Probleem 1
Welke soorten recht zijn er, welke bronnen hebben deze?
De algemene belangen van rechten zijn: attribuerend, constituerend en regulerend.
Privaatrecht (burgerlijk/ civiel recht) = tussen burgers, bedrijven of overheden onderling. De
overheid is hier niet de autoriteit, maar een gelijkwaardige partij. Dit is horizontaal, iedereen
is gelijk. Het individuele belang is centraal. Handhaving gaat hierbij uit van de
rechtspersonen zelf spontane ordening. Schadevergoedingen vallen onder privaatrecht,
want schade is tussen gelijken.
Hieronder vallen 4 soorten rechtsgebieden:
- Persoon- en familierecht
- Vermogensrecht
- Ondernemingsrecht
- Handelsrecht
Publiekrecht = uitspraken over mogen en moeten van de staat en zijn bestuursorganen. Het
gaat hierbij om de uitoefening van een overheidstaak. Er is hier sprake van verticaal recht,
want de overheid heeft meer macht en de twee partijen staan als ongelijken tegenover
elkaar. Er is een uitzondering op de verticale ongelijkheid als overheden onderling een
publiekrechtelijke overeenkomst sluiten.
Hieronder vallen 3 rechtsgebieden:
- Staatsrecht (constitutioneel recht) = inrichting van de staat/ het openbaar
bestuur. Het recht waarop het Nederlandse staatsbestel is vormgegeven en het
recht waarop de Nederlandse burgers hier invloed op uit kunnen oefenen.
o Onder het staatsrecht vallen:
Regering
Wetgeving
Bevoegdheden (parlement/ verkiezingen). Het bespreekt hoe
democratie in Nederland werkt, voornamelijk volgens de
grondwet.
o Staatsrecht bepaalt de grenzen waarbinnen het bestuursrecht kan
handelen. Hierbij is staatsrecht de basis en bestuursrecht is regulerend.
- Bestuursrecht (administratief recht) = door middel van dit recht kan de overheid
regulerend optreden naar de maatschappij toe. Besluiten van bestuursorganen
staan hier centraal.
o Onder bestuursrecht vallen:
Vergunningverlening
Handhaving en toezicht door bestuursorganen
Het gebruikelijk van statelijke bevoegdheden
o Twee soorten bestuursrecht:
Algemeen bestuursrecht
Heeft als algemene bron de algemene wet bestuursrecht
(Awb). Deze bespreekt welke regels op alle terreinen van
het bestuurlijk optreden van toepassing zijn.
, Bijzonder bestuursrecht
- Strafrecht (punitief recht) = als de staat actief optreedt door middel van het OM.
Hierbij worden verdachten vervolgd en veroordeelt voor een strafbaar feit. Er
worden dan sancties gelegd aan het gedrag van een rechtspersoon. Hierbij
gebruiken politie en justitie bevoegdheden.
o Materieel beschrijft de strafbare feiten
o Formeel beschrijft welke regels er gelden.
Materieel recht = gaat over de inhoud van rechtsregels (tussen rechtspersonen).
Formeel recht/ procesrecht = de regelingen over procedures in het rechtsgeding. Formeel
recht geeft aan hoe de regels van het materiele recht worden gehandhaafd.
Voorbeelden.
Objectief recht = staat geschreven in wetboeken. Wat kun je verwachten en welke
oplossingen zijn er? Het geheel van regels en normen.
Subjectief recht = je ontleent je recht aan wetten. Kan op meerdere manieren
geïnterpreteerd worden.
Wat is recht, wat is de functie van recht (kijk naar publiek en privaat)?
Functies van het recht:
- Normatieve functie = gedragsregels waar nagenoeg de hele samenleving achter
staat worden door het recht nageleefd en opgevolgd.
- Geschiloplossing functie = het recht is een hulpmiddel om geschillen op te lossen.
- Additionele functie = bij een overeenkomst tussen partijen worden regels
gemaakt. Echter bevat deze overeenkomst nooit alle regels die misschien wel van
toepassing zijn. In dit geval kan er teruggevallen worden op de wet. Hierbij gelden
de afspraken die de partijen hebben gemaakt boven de wetten en regels vanuit
de overheid, maar de wetten hebben wel een aanvullende functie.
o Valt onder privaatrecht
- Instrumentele functie = de wet is een kader gevormd om chaos te voorkomen.
Dingen die noodzakelijk zijn worden geregeld door de wetgever.
o Valt onder publiekrecht bestuursrecht.
Functies van het publiekrecht:
- Constituerende functie = hierbij worden de bevoegdheden van een
overheidsinstantie beschreven
o Staatsrecht
- Attribuerende functie = het recht op de beschreven bevoegdheden verkregen uit
de wet.
o Bestuursrecht
- Fopspeen functie = het recht geeft de burgers een bepaalde veiligheid, orde en
zekerheid.
o Strafrecht
- Symboolfunctie = wetten die zijn bedoeld als symbolische uitingen van
symbolische waarde.
o Meerdere rechtsgebieden
, - Afwentelingsfunctie = dit zorgt ervoor dat problemen opgelost worden bij de
rechter.
o Meerdere rechtsgebieden
Wat is het verschil tussen bepaalde rechten, zoals publiek en privaat?
Verschillen tussen privaat- en publiekrecht:
- Horizontaal vs verticaal
- Individueel belang vs algemeen belang
Straf- vs staats- vs bestuursrecht
- Wetboek van Strafrecht vs Grondwet vs Algemene Wet Bestuursrecht
- Grofweg geven staatsrechtelijke bepalingen de grenzen aan van de
bevoegdheden van de staat. Bestuursrechtelijk bepalingen geven aan hoe de
bevoegdheden worden toegepast.
Jurisprudentie
Vroeger betekende onrechtmatig en onwetmatig hetzelfde, maar sinds het Lindenbaum
arrest is dit anders. Onwetmatig is een beperkte term. Een actie is onwetmatig wanneer het
niet mag volgens de wet. De ruimere term, onrechtmatig, gaat over of de samenleving het
gedrag toelaat en de duidelijke normen die erbij horen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leoniemeerevoort. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.