THE ACCOUNTING REVIEWAmerican Accounting Association Vol.
No88,. 6DOI:10.2308/accr-
50529
2013
pp. 2061-2087
Hoe wegen accountants informeel
tegenstrijdig advies? De Gezamenlijke Invloed
van de Sociale Binding van Adviseurs en de
Rechtvaardigbaarheid van Advies
Kathryn Kadous
Emory University
Justin Leiby
Universiteit van Florida
Mark E. Peecher
Universiteit van Illinois in Urbana-Champaign
ABSTRACT: Accountants vragen vaak informeel advies van collega's om de kwaliteit
van hun oordeel te verbeteren, maar de voorwaarden waaronder advies de
oordeelsvorming van de auditor verbetert zijn slecht begrepen. Wij voorspellen en
vinden bewijs voor een vertrouwensheuristiek bij auditors die advies krijgen van
adviseurs met wie ze een sociale band delen. Deze heuristiek komt duidelijk naar
voren bij niet-specialisten, die advies wegen op basis van zijn verdedigbaarheid
wanneer het afkomstig is van een adviseur met een zwakkere sociale binding, maar de
kwaliteit van het ontvangen advies niet objectief beoordelen en het zwaar laten wegen
wanneer het afkomstig is van een adviseur met een sterkere sociale binding, ongeacht
de verdedigbaarheid ervan. Specialisten zijn minder geneigd om de
vertrouwensheuristiek toe te passen bij het wegen van advies, maar vertonen
inconsistenties in het wegen van advies en hun beoordelingen van de kwaliteit van
advies. Specialisten houden met name geen rekening met beter gerechtvaardigd
advies van adviseurs met een sterkere sociale binding, ondanks het feit dat zij dit
advies als van relatief hoge kwaliteit beoordelen. Deze defensieve houding komt
waarschijnlijk voort uit een aversief sociaal vergelijkingsproces dat toe te schrijven is
aan de hoge ego-relevantie van een taak binnen iemands specialisatie. Toekomstig
onderzoek is nodig om deze mogelijkheid te bevestigen of te weerleggen.
Sleutelwoorden: advies; reële waarde; vertrouwensheuristiek; oordeel van de
accountant; kwaliteit van de accountantscontrole; sociale binding.
Dit artikel is voorzien van nuttig commentaar van John Harry Evans III (hoofdredacteur) en Laureen A. Maines
(redacteur), twee anonieme referees, Wendy Bailey, Bart Dierynck, Anne Farrell, Jon Grenier, Lisa Koonce, Bob
Libby, Brad Pomeroy, Stephen Rowe, Scott Vandervelde, Brian White, Jen Winchel, Donnie Young, en van
deelnemers aan workshops aan de University of Central Florida, George Mason University, University of Illinois at
Urbana-Champaign, Michigan State University, Miami University, University of South Carolina, The University of
Texas at Austin, Tilburg University, and Virginia Polytechnic Institute and State University, alsmede aan het
University2010 of Kansas Deloitte Audit Symposium, en het International 2010Symposium on Auditing Research.
Wij danken EB Altiero, Yoon Ju Kang en Bob Mocadlo voor hun onderzoekshulp.
Opmerking van de redacteur: Geaccepteerd door Laureen A. Maines.
Ingediend: Augustus 2010
Aanvaard: Juni
, 2013Online gepubliceerd:
Juni 2013
2061
,
, 2062 Kadous, Leiby, en Peecher
I. INLEIDING
A
accountants regelmatig informeel advies inwinnen bij andere accountants (Gibbins en
Emby 1985), met inbegrip van aanvullende informatie, aanbevelingen en alternatieve
zienswijzen ten aanzien van hun oorspronkelijke oordeel (Dalal en Bonaccio2010 ).
Accountantskantoren moedigen het inwinnen van advies aan om
professionele scepsis versterken en de professionele oordeelsvorming verbeteren (bv. Zeidman
2010; Ranzilla et al. 2011). Toch weten we weinig over de vraag of advies de oordeelsvorming
van auditors verbetert of over factoren die van invloed zijn op de mate waarin auditors
tegengestelde adviezen in hun oordeelsvorming opnemen.
Bestaande theorie en bewijsmateriaal leveren tegenstrijdige standpunten op. Aan de ene kant
erkennen auditors dat het opvolgen van tegengestelde adviezen de rechtvaardigbaarheid, of
verdedigbaarheid, van hun oordelen over slecht gestructureerde controletaken, zoals het bepalen
van de aanvaardbaarheid van het boekhoudbeleid van het management, kan verbeteren (Kennedy et
al. 1997). Het vergroten van de verdedigbaarheid is van cruciaal belang voor auditors, omdat het
van invloed is op hoe gunstig superieure en collegiale toetsers, regelgevers en rechtbanken hun
prestaties beoordelen (Emby en Gibbins1988 ; Davis en Solomon1989 ; Bell et al.2005 ; Tan en
Shankar2010 ). Daarnaast geloven auditors dat het opvolgen van advies de verantwoordelijkheid
voor risicovolle oordelen kan afschuiven op anderen (Gold et al. 2012), en dat beter onderbouwde
oordelen minder snel gepaard gaan met nadelige financiële gevolgen, zoals rechtszaken en verlies
van cliënten (Kennedy et al. 1997). Om deze redenen kunnen auditors tegengestelde adviezen
gemakkelijk meenemen in hun oordelen, vooral wanneer deze beter gerechtvaardigd zijn.
Anderzijds houden mensen over het algemeen geen rekening met tegenstrijdig advies in niet-
auditcontexten (Yaniv2004 ), en zijn auditors geneigd tot gemotiveerd redeneren (Kadous et al.
2003; Moore 2005; Nelson 2005). Deze bevindingen suggereren dat auditors ondersteunend advies
aanvaarden, maar tegengesteld advies sterk afwijzen (Kunda 1990; Ng en Shankar2010 ).
Bovendien is het mogelijk dat auditors hun aanvankelijke oordeel versterken in het licht van
tegenstrijdig bewijs, omdat zij geloven dat betere prestatiebeoordelingen zullen voortvloeien uit
het vasthouden aan hun aanvankelijke standpunt in plaats van het te wijzigen (Church 1991).
Eerder onderzoek geeft dus geen duidelijke verwachtingen over de voorwaarden waaronder
auditors tegengestelde adviezen zullen gebruiken.
Wij verwachten dat de bereidheid van auditors om tegendraads advies te gebruiken een
gezamenlijke functie is van hun sociale band met hun adviseur en de rechtvaardigbaarheid van het
advies. Sociale binding' verwijst naar het subjectieve gevoel van interpersoonlijke nabijheid of
verbondenheid van accountants met hun adviseur (Berscheid1994 ; Feng en MacGeorge2007 ).
Onderzoekers in de psychologie en sociologie zijn pas onlangs begonnen met het bestuderen van
sociale banden in adviesomgevingen en hebben opgeroepen tot studies over de vraag of en waarom
sterkere sociale banden de ontvankelijkheid voor advies kunnen vergroten (Bonaccio en Dalal2006 ;
Feng en MacGeorge2007 ). De sociale binding is belangrijk bij auditing, waar voornamelijk in
teamverband wordt gewerkt en advies alomtegenwoordig is (Gibbins en Emby 1985; Solomon 1987).
Omdat auditors informeel advies krijgen van een aantal gelijken (bv. Gibbins 1984; Danos et al. 1989),
zal de sterkte van de sociale banden van auditors met hun adviseurs waarschijnlijk variëren.
Wij onderzoeken de invloed van de verdedigbaarheid van een advies op de weging ervan om
drie redenen. Ten eerste is de verdedigbaarheid van een aanbeveling een redelijke maatstaf voor de
kwaliteit van het advies bij de ongestructureerde taken waarmee auditors vaak te maken krijgen,
zoals het beoordelen van de redelijkheid van een reële waarde. De "advieskwaliteit" is het objectieve,
niet-waarneembare vermogen van een aanbeveling om de doelstellingen van een bepaalde
besluitvormer te bevorderen. Een accountant kan bijvoorbeeld als doel hebben om in een bepaalde
context tot de beste conclusie te komen. "Adviesrechtvaardigheid" is de verdedigbaarheid van een
aanbeveling, die in ongestructureerde settings, zoals auditing, een primaire indicator van kwaliteit is
(bv. Kennedy et al. 1997). Als alle andere factoren gelijk zijn, is een beter onderbouwd advies dus een
advies van hogere kwaliteit, dat dan ook een groter gewicht moet krijgen.
Ten tweede is een gangbare verklaring voor de algemene neiging van mensen om advies in
alledaagse contexten te veronachtzamen, dat terwijl zij gemakkelijk toegang hebben tot de redenen
De Accounting Review
November 2013
