Deze samenvatting betreft alle leerdoelen week 1 t/m 6 van het vak Sociale Zekerheid. Dit vak wordt gegeven tijdens de opleiding HBO-Rechten op Avans Hogeschool leerjaar 2
De (historische) ontwikkeling van ons sociaal zekerheidsstelsel in grote
lijnen schetsen
- Middeleeuwen: Gilden
- 1854: Armenwet: de overheid zou zo min mogelijk helpen als iemand niet meer
in zijn bestaanskosten kon voorzien. Want liefdadigheid ging voor. Vanuit de kerk
of vanuit liefdadigheidsinstellingen. Alleen als dat niet hielp, kon je een beroep
doen op de overheid en kreeg je een minimale ondersteuning.
- 1901: Ongevallenwet: een voorloper van de latere Wao en de huidige wet Wia.
Was een wet die inkomen verstrekt aan mensen die getroffen werden dooor een
bedrijfsongeval. Als jij gehandicapt raakte doordat je aangevallen werd door een
wilde stier en daardoor gehandicapt raakte, had je niks aan deze wet. Het ging
hier alleen om de ongevallen op het werk.
- 1913: Invaliditeitswet: als je invalide was en daardoor niet in je bestaanskosten
kon voorzie, kon je gehlopen worden door de overheid. Deze gold niet alleen voor
werknemers, maar ook voor andere mensen die invalide waren.
- 1913: Ziektewet (pas in werking in 1930)
- WO II: Commissie Van Rhijn denkt na over de vormgeving van de sociale
zekerheid na de bevrijding. Laat zich daarbij inspireren door het Britse stelsel.
Wanneer vroeger een medewerker uitviel, vingen andere werknemers dit op.
Solidariteitsbeginsel: als er 1 iets overkomt, helpen we met zijn allen. Daardoor
konden de risico’s gedragen worden die je in je eentje niet kan dragen.
Trends na 1975
Forse ingrepen in het stelsel
- Vanwege economische omstandigheden
- Volumebeperking (hoogte en duur van uitkeringen)
beperking uitkeringspercentages (van 80% naar 70%)
beperking WW-duur (nu mag 24 maanden)
invoering inkomenstoets in Anw en AOW
kostendelersnorm
Partnertoeslag in de Aow afgeschaft
Strengere toegang aan de poort
- Wet poortwachter (dat wij ons best doen om te voorkomen dat mensen ziek
worden. Het wordt steeds moeilijker om een uitkering te krijgen. De keuring is
steeds zwaarder)
- Aanscherping keuringseisen
- Wet huisbezoeken
Latere tendensen
Meer accent op activering:
- Wet werk en bijstand
- Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
- Participatiewet
Terugtrekkende overheid: privatisering en marktwerking:
, - Doorbetaling loon bij ziekte gedurende 104 weken
- ’privatisering’ van derde WW jaar
- zorgverzekeringswet
- aanvullende pensioenen
De organisatiestructuur van het Nederlandse socialezekerheidsstelsel
beschrijven
Socialezekerheidsrecht maakt deel uit van het bijzondere bestuursrecht
De financiering van het Nederlandse socialezekerheidsstelsel uitleggen
Sociale voorzieningen worden gefinancierd vanuit Belastingopbrengsten
Sociale verzekeringen worden gefinancierd vanuit premies die geheven worden.
Onderscheid maken tussen werknemersverzekeringen,
volksverzekeringen en sociale voorzieningen
Sociale verzekeringen
1. Werknemersverzekeringen
- voor werknemers
Arbeidsovk
gelijkstellingen met arbeidsovk
, - financiering: betaling via premies die worden opgehoest door werkgever.
2. Volksverzekeringen
- ingezetenen (iedereen die in Nederland woont of werkt)
- Financiering: betaling via premies. Die moet je zelf betalen en die wordt
gelijktijdig met de loonheffing geheven door de Belastingdienst.
- Premie + loonbelasting = premie.
Sociale voorzieningen
inkomens(aanvullende)voorziening
- Geven een uitkering oop het niveau van het sociaal minimum of vullen het
inkomen aan tot het sociaal minimum.
- Financiering: Belastingdienst
Inkomensondersteunende voorzieningen
- Toeslagen belastingdienst
- Financiering: Belastingdienst
Uitvoering
- Werknemersverzekeringen: UWV
- Volksverzekeringen AOW, Anw en AKW: SVB.
- Volksverzekeringen Wlz en Zvw: zorgverzekeraars
- Sociale voorzieningen Participatiewet, IOAW, IOAZ en Wmo: Gemeenten
- Sociale voorzieningen Zorgtoeslag, Kinderopvang toeslag, Huurtoeslag en
Kindregelingen: Belastingdienst.
Toezicht en handhaving
Toezicht
- Minister van SZW: toezicht op SVB en UWV (via inspectie SZW)
- Minister van SZW en Algemene Rekenkamer: gemeenten
- Clientenparticipatie
Sancties
- Maatregelen
- Boeten
- Terugvordering
Aangeven hoe bewaar en beroep is geregeld tegen besluiten op het
terrein van de sociale zekerheid
Rechtsbescherming
Uitvoeringsinstanties zijn bestuursorgaan in de zin van de Awb, dus:
- Geschreven en ongeschreven regels algemeen bestuursrecht (Awb, abbb) van
belang naast bijzonder bestuursrecht. Tenzij er afwijkende regels staan in die
Socialezekerheidswet.
- Bezwaar tegen besluiten van uitkeringsinstanties
- Beroep bij bestuursrechter
- Hoger beroep Centrale Raad van Beroep
- Heel soms cassatie bij HR
- Termijnen wijken soms af van de termijnen uit de Awb.
Kennisclips
Socialezekerheidsrecht
- Het geheel van wettelijke maatregelen dat de (inkomens)risico’s opvangt die
mensen lopen bij hun functioneren in de maatschappij.
- Enerzijds regels die beogen mensen die niet (meer) in hun levensonderhoud
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zjeex. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
