Week 1: p 4.1 t/m 4.2.4 Basisboek Recht
Onderneming:
In het ondernemingsrecht staat het begrip onderneming centraal. Het begrip onderneming
wordt in het recht in verschillende betekenissen gehanteerd.
Het Handelsregisterbesluit 2008 (Hrb.) zegt dat er sprake is van een onderneming indien een
voldoende zelfstandig optredende organisatorische eenheid van een of meer personen
bestaat waarin door voldoende inbreng van arbeid of middelen, ten behoeve van derden
diensten of goederen worden geleverd of werken tot stand worden gebracht met het
oogmerk daarmee materieel voordeel te behalen (art. 2).
De Wet op de ondernemingsraden (WOR) zegt over een onderneming: ‘elk in de
maatschappij als zelfstandige eenheid optredend organisatorisch verband waarin krachtens
arbeidsovereenkomst of krachtens publiekrechtelijke aanstelling arbeid wordt verricht (art.
1).
Het opnemen van een definitie van het begrip onderneming in de verschillende wetten dient
geen ander doel dan het afbakenen van het toepassingsgebied van de betreffende wet.
- Onderneming in het algemeen: ‘een onderneming is een activiteit waarbij kapitaal en
arbeid worden gecombineerd om goederen en/of diensten voort te brengen en aan
te bieden op een markt, zulks voor eigen risico.’
Combinatie kapitaal en arbeid.
Kenmerken:
Risico: een groot kenmerk voor een onderneming is het risico die wordt genomen of de
voortbrengselen daarvan (producten of diensten) winstgevend kunnen worden afgezet.
Hierbij valt onderscheid te maken tussen non-profit- en profitorganisaties:
Non-profitorganisatie: niet op winst gericht, maar ook niet op verlies.
Als een non-profitorganisatie zelf het risico loopt, is zij dan toch als onderneming te
beschouwen.
Profitorganisatie: wel op winst gericht.
Bedrijf en onderneming worden vaak als synoniemen gebruikt. Een bedrijf is het ruime
begrip en dat is onder te verdelen in ondernemingen en overige bedrijven.
Ondernemingsvorm:
Meest voorkomende ondernemingsvorm is de vennootschap, er zijn verschillende
vennootschappen:
- Contractuele vennootschappen
o Maatschap
o De vennootschap onder firma (VOF)
o De commanditaire vennootschap (CV)
- De naamloze vennootschap (NV) -> rechtspersoonlijkheid
- De besloten vennootschap (BV) -> rechtspersoonlijkheid
, Ondernemer is vrij om te kiezen welke ondernemingsvorm hij wil. Hij zal kijken naar
de gevolgen die de verschillende ondernemingsvormen meebrengen voor de
rechtspositie van de bij de onderneming betrokken personen.
Vennootschap:
- Een vennootschap is een samenwerkingsovereenkomst tussen vennoten om een
onderneming in stand te houden. We onderscheiden hierbij:
o De overeenkomst tussen de vennoten, zijnde de overeenkomst van
vennootschap;
o De onderneming, zijde de combinatie van kapitaal en arbeid die als
vennootschap worde aangediend.
De maatschap, de vof en de commanditaire vennootschap zijn overeenkomsten waarbij
twee of meer rechtssubjecten (vennoten) zich verbinden tot een inbreng van
vermogensbestanddelen of arbeid met de bedoeling daardoor samen vermogensrechtelijk
voordeel te behalen.
Aangeduid als contractuele vennootschap of personenvennootschappen
Rechtspersoonlijkheid:
- Een natuurlijk persoon (of een ander rechts) persoon afgescheiden vermogen met
een eigen doel zelfstandig drager is van rechten en verplichtingen.
Een juridische constructie, dus niet tastbaar. Een natuurlijk persoon wel.
Een natuurlijk persoon vertegenwoordigt de rechtspersoon.
Rechtspersoonlijkheid hoeft niet in te houden dat alleen de rechtspersoon zelf aansprakelijk
is voor de door hem verrichte handelingen. In beginsel is alleen het vermogen van de
rechtspersoon aansprakelijk voor handelingen die worden verricht in het kader van de
onderneming. Rechthebbenden (leden, aandeelhouders) zijn soms aansprakelijk voor alle
handelingen die de rechtspersoon verricht.
Voorbeeld: Het Europees economisch samenwerkingsverband is een rechtspersoon:
toch zijn de leden onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van het
samenwerkingsverband.
Vennootschap en rechtspersoon:
Niet alle vennootschappen zijn rechtspersoon en niet alle rechtspersonen zijn
vennootschappen.
- Een vennootschap is een overeenkomst, dus alleen denkbaar tussen ten minste twee
(rechts)personen. Dit is inderdaad het geval voor contractuele vennootschappen (vof,
cv en de maatschap).
- Voor de NV en de BV geldt dit niet. Zij zijn een zelfstandig juridisch bestaan gaan
leiden die niet gebaseerd is op een overeenkomst. Hier is het niet noodzakelijk dat
het door ten minste twee personen wordt opgericht, maar het kan wel.
1 persoon kan een nv of bv oprichten en voortzetten. Zonder rechtspersoonlijkheid
zou dit niet kunnen.
,Ondernemingsrecht:
- Breed begrip
- Het recht betreffende de onderneming zelf
- Het recht betreffende de rechtsvorm van de onderneming
Omvat:
- Het rechtspersonenrecht (Boek 2 BW)
- Het recht betreffende de contractuele vennootschappen (Boek 7A BW)
- De Handelingsregisterwet 2007 (Hrw) en het Handelsregisterbesluit 2008 (Hrb)
- De Handelsnaamwet
- De Faillisementswet
- De Wet op de ondernemingsraden (WOR)
- Het SER-besluit Fusiegedragsregels 2015
Eenmanszaak en contractuele vennootschappen:
- De ondernemingsvormen die geen rechtspersoonlijkheid bezitten.
o Eenmanszaak
o De maatschap
o De vennootschap onder firma
o De commandaire vennootschap
Eenmanszaak:
- Door de natuurlijke persoon in stand gehouden.
- Geen wettelijke regeling
- De ondernemer is met zijn hele vermogen aansprakelijk voor de rechtshandelingen
die hij in het kader van de onderneming verricht.
- Inschrijven krachtens: art. 5 jo. 18 Hrw. En art. 11 jo. 16 Hrb.
Mocht een ondernemer zijn eenmanszaak willen verkopen, dan kan de uitvoering van de
koopovereenkomst slechts betrekking hebben op de activa.
- Goederen moeten worden overgedragen volgens art. 3:80 e.v. BW
- Passiva kan slechts worden overgedragen met medewerking an de rechthebbenden.
(Schuld- en contractoverneming: art. 6:155/159 BW) (overdracht goederen hoofdstuk
2 sub paragraaf 2.6.7 en verder)
Maatschap:
- Art. 7A:1655 BW: ‘Maatschap is een overeenkomst, waarbij twee of meerdere
personen zich verbinden om iets in gemeenschap te brengen, met het oogmerk om
het daaruit ontstaande voordeel met elkander te delen.’
- Rechtsbetrekkingen tussen vennoten worden mede beheerst door de redelijkheid en
billijkheid
- Vormvrij: dus ook mondeling; niet handig, omdat moeilijk valt aan te tonen wat is
afgesproken.
Kenmerken:
- Vrije beroepen (advocaten, notarissen en accountants): men in beginsel zelfstandig
het beroep uitoefent en dus niet in loondienst is.
, Beroep en bedrijf:
De maatschap tot uitoefening van een beroep heeft betrekking op het zelfstandig uitoefenen
van een beroep.
- Hoge raad: bij beroep ‘naar algemene maatschappelijke opvatting’ te gaan ‘om bij
uitstek persoonsgebonden werkzaamheden van intellectuele of kunstzinnige aard
zonder dat daarvoor omvangrijke investeringen zijn gedaan.’
Niet altijd met dit criterium uit de voeten.
Van een scherp onderscheid tussen beroep en bedrijf is geen sprake, ook vrije beroepen
worden steeds meer bedrijfsmatig uitgeoefend en onder gemeenschappelijke naam.
De vof en de commanditaire vennootschap zijn maatschappen tot uitoefening van een
bedrijf en zijn daarmee gekwalificeerde vormen van de maatschap.
Wat geldt voor de maatschap, geldt ook voor de vof en de cv, tenzij de wet (art. 16
Wvk) specifiek anders bepaalt.
Soorten maatschappen:
- Maatschappen onder gemeenschappelijk naam (advocatenkantoor Jansen en
Pietersen): openbare maatschap die dient tot uitoefening van een beroep.
- Maatschappen niet onder gemeenschappelijke naam: stille maatschap. Deze kan
dienen zowel ter uitoefening van een beroep als ter uitoefening van een bedrijf.
Een openbare maatschap tot uitoefening van een bedrijf is niet mogelijk.
De maatschap moet worden ingeschreven in het handelsregister (art. 5 jo. 18 Hrw,
art. 11 jo. 17 Hrb)
Essentie van de maatschap:
De maatschap is:
- Een overeenkomst
- Tot samenwerking
- Van twee of meer personen (ook rechtspersonen)
- Gericht op het behalen van vermogensrechtelijk voordeel
- Ten behoeve van alle vennoten (maten)
- Door middel van inbreng
- Van ieder van de vennoten (maten).
Affectio societatis beginsel: samenwerking op basis van gelijkwaardigheid (niet
hetzelfde als gelijkheid).
Poolovereenkomst: spreken de contractpartijen af bepaalde inkomsten in een pool te
storten en deze onderling te verdelen. Partijen streven hier wel een
gemeenschappelijk vermogensvoordeel na, maar de samenwerking ontbreekt.
Slechts het resultaat wordt verdeeld. (Geen maatschap)
Vermogensrechtelijk voordeel is een ruimer begrip dan winst. Wordt met elkaar
gedeeld, niet onder elkaar. Dit betekend dat uitkering van het voordeel niet vereist
is.
De inbreng kan bestaan uit geld, goederen (zowel zaken als vermogensrechten) en
arbeid (art. 7A:1662 BW).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jannavdkooi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.