Plan van aanpak communicatie Jill Buijs
Theoretisch kader:
Dit plan van aanpak ga ik gebruiken voor een gesprek om ondersteuning te bieden bij
zelfmanagement en gezamenlijke besluitvorming. Gezamenlijke besluitvorming is van belang in
persoonsgerichte zorg. Als verpleegkundige help je hierbij overzicht te krijgen over de
mogelijkheden, over keuzes. Je nodigt de zorgvrager uit om daar in een open dialoog over na te
denken, de voors en tegens af te wegen en zijn voorkeur aan te geven. Dit gesprek voer je als de
zorgvrager met een lastig dilemma zit. Het gesprek bestaat uit de volgende 6 fases: de kwestie
bespreken, de mogelijkheden bespreken, de voor- en nadelen bespreken, de voorkeuren bespreken,
de beslissing nemen en terugkijken. Deze 6 fases zijn verder uitgewerkt in mijn plan van aanpak.
Dit type gesprek hoort bij de interventies (fase van het verpleegkundig proces). Je kijkt namelijk
samen met de zorgvrager naar mogelijkheden die bij het dilemma kunnen helpen. Die mogelijkheden
zijn in dit geval dan de interventies. Als verpleegkundige heb ik een begeleidende rol in dit gesprek.
Het is belangrijk dat ik niet zelf met oplossingen kom, maar dat ik de zorgvrager hier zo veel mogelijk
zelf over laat nadenken.
Ik ga hierbij onder andere gebruik maken van het ABCDE-schema en het ASE-model
ABCDE-schema: (schema uit boek (Burgt & Mol, 2020))
, ASE-model:
Het ASE-model is een model van beredenerend gedrag. Het laat zien dat de intentie om gedrag te
veranderen tot stand komt door een samenspel van drie factoren: attitude, sociale invloed en eigen
effectiviteit of haalbaarheid (Burgt & Mol, 2020).
A = (attitude) staat voor opvattingen en afwegingen. Hoe belangrijk vindt de zorgvrager het om zijn
probleem aan te pakken? Hoe kijkt de zorgvrager tegen de aanpak aan?
S= (sociale invloed). Gaat over invloed van anderen. Een zorgvrager kan steun maar ook afwijzing
ervaren in zijn omgeving.
E= (Eigen effectiviteit). Dit verwijst naar het vertrouwen dat het zal lukken het nieuwe gedrag ook
echt uit te voeren. De zorgvrager moet wel zelf geloven dat hij zijn gedrag kan veranderen (Burgt &
Mol, 2020).
ABCDE-schema:
De verpleegkundige benoemt hier de belemmerende denkgewoonten die gesignaleerd worden en
legt deze toetsend voor aan de zorgvrager (Burgt & Mol, 2020).
A staat voor activerende gebeurtenis.
B staat voor beliefs, dus de gedachten die deze gebeurtenis oproept
C staat voor consequentie, dit gaat over de gevolgen van het gedrag.
D staat voor dialogue/discussion, hierbij ga je als verpleegkundige met de zorgvrager na wat de
zorgvrager in verschillende situaties denkt en welke gevolgen deze gedachten hebben.
E staat voor effective thoughts, hierbij ga je als verpleegkundige met de zorgvrager na welke
gedachte bruikbaar en reëel zijn (Burgt & Mol, 2020).
Coping:
Coping betekent de manier waarop mensen met problemen en stress omgaan en heeft als doel meer
grip te krijgen en evenwicht te vinden (Burgt & Mol, 2020). Dit kan op een actieve of passieve
manier. Met actief wordt bedoeld dat er gebruikt wordt gemaakt van concrete coping strategieën,
bijvoorbeeld informatie zoeken en steun vragen. Met passief worden strategieën als er niet aan
willen denken, of niet over willen praten bedoelt (Burgt & Mol, 2020).
Er zijn strategieën gericht op het probleem, dus om de oorzaak van de problemen weg te nemen. Er
zijn ook strategieën gericht de spanning ten gevolge van het probleem te verminderen, dit heet
emotiegerichte coping (Burgt & Mol, 2020).
De eerste strategie is informatie zoeken en op een rij zetten. Dit kan houvast bieden en het gevoel
van bedreiging verminderen. Deze strategie helpt dus om grip te krijgen op gedachten en om
gevoelens te ordenen (Burgt & Mol, 2020).
de volgde strategie is ontkennen, vermijden of afstand nemen. Deze drie komen meestal voor na een
heftige gebeurtenis. Mensen zetten de ziekte tijdelijk van zich af, zodat ze zich kunnen richten op
positieve dingen (Burgt & Mol, 2020).
De derde strategie is steun zoeken bij anderen en sociale vergelijking. Dit kan verschillende functies
hebben, bijvoorbeeld gevoel van schaamte verminderen en eenzaamheid tegengaan. Lotgenoten
kunnen onder andere helpen bij het verwerken van het advies dat iemand krijgt, het delen van
emoties en het herstel van levensgeluk (Burgt & Mol, 2020).
De vierde strategie is berusten en aanvaarden. Bij deze strategie accepteer je de situatie zoals deze
is, de zorgvrager verricht geen spanning meer om de situatie te veranderen (Burgt & Mol, 2020).
de laatste strategie is humor, zelfinstructie en positief denken. Mensen sturen hierbij hun beleving in
een positieve richting (Burgt & Mol, 2020).
