Beroepsopdracht 6B -
GEVOELIGE ONDERWERPEN IN DE LES
Naam student: Imane Chouitar
Studentnummer: 500724288
Namen begeleiders: Suzanne Duivestein – Naomi Bouma
Naam school: Het 4e Gymnasium
HvA, FOO
28-01-2022
1
,Table of Contents
Inleiding............................................................................................................................................................3
Zwarte Piet......................................................................................................................................................4
Verantwoording lesplan...................................................................................................................................5
Feedback werkplekbegeleider.........................................................................................................................9
Reflectie............................................................................................................................................................9
Bibliografie:.................................................................................................................................................11
Bijlagen.......................................................................................................................................................13
Bijlage 1: Lesson plan BO6B....................................................................................................................13
Bijlage 2: PowerPoint Presentation........................................................................................................23
Bijlage 3: Eindbeoordeling WPL (25-01-2022).........................................................................................31
Bijlage 4: Formulier voor de observator.................................................................................................32
2
,Inleiding
Burgerschapsvorming is van het grootste belang voor het ontwikkelen van een sterk moreel besef
bij jonge individuen. Het bevordert wederzijds begrip en respect voor elkaars verschillen, culturen
en meningen. Tevens kan tijd besteden aan burgerschapsvorming in de klas een rol spelen bij de
ontwikkeling van leerlingen en hoe ze als burgers kunnen functioneren (De Winter, 2004). Voor
docenten is het onvermijdelijk dat er gevoelige onderwerpen ontstaan in de klas waar leerlingen
extreme standpunten kunnen uiten. Onderwerpen die zorgvuldige overweging en specifieke
vaardigheden en aanpak van de docent vragen. Hoe extreem de opvattingen van leerlingen ook
kunnen zijn, ze moeten bespreekbaar zijn en niet genegeerd worden (H. Nieuwelink,2019).
In dit verslag is te lezen hoe ik met leerlingen uit mijn tweede klas vwo een dialoog heb gevoerd
over ‘Zwarte Piet’. In het eerste hoofdstuk leg ik uit waarom dit een gevoelig onderwerp is en
welke reacties er kunnen zijn ten aanzien van dit onderwerp. Vervolgens beschrijf ik de
verantwoording van mijn lesplan, en tot slot zal ik reflecteren op de les en mijn ontwikkelpunten.
3
, Zwarte Piet
In het tot stand komen van het onderwerp “Zwarte Piet” heb ik veel research gedaan. Al snel wist
ik dat ik een onderwerp over discriminatie wilde. De reden hiervoor is dat ik regelmatig
geconfronteerd word met discriminerende uitlatingen of gedragingen. Dit is meestal niet gericht
tegen mij persoonlijk, maar ik hoor leerlingen soms negatief spreken over bepaalde
bevolkingsgroepen en kwetsende grappen maken. Ook merk ik dat zowel docenten als leerlingen
het soms lastig vinden om een beladen onderwerp als ‘Zwarte Piet’ bespreekbaar te maken.
Ondanks dat ik ook het een lastig onderwerp vind om in de les te behandelen, heb ik mezelf
uitgedaagd om dit toch te doen.
Zoals hierboven beschreven, is de figuur van ‘Zwarte Piet’ een gevoelig onderwerp in Nederland
omdat het sociale waarden raakt die verbonden zijn met de tradities en daarmee de identiteit van
mensen (L. Birdsong, 2014). Er worden jaarlijks hevige debatten over gevoerd en sterke meningen
geventileerd. Er is waarschijnlijk een zwijgende meerderheid, maar op sociaal media is vooral de
stem van pro- en anti Zwarte Piet mensen te vinden. De twee perspectieven die we dan ook
voornamelijk horen zijn: antiracisme-activisten die Zwarte Piet zien als een voorbeeld van hoe
racisme en sporen van slavernij aanwezig zijn in de tradities van de Nederlandse cultuur, en pro-
Zwarte Piet-activisten die de aanwezigheid van racisme ontkennen en die vinden dat het
wegwerken van Zwarte Piet of hem veranderen, een bedreiging vormt voor de Nederlandse
nationale identiteit. In de loop der jaren is dit een nationale controverse geworden waarbij beide
partijen oververhit raken en soms zelfs tot agressie overgaan.
Mijn stage school is gevestigd in Amsterdam. In een multiculturele stad als Amsterdam, waarin
meer dan de helft van de bevolking een andere etnische achtergrond heeft, is het vanzelfsprekend
dat dit onderwerp gevoelig ligt. Anticiperen op mogelijk heftige reacties met betrekking tot dit
onderwerp kan me zeker helpen als docent om me voor te bereiden hoe ik moet omgaan met
deze reacties. Het doornemen van scenario’s is hier een onderdeel van.
Als het gaat om een onderwerp als 'Zwarte Piet', kunnen de identiteiten van de leerlingen, hun
ervaringen en wat ze thuis en in de media zien en horen hun kijk op het onderwerp bepalen.
Vooral met dit onderwerp ben ik me bewust van de invloed die sociale media heeft op de reacties
die leerlingen naar elkaar uiten. Op sociaal media zijn rondom dit onderwerp regelmatig heftige
uitingen en zelfs racisme te lezen en te horen. Daarom anticipeer ik tijdens het voorbereiden op
mogelijk heftige en ongewenste uitspraken van de leerlingen. Tijdens de voorbereiding van de les
probeer ik te anticiperen op de reacties van de leerlingen, wat ik acceptabel vind en wat ik
grensoverschrijdend vind en hoe ik zal reageren als een leerling een reactie geeft die voor mij
onacceptabel is. Een voorbeeld van een standpunt dat ik grensoverschrijdend vind en dat ik tijdens
deze les verwacht en niet zal accepteren is: “Het is onze traditie en als het je niet bevalt ga dan
terug naar je eigen land”. Ik verwacht dit standpunt omdat in deze discussie dat regelmatig
geroepen wordt naar mensen die in Zwarte Piet wel een racistisch figuur zien of zich kunnen
voorstellen dat er mensen zijn die dit als racistisch ervaren. Ik beschouw het als
grensoverschrijdend omdat meer dan de helft van mijn klas een immigratieachtergrond heeft (zie
“begin situatie”: bijlage 1) en zich door dit soort opmerkingen buitengesloten en gekwetst kan
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imanechouitar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.