Cellen voor de cytologie:
• Exfolitatie: middels spoelen en brushen in een niet afgebakende omgeving cellen
verzamelen
• Punctie: dunne naald gericht in massa
Weefsels voor histologie:
• Bioptie: pijpje weefsel
o Dikke holle naald of appelboor
• Excisie: gehele tumor
• Incisie: deel van de tumor
• Vriescoupe: voor een intra operatief consult
• Obductie
Beoordeling
Histologie:
• Beoordeling door groeipatronen te bestuderen
• Dus door microscopisch de weefselverbanden en eventuele invasie-diepte te bepalen
Cytologie:
• Beoordeling op celmorfologie in kern en cytoplasma
• Dus door microscopische verschillen in vorm en structuur te vergelijken met normale
cellen
Bij de cytologie vergelijk je de cellen met de normale cellen. Dus celvorm en cytoplasma
structuur.
• Huid en slijmvlies: bescherming = squeameuze cellen
o Polygonale vorm en dicht (dense) cytoplasma
• Slijmvlies: secretie = glandulaire cellen
o Langgerekt/ kubische vorm en gevacuoliseerd cytoplasma
• Blaasslijmvlies: bescherming = urotheelcellen
o Licht polygonaal, schuimig/ dicht cytoplasma
Vervolgens wordt er gekeken naar celveranderingen, hierbij wordt er rekening gehouden
met een aantal criteria:
• Verschil in kernvormen en chromatine
• Verschil in cytoplasma structuren (koilocytose)
• Verschil in kern/cytoplasma verhouding (N/C-ratio)
Het cervixcarcinoom is bij vrouwen het 3e soort kanker dat het meeste voorkomt. ER zijn per
jaar zon 700 nieuwe gevallen met een cervixcarcinoom. Het is aangetoond dat CIN een
voorstadium is van cervixcarcinoom. Er zijn hierbij 2 leeftijdspieken waarbij een
cervixcarcinoom het vaakst voorkomt: 30-45 jaar en > 60 jaar.
,Diagnosen die te stellen zijn met cervixcytologie
• Geen maligniteit = benigne cellen = pap-1
• Atypie/ dysplasie (gering/ matig/ ernstig)/ CIS = pre-maligne = pap-2-4
• Cervixcarcinoom = maligne cellen = pap-5
o Carcinoom uit plaveiselepitheel: plaveiselcarcinoom (74%)
o Carcinoom uit cilinderepitheel: adenocarcinoom (18%)
o Overige maligniteiten (8%)
Aanleiding cervixcytologie
• Diagnostiek:
o Symptomatische patiënten en zichtbare laesies, die mogelijk precancereus
zijn
▪ Microscopische, morfologische celafwijkingen detecteren en
zodoende tijdig behandelen/genezen
▪ Hr-HPV bepaling
• BVO-screening:
o Moleculaire Hr-HPV bepaling
o Cytologie voor microscopische detectie van morfologische celafwijkingen
• Combinatie tussen hr-HPV (PCR) en cytologie (PAP-test) is het meest preventieve
onderzoek op een cervixcarcinoom
Op de plek van de ectocervix wordt het uitstrijkje genomen bij het bevolkingsonderzoek.
Nadat het uitstrijkje is gemaakt m.b.v. een borsteltje, wordt dit borsteltje leeg geklopt in een
potje met een fixatief, dat meestal het grotendeel bestaat uit methanol. Eenmaal in het
laboratorium wordt er een dunne laag preparaat gemaakt, door een rotatiesnelheid wordt
de cellen tegen een preparaat aangedrukt waardoor er een dunne laag cellen ontstaat.
,→ Vervolgens wordt dit preparaat gekleurd middels de Papanicolau-kleuring
• Hematoxyline: kleurt de kernen blauw
• Orange G: keratinisatie: oranje cytoplasma
• EA: cytoplasma, niet gekeratiniseerd = roze + groen
• Water, alcoholen en xyleen horen ook tot het kleuringsproces. Ethanol en xyleen
wordt gebruikt om het water uit het preparaat te onttrekken
In het preparaat kunnen reservecellen te zien zijn, dit zijn cellen met een naakte kern met
bijna geen cytoplasma. Andere cellen:
• Basale cellen: grote kern, klein cytoplasma
• Parabasale cellen: iets kleinere kern, rond cytoplasma
• Intermediaire cellen: kleine kern, groot cytoplasma, polygonaal
• Superficiële cellen: kleine, intense kern
• Afsterven, soms sprake van eeltvorming → er zijn cellen zonder kern te zien
o Uitgerijpt verhoornend: hyperkeratose (roze cellen zonder kern)
o Onrijp verhoornend: parakeratose (ronde cel met pycnotische kern, oranje
cytoplasma)
, In de endocervix ligt het cilinderepitheel
• Cilindercellen liggen in honingraat en in palissades/rijtjes
• Vaak in groepen
• Slijmbekercellen
• Ligt in 1 laag
In de overgangszone tussen het cilinderepitheel en het plaveiselepitheel ligt de portio. Dit is
de transformatiezone. Op de plek ontstaat metaplasie.
• Squameuze metaplasie = benigne celveranderingen in het epitheliale slijmvlies o.a. in
de cervix t.h.v. de transformatiezone
• Ontstaan: door langdurige irritatie en celbeschadiging van het cilindrische slijmvlies
ondergaan de pluripotente cellen een functieverandering
• Gevolg: het kwetsbare cilindrische epitheel wordt vervangen door plaveiselepitheel.
Om zodoende bescherming te bieden
• Oorzaken: divers: o.a. hormonen en zure pH ten
gevolge van infectie waaronder het carcinogenen
hr-HPV
• En dan: bij blijvende celbeschadiging veroorzaakt
door het hr-HPV kan dysplasie en maligniteit
ontstaan
• In de overgangszone bevinden zich ook squameuze
metaplastische cellen
o Vlakke celgroepen
o Rond tot licht polygonaal met uitlopers
o Cytoplasma is schuimig
o Centrale kern, fijn chromatine
Soms zijn er ook endometriumcellen in het preparaat te zien,
deze komen uit het baarmoederslijmvlies.
Het endometrium epitheel
De celwand bestaat uit:
• Bindweefsel = perimetrium
• Dunne laag glad spierweefsel = stratum vasculare
• Gladspierweefsel = myometrium
• Klierbuisepitheel = endometrium (mucosaal)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isoldeebbinge1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.