Auditing: A Journal of Practice & TheoryAmerican Accounting Association Vol.
No34,. 2DOI:10.2308/ajpt-
10423
Mei 2015
pp. 147-165
COMMENTAAR
Kwalitatief onderzoek in auditing:
Een methodologisch stappenplan
Michael K. Power en Yves Gendron
Zonder [onderzoek dat gericht is op het beschrijven en begrijpen van boekhoudsystemen
in actie] zal de gedrags- en organisatiestudie van de boekhouding volgens mij steeds meer
in een leegte blijven bestaan, in een wereld die meer gebaseerd is op de mythen van de
boekhoudkundige missie dan op de verwezenlijkingen van de boekhouding in de praktijk.
-Hopwood (1979, 147)
INLEIDING
nthony Hopwood, de grondlegger van Accounting, Organizations and Society,
A betoogde dat de legitimiteit en relevantie van de kennis die wordt geproduceerd door het
brede scala van zich voortdurend ontwikkelende kwantitatieve methoden, zou kunnen
worden verbeterd door een beter begrip van de praktijk van
werkrealiteit zoals die in het veld wordt ervaren. In de afgelopen jaren hebben een aantal
academische tijdschriften die zich van oudsher toelegden op de toepassing van formele
kwantitatieve onderzoeksmethoden op accounting- en auditingvraagstukken, inderdaad meer
publicatieruimte ingeruimd voor kwalitatief onderzoek, met inbegrip van veldwerk.1 Behavioral
audit-onderzoekers hebben hun onderzoeksgemeenschap ook aangespoord om open te staan voor
vormen van kwalitatief onderzoek (bv. Carcello, Hermanson, en Ye 2011, 18-19). In de woorden
van Gibbins en Jamal (1993, 452):
Michael K. Power is hoogleraar aan de London School of Economics and Political Science, en
Yves Gendron is hoogleraar aan de Universite´ Laval.
We hebben geprofiteerd van het commentaar op een eerdere versie van Jeffrey Cohen, Sylvain Durocher, Emily
Griffith, Dana Hermanson, W. Robert Knechel (hoofdredacteur), Andrea Mennicken, Claire-France Picard, en Rita
Samiolo.
Dit commentaar geeft alleen het standpunt van de auteurs
weer. Opmerking van de redacteur: Geaccepteerd door
W. Robert Knechel.
Ingediend: Augustus 2014
Geaccepteerd: September
2014 Online gepubliceerd:
April 2015
Een soortgelijke tendens doet zich voor in managementtijdschriften. In een gastredactioneel artikel in het Journal
1
of International Business Studies stellen Birkinshaw, Brannen en Tung (2011, 573) bijvoorbeeld het volgende: Om
de complexiteit te begrijpen van opkomende en evoluerende fenomenen die verspreid zijn over een grote afstand,
en van de gedifferentieerde contexten die typisch zijn voor veel onderzochte onderwerpen . . . is het vaak niet
aangewezen om grootschalige, transversale studies uit te voeren of reductionistische methoden toe te passen bij
gebrek aan een goed ontwikkelde theorie. In plaats daarvan zijn dikke beschrijvingen, verkennend onderzoek en
vergelijkende case-analyse die zich richten op inductieve theorievorming en het genereren van hypothesen wellicht
geschikter. '
,147
,
, 148 Power en Gendron
In de onderzoeksliteratuur over accounting en auditing bestaat nog geen duidelijk inzicht
in wat accountants en auditors cognitief doen in hun dagelijkse omgeving. Dit is deels te
wijten aan een gebrek aan bereidheid bij de onderzoekers en misschien ook bij de
accountants (die gevoelig zijn voor de vertrouwelijkheid van zowel de onderneming als
de cliënt, en voor andere factoren) om veldonderzoek te verrichten in reële situaties.
Van talrijke kwalitatieve onderzoeksmethoden is bekend dat zij bijzonder doeltreffend zijn in
het genereren van dit soort gefundeerd inzicht in de praktijk (Bansal en Corley 2011; Hopwood
1983). Dergelijk inzicht is nuttig omwille van zichzelf, maar ook als de inductieve basis voor
grootschalige kwantitatieve studies.2
Met het schrijven van dit commentaar willen wij onder meer een zinvolle intercommunautaire
uitwisseling op gang brengen, waarbij onderzoekers in kwantitatieve analysetradities worden
uitgenodigd hun voordeel te doen met kwalitatief werk op manieren die de overtuigingskracht van
hun hypotheses en onderzoeksontwerpen vergroten (zie ook Kaplan 2011). Hopelijk stimuleert dit
verdere cross-overs tussen kwalitatief en kwantitatief onderzoek op het gebied van auditing en
corporate governance (bv. Dalton, Cohen, Harp, and McMillan2014 ; Pomeroy2010 ; Suddaby,
Gendron, and Lam2009 ).
Op het eerste gezicht kan men zich moeilijk verzetten tegen een oproep om de paraplu van de
"onderzoeksstijlen" (Tomkins en Groves1983 ) te verruimen. Als lezers en gastredacteuren van
Auditing: A Journal of Practice & Theory (AJPT) zijn wij van mening dat de praktijk en de
problemen van auditing een bron van voortdurende nieuwsgierigheid en fascinatie zijn voor
wetenschappers, en noodzakelijkerwijs vatbaar zijn voor veel verschillende soorten onderzoek. In
de sociale wetenschappen in het algemeen, en ook in de academische accountancy, hebben
verschillende wetenschappers benadrukt dat onderzoek niet mag worden beperkt door
methodologische oogkleppen die de ontwikkeling van verschillende en innovatieve manieren om
de wereld te begrijpen in de weg staan (Abbott 2001; Alvesson en Sandberg 2014; Flyvbjerg 2001;
Hopwood 2007; Williams, Jenkins en Ingraham2006 ).
Wij denken dat auditing, net als vele andere verschijnselen in de werkelijkheid, op veel
verschillende manieren kan worden bestudeerd. Een grondig begrip van een studieobject kan nooit
worden bereikt door het vanuit één enkel perspectief te onderzoeken (Chapman 2012;
Gendron2013 ). Zo kan de kwaliteit van accountantscontroles worden benaderd via een
archiefonderzoek naar earnings management, via experimenteel onderzoek met accountants met
uiteenlopende ervaring en achtergrond, of via veldwerk waarbij wordt onderzocht hoe accountants
tot de overtuiging komen dat hun werk van voldoende kwaliteit is. Bovendien komt innovatie in
onderzoek vaak voort uit de dissonantie van verschillende visies (Stark 2009). De werkelijkheid is
te complex, onstabiel en tegenstrijdig, en het menselijk denken te vruchtbaar en productief
(Clegg2006 ), om beperkingen op te leggen aan de keuze van onderzoeksmethoden en oriëntaties
waarmee we verschijnselen als auditing willen benaderen. Alternatieve gezichtspunten hoeven niet
met elkaar te wedijveren in de zoektocht naar een beter begrip, maar kunnen elkaar aanvullen,
waarbij elke nieuwe invalshoek een incrementele toename van onze kennis oplevert. Is auditing
een cognitieve handeling? Is het de handeling van een gecontracteerde agent die onderworpen is
aan prikkels? Is het een praktijk waardoor de identiteit van professionals wordt gevormd? Is het
een controleactiviteit die winstbeheer ontmoedigt? Is het zelfs een wijd verbreid model van bestuur
en controle met effecten voor de hele samenleving (Power 1997)? Het kan worden gezien als al
deze dingen en meer, en een zeker methodologisch pluralisme is dan ook gerechtvaardigd.
Hoewel wij de roep om pluralisme in het onderzoek steunen, erkennen wij ook de voordelen van
methodologische specialisatie en de normalisatie van onderzoekstijlen. Deze specialisatie geeft
aanleiding tot de cumulatieve en incrementele verkenningen van problemen, die een kenmerk zijn
van de ' normale'' wetenschap. Voor gespecialiseerde onderzoeksgemeenschappen die intensief en
cumulatief werken aan specifieke
2
Op sommige gebieden, zoals de antropologie en bepaalde delen van de sociologie, vormen kwalitatieve methoden
zelfs een overheersende oriëntatie.
Auditing: Een Tijdschrift voor Praktijk en
Theorie
Mei 2015
