Hoofdstuk 2 social work in Europe: from charity to
market
Internationaal maatschappelijk werk begon als iets van de civil society. civil society staat voor actief
burgerschap en minder ingrijpende overheid. Hoofdstuk 2 gaat over de vraag hoe
welzijnsmechanismen (overheid, civil society en markt) betrokken raakten bij sociaal werk.
Maatschappelijk werk is ontstaan om armoede aan te pakken en is verbonden aan liefdadigheid.
Mensen waren door oorlog en hongersnood afhankelijk van openbare liefdadigheid.
Tijdens de middeleeuwen had de christelijke kerk grote invloed op de Europese samenleving.
Liefdadigheid was in vorm van directe hulp ( dus geld of voedsel geven) in plaats van de oorzaak aan
te pakken. Voor de reformatie had je de plicht om de 7 werken van barmhartigheid te verrichten.
Mensen moesten:
- de hongerige eten geven
- de dorstige drinken geven
- de vreemdeling welkom heten
- de naakten kleden
- de zieken bezoeken
- bezoek de gevangene
- doden begraven
Maatschappelijk werk was een vorm van liefdadigheid die werd verstrekt door maatschappelijke
instellingen bijvoorbeeld particuliere instellingen zoals armenhuizen die directe hulp gaven.De
arbeidsgeschikte armen werden tewerkgesteld in een huis waar je kon werken. De luie armen en
landlopers werden naar een huis van correctie of gevangenis gestuurd.
De verlichting
na de reformatie kreeg maatschappelijk werk een andere dimensie namelijk het beschaven van
armen tot goede burgers door leden van de goede burgerij.
Maatschappelijke organisaties moesten niet alleen materiële zorg bieden maar ze moesten hen
omvormen tot hardwerkende en notabele mensen.
Voltaire, Diderot en Kant waren ervan overtuigd dat een goede moraal universeel was en dat ieder
mens een redelijk mens kon worden. Volgens Kant was dit mogelijk als zij opgevoed werden door
redelijke personen. Ook dacht hij dat mensen uit hen ellende gered werden door morele opvoeding
en dat ze vrije/ onafhankelijke burgers zijn. Vrij zijn betekent het volgen van je eigen rationele
principes. Vrij zijn is dus moreel zijn.
Aanleren van goede manieren werd een integraal onderdeel van sociaal werk. Denk tegenwoordig
aan sociale vaardigheidstrainingen, opvoedcursussen en taalcursussen.
De ontwikkeling van verzorgingsstaten in Europa
Tot de 19e eeuw zette de overheid geen sociale activiteiten uit om haar kwetsbare burgers te
verzorgen en te beschaven. Dit veranderde met de opkomst van industrieën en steden in het begin
van de 19e eeuw.
,Door industrialisatie ontstond een grote kwetsbare klasse: de arbeiders.
Het werd duidelijk dat het maatschappelijk middenveld alleen deze sociale problemen niet meer kon
oplossen de staat moesten zorgen voor sociale zekerheid.
Vanaf dat moment ontwikkelden staten in Europa publieke stelsels van sociale zekerheid en werden
verzorgingsstaten. Voor het eerst in Frankrijk.
Een stelsel van sociale verzekering tegen werkloosheid, ziekte en ouderdom werd geïntroduceerd in
Duitsland onder Bismarck.
De verzorgingsstaat in Europa was actief. Verzorgingsstaat is een overheid die volledig voorziet in de
welvaart of welzijn van zijn burgers volledig verzorgt. Zo'n overheid is betrokken bij burgers op elk
niveau, voorziet in behoefte. Het doel is om economische gelijkheid te creëren of een billijke
levensstandaard voor iedereen te garanderen. De verzorgingsstaat zorgt voor huisvesting, onderwijs,
gezondheidszorg, pensioen, ziekte, verlof, aanvullend inkomen en gelijke lonen door prijs- en
looncontroles. Ook wordt er gezorgd voor openbaar vervoer, kinderopvang en sociale voorzieningen.
Sommige worden betaald uit belasting andere via verzekeringsprogramma's.
Kapitalisme en maatschappelijk werk
Het kapitalisme werd na de Koude oorlog het basisprincipe van de verzorgingsstaat. Gedurende een
groot deel van de jaren 90 heeft het liberale idee dat er geen alternatief is voor de markt een
kernelement gevormd van het gezonde verstand van veel mensen over de hele wereld.
In veel andere Europese landen heeft deze onvoorwaardelijke aanvaarding van de kapitalistische
rationaliteit maatschappelijk werk ingrijpend geweest.
Het heeft geleid tot groei van de sociale werkvoorziening. Binnen kapitalistische overtuiging wordt
expliciet van uitgegaan dat maatschappelijk werk zoveel mogelijk moet functioneren als een
commercieel bedrijf om winst te maken.
De omarming van de businessology (zakelijke denkwijzen invoeren in praktijk). Modernisering van
maatschappelijk werk en efficiënter maken ervan door het inzetten van onderscheidende en
waardevolle expertise.
Critici klagen dat het maatschappelijk werk tegenwoordig wordt geleid door managers wiens taak
bestaat uit beheren van budgetten i.p.v. voldoen aan behoeften van de cliënt.
Het oudste mechanisme van maatschappelijk werk is het initiatief van de civiele samenleving, dat
voornamelijk uitgevoerd werd door gezinnen, kerken, vakbonden, liefdadigheidsorganisaties of
buurten. Mensen helpen elkaar uit medelijden of gemeenschappelijke overtuiging.
Vanaf de 19e eeuw werden regeringen een belangrijk sociaal mechanisme voor sociaal werk door
opstellen van wetten en sociale zekerheidsstelsels. De staat helpt haar burgers uit solidariteit en
menselijkheid.
Vanaf de jaren 70 werd de markt het belangrijkste leverancier van sociale diensten.
, Welzijnsdriehoek
Met de acceptatie van de markt als sociaal mechanismen bestaan er 3 mechanismen die
maatschappelijk werk activiteiten coördineren.
- maatschappelijk middenveld
- de staat
- de markt
Peter Abrahamson: elke samenleving neemt beslissingen over welk maatschappelijk probleem wordt
opgelost door welk welvaartsmechanisme. In bepaalde staten, is het maatschappelijk middenveld
voornamelijk verantwoordelijk voor de levering van sociale diensten. In andere staten worden sociale
zekerheidsregelingen gesubsidieerd door regeringen. En in andere staten is de markt
verantwoordelijk voor aanbod van sociale diensten. 3 mechanismen in 1 figuur:
Om te kijken welk mechanisme domineert bestudeerde Esping-Andersen de manier waarop mensen
voor maatschappelijk welzijn afhankelijk waren van de overheid, de markt of de particuliere
organisaties. Hierbij onderscheid hij 3 zeer diverse regime-types georganiseerd volgens eigen logica
op gebied van structuur, stratificatie en maatschappelijke integratie.
Hoe was Esping Andersen in staat om de wereld samen te stellen van 3 verschillende
verzorgingsstaat-logica's? 2 fundamentele dimensies van welvaartsstaatsdenken:
- mate van decommodificatie: mate waarin een dienst wordt teruggegeven. Als een kwestie van
recht en de maate waarin een persoon kan in zijn levensonderhoud kan voorzien zonder afhankelijk
te zijn van de markt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floormokkink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.