Samenvatting VMV 5 Hematologie hoofdstuk 1-8. Deze samenvatting is mooi gestructureerd aan de hand van foto's, voorbeelden, schema's, ... Hier werd de cursus, eigen notities van de les en PowerPoint-presentaties voor gebruikt. Van mijn medestudenten heb ik hier al een goede review van gekregen, waa...
= bestudeert samenstelling en eigenschappen van het bloed, bloedvormende organen, bloedziekten.
2 vormen:
o Goedaardige ziekten (bv. anemie, stollingsziekten)
o Acute en chronische kwaadaardige ziekten (bv. leukemie, lymfeklierkanker)
1.2. Samenstelling en functies van het bloed
1.2.1. Samenstelling
Bloedplasma + bloedcellen
Plasma:
o 93% water
o 7% eiwitten, suikers, vetten, zouten, hormonen & vitaminen
Bloedcellen:
o Erytrocyten
Cellen waarop rode bloedgroepantigenen zitten
Belangrijkste eiwit: hemoglobine ( zuurstoftransport)
o Leukocyten
Granulocyten
Neutrofielen, eosinofielen en basofielen
Lymfocyten
Belangrijke rol in immunologische afweer
T-lymfocyten
Cellulaire afweer tegen virussen en bv. tumoren
Zonder T-lymfocyten is ZO erg vatbaar voor infecties (bv. aids)
B-lymfocyten
Ontstaan in beenmerg en verder grotendeels actief in lymfeklieren
en milt
Verantwoordelijk voor antistofproductie
Monocyten
Belangrijke rol bij initiële afweer
o Trombocyten
Verantwoordelijk voor bloedstolling
Speciale eiwitten die bloedprop maken bij weefselschade
Zonder trombocyten ontstaan ernstige bloedingen
1.2.2. Functies
Transportfunctie:
o Hemoglobine weefsel voorzien van zuurstof (nodig voor metabolisme)
Longen ademen zuurstof in en binden zich aan hemoglobine in bloed
Afvoer kooldioxide (CO2) naar de longen (ontstaat bij metabolisme)
o Bloed transport ook andere stoffen
Bv. koolhydraten, mineralen, vitaminen, hormonen, eiwitten, vetten
o Transport afvalstoffen naar organen die voor uitscheiding zorgen 1
,Afweer:
o Afweren van lichaamsvreemde stoffen en micro-organismen leukocyten
o Specifieke afweerstoffen nodig (antistoffen) door bepaalde leukocyten gemaakt via
bloed getransporteerd naar plaats waar afweerproces plaatsvindt
Stolling:
o Vaatwand en trombocyten belangrijke rol bij intact houden van bloedvaten
o Beschadiging vaatwand: afdichten lekkage door trombocyten
o Hierna vormen stollingseiwitten een bloedstolsel (afdichting sterker)
o Beschadiging genezen: stolsel verwijderd door eiwitten in fibrinolytisch systeem
Regulering:
o Evenwicht in water- en zouthuishouding
o Regeling lichaamstemperatuur
2. Hematopoëse
= een proces waarbij uit een multipotente stamcel in het rode beenmerg bloedcellen gevormd
worden.
2.1. Stamcellen, proliferatie en differentiatie
Aanmaak en verdere ontwikkeling van alle bloedcellen = beenmerg
- Gele beenmerg (vetcellen)
- Rode beenmerg (hematopoëse)
Soms is aanwezige beenmergruimte niet voldoende (door ziekte) extramedullaire aanmaak/
buiten beenmerg (bloedaanmaak kan plaatsvinden in andere hematopoïetische organen zoals milt,
lever, lymfeklieren)
Aanmaak bloedcellen
- Proliferatie (celdeling)
o Cel deelt zich via mitose
o Er ontstaan 2 dochtercellen, identiek aan moedercel
o Dit proces herhaalt zich constant 1 moedercel produceert een miljoen
dochtercellen na 20 delingen
- Differentiatie (uitrijping)
o Cel rijpt zonder delen
o Gebeurt parallel met proliferatie tot bepaald rijpingsstadium, daarna enkel
differentiatie
o Eindpunt rijpste cel van betreffende soort in bloed bevind
- Vermogen zich door celdeling te vermenigvuldigen
- Kan differentiëren tot specifieke voorlopercel van elke celsoort = Gecommiteerde stamcel
o Kan nog steeds via deling vermenigvuldigen
2
, o Kan slechts in 1 richting differentiëren aparte gecommiteerde stamcellen voor
iedere celsoort
- 2 typen
o Lymfatische stamcel
T en B lymfocyten/ blasten
Normaal: evenwicht tussen aangemaakte en verloren bloedcellen (celafbraak) indien grotere
productie nodig kan aanmaak stijgen tot 5-10x normaal
Hematologische maligniteiten – ontstaan uit verschillende stadia van hematopoëse
- Leukemie (AML, ALL)
- myelodysplatisch syndroom (MDS)
- chronische myeloproliferatieve aandoeningen
o chronische myeloïde leukemie (CML)
o polycythaemia vera (PV)
o essentiële trombocytemie (ET)
o myelofibrose
- maligne lymfomen
o Hodgkin
o Non- Hodgkin lymfoom (NHL)
- chronische lymfatische leukemieën (CLL, hairy-cell-
leukemie HCL)
- mutiple myeloom (ziekte van Kahler)
2.2. Cytokinen en receptoren
Cytokines = groeifactoren
Stamcel wordt door hormonen lijkende eiwitten (groeifactoren/cytokines) aangezet tot celdelingen
differentiatie wanneer er behoefte aan het celtype, dat het rijpste stadium vormt in de betreffende
cellijn
3. Acute leukemie
3.1. Definitie
= kwaadaardige ziekte (= ongecontroleerde groei van cellen) van de bloedvormende organen, vooral
beenmerg.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Emmavric. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
