Ontstaan van de EU
- Grondidee: hoe garandeer je vrede en veiligheid in Europa?
o Via de oprichting van een federale staat? Niet dit idee geworden, de landen
waren niet bereid om hun soevereiniteit op te geven
o Nieuwe oorlogen simpelweg onmogelijk maken?
- EGKS: ‘pooling’ van grondstoffenindustrie
- EEG: economische samenwerking & versterken van verbindingen tussen landen +
welvaart
- De methode om EU vorm te geven heeft ook effecten:
o A-politiek niet politieke besluiten
o ‘spill-over’-effecten
Vervolgens: jaren 1990-2004
- Verbreding: nieuwe beleidsterreinen voor de EU, incl. strafrecht, (im-) migratiebeleid,
gemeenschappelijke munt
- Verdieping: intensievere samenwerking op bestaande terreinen: met name de interne
markt
- Uitbreiding: verschillende landen kwamen bij de de EU
Europees recht als apart rechtsgebied
- ‘integration through law’ aanpak: vrij verkeer van personen, kapitaal, goederen en
diensten
- Belangrijke rol van het EU-recht middel om EU vorm te geven
- Eigen systeem en waarden
- Eigen regels en juridische terminologie
- Belangrijke rol Hof van Justitie EU
- Doorkruist traditionele (alle) rechtsgebieden
Dilemma’s
- Spanning tussen nationale soevereiniteit vs. Effectiviteit
- Legitimiteit: via lidstaten of via EU
- Concreet: bevoegdheden, veto’s handhaving
De Europese Unie & het recht
- Autonome rechtsorde: voorrang & rechtstreekse werking doorwerking EU-recht in
nationale rechtsorde
- Art. 2 VEU: rechtsgemeenschap: EU en lidstaten zijn een rechtsgemeenschap, diepere
samenwerking in een gemeenschappelijke rechtsorde
- Rechtsstaat/constitutionele rechtsorde
De Verdragen
De structuur: drie verdragen
1. (grondwettelijke) basisverdrag (VEU)
2. Uitwerking in Werkingsverdrag (Wv)
3. Handvest van de grondrechten (Hv)
De geschiedenis van de Verdragen
1957 1986 1992 1997 200 2007
1
, Rome Europese Maastrich Amsterda Nice Lissabon
Akte t m
EEG EEG EG EG EG VEU
………. ……….. EU EU EU Wv
.
Voor Verdrag van Lissabon Na Verdrag van Lissabon
Eenvormige institutionele structuur
Geen pijlers meer, maar wel aparte regels voor GBVB
Einde EG
versterking surpranatitonale en
intergouvernementele karakter
Instellingen en besluitvorming
- Onderlinge afhankelijkheden &
spreiding van macht
- Balanceren tussen
intergouvernementele en
supranationale krachten
Europees Parlement: een echt parlement?
- Gewone wetgevingsprocedure (art. 294 Wv)
- Supranationaal karakter: internationaal orgaan met een zekere autonomie en eigen
bindende bevoegdheden over de lidstaten
- Lijkt het op het Nederlandse parlement?
o Wetgever?
Initiatiefrecht? Nee, EP heeft geen initiatiefrecht
Amendementsrecht? Ja, EP kan voorstel aanpassen (art. 294 Wv)
Blokkeringsrecht (heeft EP veto voor wetgeving? Ja, EP heeft
blokkeringsrecht
lijkt veel op NP
o Controlerende macht? Art. 14 lid 1 veu
Begrotingsrecht? Ja, EP kan dit controleren
, Politieke controle? Ja, EP kan bijv. ook motie van wantrouwen bij
Commissie invoeren en dan kan de Commissie aftreden
De Europese Commissie
- Samenstelling/benoeming: politieke kleur of nationaliteit? (art. 17 lid 3-6 VEU)
nationaliteit van dat land
- Uitvoerende macht
- Wetgevende macht
- Initiatiefrecht art. 17 lid 2 VEU
- Supranationaal karakter: internationaal orgaan met een zekere autonomie en eigen
bindende bevoegdheden over de lidstaten
- Invloed op wetgevingsprocedure:
o Initiatief recht art. 17 lid 2 veu en art. 294 lid 2 vweu
o Commissie mag voorstel weer intrekken
o Brengt in tweede lezing advies uit over de amendementen van het EP art. 294 lid
7 sub c VWEU. Indien dit advies negatief is, moet de raad niet met
gekwalificeerde meerderheid van stemmen over de amendementen van
parlement besluiten, maar met unanimiteit art. 294 lid 9 vweu
Europese Raad
- Art. 15 VEU
- Politieke, initiërende rol & verdragswijzigingen
- Benoeming voorzitter commissie
- Regeringsleiders, staatshoofden + voorzitter commissie
- Intergouvernementele karakter: regeringen van de lidstaten hebben het initiatief
Raad van ministers (raad)
- Art. 16 VEU
- Intergouvernementele karakter: regeringen van de lidstaten hebben het initiatief
- Wetgevende instelling; soms ook uitvoering
- Let op:
a. Formaties COMPET/ECOFIN/JBZ etc
b. besluitvorming: GKS:
a. 55% van de LS (15 van de 27) + 65% totale EU-bevolking
c. verantwoording nationale parlementen
- elk lid van Nederlands kabinet, kan bijvoorbeeld lid zijn van raad van ministers
supranationaal en intergouvernementeel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ploondeul. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.