College aantekeningen
gastcollege Politicologie André Alen: staatshervorming.
- Vak
- Instelling
Het gastcollege gegeven in het vak politicologie van de 1ste bachelor Rechten aan Ugent.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: lunadesimpelaere • 2 jaar geleden
Verkoper
Volgen
Rechten2003
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
GASTCOLLEGE POLITICOLOGIE ANDRÉALEN: STAATSHERVORMING
DE EVOLUTIE VAN EEN UNITAIRE NAAR EEN FEDERALE STAAT
1. 1831: een gedecentraliseerde eenheidsstaat
- De Belgische Grondwet 7 februari 1831 product van Franstalige burgerij. De
Belgische revolutionairen grepen terug naar theorieën van de Franse revolutie.
- Belgische staat tot stand gekomen als Franstalige staat.
- Gelijkheidswetten van 1898: hier werd Nederlands en Frans op voet van gelijkheid
geplaats op vlak van bekendmaking van wetten.
- 1893 verruiming stemrecht: elke Vlaamse man heeft evenveel stemrecht als Franse
man.
2. 1970: de Vlaamse eisen (vier taalgebieden én drie gemeenschappen)
- 4 taalgebieden (dia 8) en 3 gemeenschappen (dia 9).
3. 1970: de Franstalige eisen (drie gewesten én waarborgen ter bescherming van hun numerieke
minderheid)
- Regeringsverklaring Spaak kwamen 2 bezorgdheden tot uiting: (1) economische
achteruitgang van Wallonië (2) Franstalige minderheid moet beschermd worden in
federale instellingen.
- (dia 10)
4. Vergelijking van deze waarborgen in de “grendelgrondwet” met een “confederale”
besluitvorming-Begrip “confederalisme”
- Bijzondere meerderheidswetten waar 2 voudige meerderheid vereist is.
(Nederlandse en Franstalige taalgroep die samen een 2/3 de meerderheid moeten
geven.
- Wetgeving die geen bijzondere meerderheidswetten zijn alarmebelprocedure in
Grondwet = 3/4de van de leden van een taalgroep in de Kamer of Senaat kunnen een
motie lanceren dat bepalingen schadelijk zijn voor de taalgemeenschappen
wetgevingsprocedure wordt geschorst. Dit wordt niet vaak toegepast.
- Federale ministerraad waar evenveel Nederlandstalige als Franstalige ministers zijn.
confederatie = statenbond: verschillende soevereine staten, die bij verdrag overeenkomen om
bepaalde aangelegenheden gezamenlijk te regelen zonder dat de confederale organen zeggenschap
hebben tegenover de burgers van die staten. Hier zijn niet veel voorbeelden van en ook vaak uiteen
gevallen. Sommige zijn uitgegroeid tot een federatie bv. Amerika.
5. 1993: België is een “federale Staat” (artikel 1 van de Grondwet)
- Kunnen de gemeenschappen en gewesten vergeleken worden met deelstaten in
andere federale staten? Ja, 3 wetten van federalisme: (1) autonomie en dit is hier
het geval, (2) participatie (3) samenwerking, ook dit hebben we meer dan genoeg.
, - 1970: 1e staatshervorming, 1980: 2 e staatshervorming, 1988: 3e staatshervorming,
1993: 4e staatshervorming en voornaamste, 2001: 5 e staatshervorming zonder
grondwetsherziening, 2014: 6e staatshervorming naar aanleiding van Brussel-Halle-
Vilvoorde.
DE ATYPISCHE AARD VAN HET BELGISCHE FEDERALISME
1. Een bipolair of tweeledig federalisme
- Nederlandstaligen en Franstaligen komt voor in federale instellingen en ook pariteit
in hogere rechtscolleges.
- Ook politieke partijen helemaal gesplits intern mechanisme van
compromisvorming verloren gegaan.
- Ook splitsing in de massamedia wie kijkt hier naar de RTBF? Wie leest Franstalige
kranten?
- Is tweeledigheid dan een gevaar? Ja, niet veel landen die geslaagd zijn met een
tweeledig federalisme.
2. Een centrifugaal of middelpuntvliedend federalisme
- Centripetaal of middelpuntzoekend is de normele wijze.
- Bij ons heeft men bepaalde bevoegdheden op limitatieve wijze moeten toekennen
aan de gemeenschappen en de gewesten = centrifugaal federalisme.
- Gemeenschappen en gewesten blijven meer en meer bevoegdheden vragen.
2 grote handicaps.
DE COMPLEXITEIT VAN HET BELGISCHE FEDERALISME
1. De gemeenschappen en de gewesten vallen niet samen
2. Een asymmetrische bevoegdheidsuitoefening: een tweeledig gemeenschapmodel versus een
drieledig gewestmodel
- 2-ledigheid beklemtonen: Vlaamse en Franse gemeenschappen kunnen niet enkel
hun eigen bevoegdheden uitoefenen maar ook die van het Waalse gexest onder de
voorxaarde van een bijzondere meerderheidswet zorgde voor een zogezegde
fusie van Vlaamse gemeenschap en gewest.
- Wallonië kiest voor een 3-ledig model: Franse gemeenschap kan bevoegdheid
overdragen aan gewestelijke instellingen voor zover er een 3-voudig akkoord is.
- Duitstalige gemeenschap kan in akkoord met Waals gewest bevoegdheden van het
Waals gewest in het Duitstalig gebied uit te oefenen.
3. De Brusselse instellingen: een institutioneel kluwen
4. De bevoegdheidsverdeling tussen de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten
- Art 4, 5, 6 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der
instellingen.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Rechten2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen