In dit document heb ik alle e-learning modules samengevat voor het tentamen van Klinische Gespreksvoering. Ook de aanvullende literatuur is onderdeel van het document.
Veel succes!
Expertise (definitie volgens Ericsson) → het consequent beter presteren in een bepaald domein dan
anderen in hetzelfde domein.
Hoe word je een expert? Een aantal algemene principes verklaren waarom sommige mensen
expertise ontwikkelen in een bepaald domein en anderen niet.
Purposeful practice → Er zijn vier componenten van purposeful practice:
1. Specific goal. Het doel is duidelijk.
2. Intense focus. Periodes van intense focus op het gerichte doel.
3. Immediate feedback. Je krijgt constant nuttige, begrijpelijke, feedback.
4. Frequent discomfort. Het proces gaat gepaard met frustratie/lijden. Uit je comfortzone
stappen.
Hierdoor ontstaat er een creatieve break-through. Je moet genoeg gefrustreerd worden om met een
creatieve oplossing te komen.
Deliberate practice → Het is een samenstelling van: purposeful practice methods + expert
coaching.
Deliberate practice is dus een combinatie van individuele training met coaching door een expert. Je
ontdekt dus niet alles zelf, maar leert ook van deskundigen.
Wat onderscheid experts van anderen? De kwaliteit en de kwantiteit van mentale representaties.
Je ontwikkelt complexe representaties van situaties die zich kunnen voordoen in een bepaald
werkveld. Hierdoor kun je:
- een ervaring in je hoofd recreëren
- een nauwkeurige voorspelling doen over de toekomst
- informatie verzamelen
Dus, volgens Ericsson verschillen experts mentaal van anderen in dat ze:
- sneller en beter inzicht en overzicht hebben in een complexe situatie
- sneller en beter inzien wat belangrijk is
- sneller en beter inschatten wat er wel en niet zou kunnen gaan gebeuren
- sneller en beter weten wat een specifieke aanpak zou kunnen zijn
- sneller en beter beslissingen kunnen nemen
De hersen(volumes) en hersenverbindingen verschillen zelfs tussen experts en niet-experts
(neuroplasticiteit). Ervaring en tijd spelen hierin een rol.
De vuistregel dat je 10.000 uur moet besteden aan een taak om een expert te kunnen worden, is
onjuist. Niet tijd, maar manier van tijdsbesteding zijn belangrijk. Het aantal uur is willekeurig gekozen
en het verschilt per vakgebied hoeveel uren doelgerichte training nodig is om expert te worden. De
vuistregel wekt de suggestie dat het meer gaat om ervaring, in plaats van doelgerichte training. Maar,
expertiseontwikkeling vraagt wél om een grote investering. Er bestaat geen snelle manier om expert
te worden.
,Module: Rollenspel en feedback
De ideale positie voor professionele psychologische gesprekken is om in een hoek van 90 graden te
gaan zitten, zonder tafel. tegenover elkaar zitten kan te confronterend zijn.
Constructieve feedback bestaat uit:
1. Feedup. Een gewenste situatie die moet worden bereikt. Wat wil je bereiken?
2. Feedback. Iemands positie ten opzichte van de gewenste situatie. Waar sta je nu?
a. Positieve feedback, informatie over wat een persoon al wel begrijpt, doet of kan in
relatie tot een bepaald doel.
b. Negatieve feedback, informatie over wat een persoon nog niet begrijpt, doet of kan in
relatie tot een bepaald gewenst doel.
3. Feedforward. Informatie over acties die ondernomen moeten worden om het gat tussen de
huidige en gewenste situatie te verkleinen. Welke stappen moet je nog nemen?
Het doel van constructieve feedback is het verkleinen van het gat tussen de huidige en gewenste
situatie. Feedback bestaat uit een observatie + een evaluatie. Je begint altijd met iets dat je gezien
hebt of gehoord. Dan trek je een conclusie. Eerst dus een observatie, dan een evaluatie.
Feedforward → Marshall Goldsmith vind je dat niks over het verleden mag zeggen. Je kunt het
verleden niet veranderen. Daarnaast moet je een idee als cadeau zien. Behandel de input als een
cadeau. Reageer niet defensief. Dit weerhoudt mensen ervan om iets te leren over zichzelf.
Hoe ontvang je feedback?
1. Luister. Verdedig jezelf niet.
2. Bedank.
3. Beslis. Beslis voor jezelf of je er iets mee wilt doen.
4. Controleer. Controleer of je de feedback goed hebt begrepen door in eigen woorden te
herhalen. Stel eventueel verhelderende vragen.
Feedback is ook belangrijk om meer kennis over jezelf te krijgen. Hierdoor verklein je het gebied van
de blinde vlek. Een blinde vlek is iets wat anderen over je weten, maar die je niet over jezelf weet.
Feedback geven en ontvangen dragen bij aan meer openheid tussen twee personen.
, Module: Deskundig hulpverlenen
Gerard Egan ontdekte verschillende fasen in gesprekken. Deze vormen de basis voor het deskundig
hulpverleningsmodel:
1. Huidige situatie (huidige locatie) → inzichtgevend. Wat is er met de cliënt aan de hand? Wat
is de kern van het probleem?
a. Verhaal. Het doel is om cliënten te helpen om hun verhaal te vertellen. Het gaat om
het onder woorden brengen van problemen en zorgen. En ook talenten en
mogelijkheden.
b. Nieuwe perspectieven. Het doel is om cliënten te helpen om vanuit nieuwe
invalshoeken naar hun verhaal te kijken. Bijvoorbeeld meer constructief, en om op die
manier nieuwe perspectieven te ontwikkelen.
c. Waarde. Het doel is om cliënten te helpen een keuze te maken waar ze als eerst aan
willen werken. Ze kunnen niet alles tegelijkertijd veranderen. Ze moeten hun energie
richten op acties waar ze de waarde van inzien en waarmee ze denken vooruit te
kunnen komen.
2. Gewenste situatie (bestemming) → doelgericht. Wat wil de cliënt bereiken? Welke doelen wil
je jezelf stellen? Wat zijn de mogelijkheden voor een betere toekomst?
a. Mogelijkheden. Cliënten helpen om zich een beeld te vormen van wat er in het ideale
geval allemaal mogelijk is. Cliënten helpen om hun droombeeld voor ogen te zien.
b. Agenda voor verandering. Cliënten helpen om realistische en uitdagende doelen te
stellen. Mogelijkheden moeten vertaald worden naar concrete doelen.
c. Inzet. Cliënten helpen om zich in te zetten om geformuleerde doelen te realiseren. in
deze fase gaat het erom dat de cliënt niet alleen zijn energie richt op het gekozen
onderwerp, maar ook energie investeert om zijn doelen te realiseren. Tijd vrijmaken
dus.
3. Actieplan (routeplan) → oplossingsgericht. Wat heeft de cliënt nodig om de gewenste situatie
te bereiken. Welke strategieën ga je hanteren? Welk actieplan hoort hierbij? De weg vooruit.
Houd rekening met de omgeving, tijdsplanning en hulpbronnen.
a. Mogelijke strategieën. Cliënten helpen bij het bedenken van strategieën om het doel
te bereiken.
b. Beste keuze. Cliënten helpen om uit alle mogelijke strategieën die te kiezen die het
beste bij de capaciteiten past.
c. Plan. Cliënten helpen met het ordenen van de gekozen acties tot een concreet plan.
Actie: hoe krijg ik dit voor elkaar? De cliënt moet zelf in actie komen. De functie van de hulpverlener
is om de cliënt te helpen om de plannen zelf aan te pakken.
Er worden vier logische vragen beantwoord:
- Wat is er aan de hand?
- Wat heb ik nodig?
- Hoe krijg ik wat ik nodig heb?
Maar, de behoefte van de cliënt is belangrijker dan welk model dan ook.
Het model kun je ook van boven naar beneden bekijken. Dus: het verhaal, de mogelijkheden en
mogelijke strategieën van de huidige situatie, gewenste situatie en acties bekijken. En zo verder. Het
model helpt je om de informatie van de cliënt te plaatsen en om aan te sluiten op de fase waarin de
cliënt zich bevindt. Vanuit daar kun je het proces verder faseren.
Vaak wordt er vanuit een bepaalde psychologische benadering hulpverlening geboden. Bekend zijn:
1. Cognitieve benadering. Het veranderen van denkpatronen. Accent op fase 1.
2. Psychologische benadering. Gedragsverandering. Accent op fase 3.
Combinatie: cognitief-gedragsmatige benadering.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DaphnePsychologie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
