Samenvatting van kennisclips, hoorcolleges, werkgroepen, practica, voorbereidende opdrachten, bestudeerde literatuur en verwerkingsopdrachten van de module Statistiek, Methodologie en Klinimetrie.
Klinische epidemiologie en evidence-based practice
Epidemiologie • Wetenschap van het vóórkomen en de verspreiding van ziekten binnen
en tussen populaties.
• Behandelt zowel etiologie, diagnostiek, prognostiek als interventie
vraagstukken.
• Epidemiologisch onderzoek is van wezenlijk belang voor de verbetering
van de preventieve en curatieve gezondheidszorg, in zowel de
medische als de paramedische sector.
• Statistische analyses van vaak grote databestanden zijn daarbij een
belangrijk hulpmiddel.
Klinische • Specialisme binnen de epidemiologie dat groepen patiënten
epidemiologie onderzoekt om het stellen van diagnoses en prognoses te
optimaliseren en behandelingen te evalueren.
• Klinische epidemiologisch onderzoek is gefocust op specifieke
klinische problemen.
EBM / EBP Evidence based medicine (EBM)
Het baseren van de diagnostische/therapeutische aanpak van een
gezondheidsprobleem op het beste wetenschappelijke bewijs.
Evidence based practice (EBP):
Het baseren van de diagnostische/therapeutische aanpak van een
gezondheidsprobleem op een combinatie van:
• Het beste wetenschappelijke bewijs.
• Klinische expertise van zorgverlener.
• Verwachtingen van de patiënt.
Om te komen tot evidence-based handelen in de praktijk is een “vragende
attitude” van de zorgverlener nodig.
➢ Bijv. Wat is de waarde van een test voor screening/diagnostiek?
Belangrijkste hinderpaal bij het implementeren van EBP in fysiopraktijk:
Tijdsgebrek
➢ Minimale specifieke attitude, kennis, vaardigheden zijn nodig!
Belangrijkste hinderpaal voor het implementeren van richtlijnen in praktijk:
Gebrek aan kennis of vaardigheden
➢ Kennis en vaardigheden vergroten en blijven ontwikkelen!
,5 stappen van 1. Een klinische onzekerheid vertalen naar een beantwoordbare vraag
EBM / EBP 2. Zoeken naar de beste evidence
3. Het kritisch beoordelen van deze evidence
4. Beslissing nemen op basis van de evidence, behoefte/voorkeur/
verwachting van de patiënt, eigen kennis en ervaring
5. Regelmatig evalueren van de kwaliteit van dit proces
Stap 1: vragen
Soorten vragen Achtergrondvragen:
• Ook wel contextvragen genoemd
• Betreffen algemene aspecten over een ziektebeeld of therapie; niet van
belang voor specifieke patiënt
• Antwoorden vooral te vinden in leerboeken
Voorgrondvragen:
• Worden meer gesteld wanneer behandelaar meer ervaring opdoet
• Betreffen meer details; van belang voor specifieke patiënt
• Hebben grotere impact op de te verlenen zorg, omdat alternatieven
afgewogen worden
• Antwoorden vooral te vinden in literatuur
Prioriteiten in Wegens de soms grote hoeveelheid vragen, is prioritering soms nodig.
vragen
Mogelijkheden om prioritering in vragen aan te brengen:
• Bestaan er richtlijnen op dit gebied?
• Zijn er nog andere bronnen voor verzameld bewijs?
• Hoe vaak komt deze vraag terug in mijn praktijk?
• Hoe belangrijk is het antwoord voor een specifieke patiënt?
• Is het antwoord makkelijk te vinden?
,PICO(TS)
P = Patient / population / problem
I = Intervention / Prevention
C = Comparison / Control
O = Outcome
T = Time
S = Study design
Indien T en S toegevoegd: sprake van nog bredere zoekopdracht
Eigenschappen:
• Dwingt vraagsteller om van tevoren goed na te denken over wat men
wil weten
• Biedt mogelijkheid om een uniek probleem te omschrijven
• Leen zich uitstekend voor het stellen van vragen op het domein van
etiologie, prognose, therapie/interventie
• Leen zich minder goed voor het stellen van vragen op het domein van
diagnose
Vragen op het domein van therapie/interventie:
P: eenvoudig te formuleren
I: experimentele interventie (indexinterventie) / aanwezigheid schadel. factor
C: controle interventie / afwezigheid schadelijke factor
O: eenvoudig te formuleren
Vragen op het domein van etiologie en prognose:
P: eenvoudig te formuleren
I: aanwezigheid oorzakelijke/prognostische factor
C: afwezigheid oorzakelijke/prognostische factor
O: eenvoudig te formuleren
Vragen op het domein van diagnose:
Stuk lastiger doordat andere componenten benoemd moeten worden
P: alle elementen die voor diagnostiek van belang zijn (soort klachten, in
welke setting welke tests al hebben plaatsgevonden vóór de indextest)
I: aanwezigheid oorzakelijke/prognostische factor
C: afwezigheid oorzakelijke/prognostische factor
O: lastig te formuleren (meestal sens./spec./voorsp. waarde van indextest)
, Domeinen van Etiologisch:
onderzoek Bestuderen van oorzaken of determinanten van een aandoening
(risicofactoren). Bijwerkingen van een behandeling vallen hier ook onder.
Prognostisch / predictief:
Bestuderen van factoren (prognostische factoren) die invloed hebben op het
verdere beloop van de aandoening of het ontwikkelend van chroniciteit.
Diagnostisch / discriminatief:
Bestuderen van de verschijnselen die een indicatie geven van aanwezigheid van
een aandoening.
Evaluatief / therapeutisch / interveniërend:
Bestuderen (evalueren) van de effectiviteit van een bepaalde
behandeling/interventie. Interventies gericht op preventie vallen hier ook
onder.
Variabelen Eigenschappen/gegevens/parameters die variëren tussen subjecten binnen de
populatie
Baselinevariabelen:
Kenmerken van de onderzoekspopulatie.
(geslacht, leeftijd, aandoening, etc.)
Deze beschrijven de P van PICO
Onafhankelijke variabele:
Oorzaakvariabele, verklarende variabele, determinant.
De beschrijven de I en C van PICO
Afhankelijke variabele:
Gevolgvariabele, uitkomstvariabele, uitkomstmaat.
Deze beschrijven de O van PICO
Stap 2: zoeken
Aanpakken 1. Het geniet altijd de voorkeur om te zoeken naar bewijs met de hoogste
zoekactie kwaliteit van evidence
(bijv. richtlijn > systematic review > individueel artikel)
2. Gebruik van metazoekmachines: internetsites die in diverse databases
zoeken met richtlijnen, systematic reviews en individuele artikelen
(bijv. TRIP, SUMSearch 2, Epistimonikos)
Andere mogelijkheid: instituutsbibliotheken
(bijv. CEBAM, MacPLUS, McMaster University)
Nadeel: geen Nederlandstalige bronnen
3. Gebruik van bibliografische databases: internetsites met zoekrobots
voor het zoeken naar systematic reviews en individuele artikelen
(bijv. Embase, CINAHL, MEDLINE met zoekmachine PubMed)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper robinnoomen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
