1. Algemeen
2. Hoofdstuk draagstructuur
2.1 Inleiding
De krachten die op een gebouw inwerken optelsom van het eigen gewicht van de structuur
(permanente belasting) + de ‘mobiele’ krachten (niet permanente belasting) (bv. sneeuwbelasting,
mensen, flexibele wanden, meubels,…)
Deze krachten kunnen in alle richtingen optreden moeten uiteindelijk verticaal naar
beneden via funderingen afgeleid
Daarom moet de draagstructuur een ruimtelijk stijf en draagkrachtig systeem zijn
Opwaartse kracht minstens even groot als neerwaartse kracht
Stenen (beton) kunnen niet tegen trekkracht barsten
2.1.1 Vlakvormige structuurelementen
Een plaat
Een vlakvormig structuurelement waarbij de krachten loodrecht inwerken op het vlak (bv.
zoals een vloerplaat)
Een schijf
Een vlakvormig structuurelement waarbij de krachten werken in het vlak (bv. zoals bij een
dragende muur)
Hedendaagse techniek die met deze 2 elementen werkt CLT (Cross Laminates Timber) platen
CLT wanden en vloeren uit planken opgebouwd kruiselings verlijmd
In tegenstelling tot stapelbouw (bv. baksteen) deze wanden kunnen trekkrachten
opnemen hierdoor kunnen ze als balk fungeren
Zo kan je een vloerplaat ophangen aan bv. de muren van de verdieping o de ruimte
groter te maken zonder zichtbare balken
Materiaal heeft ecologische voordelen
2.1.2 Lijnvormige structuurelementen
Een balk
Een horizontale staaf met (meestal) rechte lengteas die belast wordt door de krachten
loodrecht op de staafas
Een kolom
Een verticale staaf met (meestal) een rechte lengteas die belast wordt door krachten in de
staafrichting
In de prehistorie vs 2000
Vroeger werden ‘bouwkundige’ structuren gemaakt
Men plaatste verticale stenen met daarop een horizontale plaat (zoals bv. dolmen en
menhirs
Nu bestaat er prefab-gebouwen die opgebouwd zijn uit grote platen die zowel horizontaal
als verticaal worden geplaatst zodat er ruimtes ontstaan
1
,2.1.3 Boogvormig structuurelementen
Boog
Een gewelfde constructie die een opening overspant en de druk van de last erboven opvangt
en afleidt
Het belangrijkste onderdeel van het gewelf
Bestaat uit
1 geheel
Opgebouwd uit meerdere wigvormige stenen
Rechthoekige stenen met wigvormige voegen
3 mogelijkheden om de spankracht in de constructie op te vangen
De oplegpunten kunnen met elkaar verbonden worden door een trekstaaf (staal) die de
horizontale krachten opvangt
Plaatsen van zeer dikke steunpunten of een brede fundering
Om minder spatkrachten te moeten opvangen (in gotische periode) spitsbogen die de
steunpunten met pinakels verzwaard werden daardoor gaan de krachten die op de boog
komen recht naar beneden waardoor de steunpunten veel dunner konden gemaakt worden
(Zie afbeeldingen cursus)
2.1.4 Gewelf
In doorsnee gebogen constructie die een ruimte met rechthoekig plattegrond overdekt (voor
koepel cirkelvormig)
Zijdelingse druk die het gewelf uitoefent opgevangen door (al dan niet) verzwaarde
muren
Aan beide zijden kleinere of halve gewelven, hoger opgaande zijruimte (zijbreuken) of
schoorwerk
Een tongewelf
Een gewelf dat over de gehele lengte dezelfde vorm heeft en waarvan de dwarsdoorsnede
een halve cirkel vormt zodat het gewelf een halve cilinder vormt
Een kruisgewelf
Een kruisje van 2 tongewelven assen loodrecht op elkaar
Een koepel
Ontstaat wanneer men een boog wentelt om een verticale as
Spatkrachten moeten opgevangen worden kan met trekkers of een ringbalk
Het Pantheon grootste koepel in ongewapend beton (diameter 43,3m)
Doordachte constructies
Druk opgevangen door zware muren (tot we 7cm)
Materiaal van de koepel aan de basis basalt (=zwaar en drukvast)
bovenaan puimsteen (licht vulkanisch gesteente)
Oculus voorkomt dat spanningen in de koepel weggewerkt worden
Koepel bestaat uit cassettes die gewicht besparend zijn
Koepel dunner naar boven toe
2
, 2.2 De soorten krachten die op een constructie inwerken
Een puntlast
Een belasting die aangrijpt op een constructiedeel oppervlakte van het aangrijpingsvlak
klein is verhouding tot het constructiedeel
Het heeft een aangrijpingspunt, richting (=zin) en een grootte
Belasting samengebundeld in 1 punt
Bv. kolom op een plaat, persoon op een vloer, poten van een magazijnstelling op de
vloer van het magazijn
Een eenparig verdeelde belasting
Belasting wordt gelijkmatig als een balk verdeeld over een oppervlak
Te vergelijken met een muur op een funderingszool of een vloerplaat op een muur of
balk
2.3 Spanning in een constructie
Bij een balk of plaat opgelegd op 2 steunpunten zal doorbuigen door eigen gewicht en externe
belasting verschillende krachten die hierbij optreden:
Trekspanning
Omdat de balk doorbuigt aan het materiaal getrokken dus zal die onderaan langer
worden
Sommige materialen staal en hout kunnen trekkrachten opvangen
Natuursteen en beton niet geschikt om deze op te vangen daarom kan
natuursteen geen grote overspanningen maken bij beton kan dit opgelost worden
door wapening onderaan de balk te plaatsen
Drukspanning
Bovenaan balk gebeurt het omgekeerde balk wordt daar samengedrukt
Beton en natuursteen kunnen hoge drukkrachten weerstaan geen wapening
nodig (in praktijk toch gedaan maar met veel kleinere sectie van bij trekspanning)
Overgang drukspanning en trekspanning geen normaalspanning (krachten de lengterichting)
deze zone heet de neutrale zone
Schuifspanning
Treedt dwars op de balk niet lengterichting maar in de breedte en hoogte
Is het gevolg van vervorming van de balk bovenaan dikker, onderaan dunner
Deze krachten opvangen dwarswapening plaatsen
Buigspanning
Ten gevolge van trek- en drukkrachten balk wilt doorbuigen
Buigspanning vergroot naargelang de afstand van de kracht tot de steunpunten
is afhankelijk van de vorm van de balk (bv. hoe hoger de balk hoe lager de
buigspanning)
Buigmoment een torsiekracht in het materiaal (kijk voorbeeld cursus)
2.4 Belastingen op ee constructie
Permanente belasting
Het eigengewicht van de constructie (balken, vloerplaat, muren) delen met de afwerking
(chape, bepleistering, tegels)
Deze belasting wijzigt niet in de levensduur van het gebouw
Niet-permanente belasting
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kiarasaey1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,69. Je zit daarna nergens aan vast.