschillende soorten diensten, turven wat mensen
aan het doen waren binnen een bepaalde sector (meten van prestaties). Kijken hoe het werk
nog efficiënter kan.
HC 2: Antecedenten van NPM 07-09-2018
NPM = een paradox (langdurig gelijktijdig bestaan van iets wat eigenlijk botst/tegengesteld
is)
Antecedenten = gaan over tot stand komen van een voedingsbodem.
Vrouw: Ayn Rand – neoliberalisme
Agenda
NPM als resultante van
a. Politieke ontwikkelingen
b. Sociaal-economische trends
c. Inzichten vanuit kennis en cultuur
Implicaties voor de inhoud van NPM
a. Harde kern is ‘marktdenken’ (kern van NPM)
b. Maar in talloze varianten
,Neoliberalisme
- Jaren dertig: herijking van het klassieke liberalisme
- Eerst vooral een protest tegen toenemende (keynesiaanse) regulering van
kapitalisme (na de crisis in de jaren dertig vorige eeuw) – massa werkeloosheid/
slechte economische omstandigheden. In de liberale beweging bracht dat een
fundamentele vraag naar voren: wat moeten we doen? Klopt ons denken eigenlijk
wel? Toen ontstond een scheiding van mensen
- Daarna, vanaf de jaren zeventig een reëel alternatief voor het sociaal reguleerde
kapitalisme
Gestage veranderingen in opvattingen over de staat (Greener p 33)
- Meer aandacht voor ‘competitieve economie’ (van ‘Keynes naar Schumpeter’)
- Van sociale bescherming (welfare) naar sociale actiering (workfare) – niet mensen
per se beschermen maar activeren en zelf te laten nadenken.
- Van ‘nationaal’ naar ‘postnationaal’
- Van ‘staat’ naar ‘regime’ (veelheid van publieke dienstverleners)
Ayn Rand: The Virtue of Selfishness
- Mens is primair gericht op eigenbelang en moet dat om ethische redenen ook zijn
(afhankelijkheid is principieel verwerpelijk) - (geen verwachtingen over en weer en
als je bijv uiteten gaat reken je dat samen af)
- Iedere interventie in deze individuele autonomie is taboe, de staat is een amoreel
monster
- Politiek moet volledig vrije markten mogelijk maken en waarborgen
Terzijde: dat zag Adam Smith toch anders
Theory of Moral Sentiments:
- Voorwaarde voor vrije markt is de aanwezigheid van ‘maatschappelijkheid’
(empathie en onderling vertrouwen)
- Wordt door neoliberale politiek juist nek omgedraaid (ondoorzichtige producten,
plunderen van de toekomst, steeds ten koste van staten dus burgers)
- Ook als je vanuit eigen belang opereert (empathie en inlevingsvermogen), Adam
Smith was niet zo radicaal en niet zo in termen van puur egoïsme.
Kernpunten
1. Niet langer ‘laisser faire’ maar activistisch, zo niet agressief
2. Gericht op afbouw staat en omsmeden sociale verbanden in marktrelaties
3. Publieke sector is een bedrijf
4. Mensbeeld: homo hyper economicus (iemand die volledig is gericht op persoonlijk
belang in welvaart)
Paul Verhaeghe: de ziekmakende fictie van het autonome individu
5. Neoliberaal denken is het kapot maken van sociale relaties (je komt echt niet ver als
je niet inziet dat je afhankelijk bent van anderen) – besef van interdependentie
, Tussenconclusies:
Neoliberale sentiment creëerde in de jaren tachtig draagvlak voor:
a. Aanval op ‘government’ (Thatcher; there is no such thing as ‘society’)
b. Programma’s van vergaande deregulering, liberalisering, marktwerking
c. Nieuwe generatie politici en economen (Alan Greenspan, Milton Friedman)
Sociaaleconomische Context
- Jaren tachtig: ernstige crisis verzorgingsstaat, nationaal en internationaal
- Oplopende volumes van ‘zorgafhankelijke burgers’ (WW, WAO, Bijstand, Ouderdom,
Zorg)
- Betaalbaar? Vicieuze cirkel van stagerende economie en stijgende collectieve lasten
- Beheersbaar? Cultuur van passiviteit calculerend gedrag, misbruik van collectieve
regelingen
Nederland: Paarse Politiek (1994-2002)
- Historisch Novum: liberalen en socialisten in een coalitie
- Impliciete deal: ‘(neo)liberalen krijgen ‘hun markt’ socialisten behouden ‘hun
verzorgingsstaat’ want paars gaast de uitvoering daarvan efficiënter maken NPM
- Idem in Engeland, Tony Blair (Anthony Giddens) Third Way Politics
Programmatische lijnen
1. Staat moet aantoonbaar presteren (meetbare targets nu (veiligheid verbeteren))
2. Daarbij uitgaand van een calculerend mens- en organisatiebeeld
3. Wat leidt tot aanpak van ‘de bureaucratie’ en NPM-achtige maatregelen in de gehele
publieke sector (eigen risico’s in regelingen, verzelfstandiging, quasi-markten,
prestatiecontracten, en zo meer)
Bureaucratiemodel Weber
- Een uitgekiemde mix van rationaliteit en rechtsstatelijkheid
- Hiërarchisch systeem van competenties
- Ingebed in regels, die handelen coördineren en legitimeren (bescherming van
burgers)
- ‘The means of carrying community action into rationally ordered societal action’,
aldus Weber zelf, 1948)
- Weber vond bureaucratie helemaal goed, de manier om collectieve actie efficiënt en
legitiem te organiseren.
Aanzwellende kritiek
- (Hiërarchie) langzaam, ouderwets, verspilling van talent
- (Regelgeleid), inert, stroperig, geen verantwoording van doelen, prestaties, het is niet
doelgericht het is regelgericht (want in een democratie moet je je aan de regels
houden)
- (Inputfinanciering), verkwisting, x-inefficiency = krijgt een budget en proberen dat
budget helemaal op te maken anders krijg je het volgend jaar niet meer, maar er
wordt dan niet gekeken of dat budget echt helemaal nodig is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper serenaschuurmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 55628 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen