Samenvatting
Rechtsstaat SE samenvatting
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- HAVO
alle paragrafen en de tussenparagraaf zijn samengevat hier.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
2.1 Wat is een rechtsstaat?Het nut van regels en wetten
• In Nederland gelden geschreven (boete bij door rood fietsen) en ongeschreven regels (de
deur voor iemand anders openhouden).
Voor de rechtsstaat zijn de rechtsnormen belangrijk
➔ Regels die door de overheid wettelijk worden vastgesteld
Het geheel van alle vastgestelde wettelijke regels is het recht
• het nut van rechtsnormen zie je op 2 manieren terug:
1. in het ordenen van het maatschappelijke leven. De afspraken die we met elkaar maken
zodat samenleven geordend verloopt. (rechts rijden op de weg bijv)
2. wanneer rechtsnormen aansluiten bij onze waarden (dingen die wij belangrijk vinden) en
normen (ongeschreven regels over hoe je je moet gedragen). De rechtsnorm geweld
verboden is en bestraft wordt sluit aan bij de waarde respect en norm je mag geen geweld
gebruiken.
Rechtsgebieden
• privaatrecht gaat over zaken tussen burger vs. burger (of bedrijven, maar niet de overheid)
Soorten:
➔ Personen-en familierecht: bv. bij een scheiding, huwelijk, overlijden, adopteren
kinderen
➔ Ondernemingsrecht: bv. bij het oprichten van een stichting, vereniging
➔ Vermogensrecht: regelt alle zaken die te maken hebben met vermogen (een erfenis,
huurovereenkomst, arbeidsovereenkomst
Publiekrecht gaat over zaken tussen Burger vs. Overheid. Of alleen overheid
Soorten:
➔ Staatsrecht: gaat over inrichting Nederlandse staat (wanneer verkiezingen etc)
➔ Strafrecht: heeft als doel de veiligheid van burgers te garanderen. Gaat over wat
strafbaar is. Samenleving vs. Criminelen.
➔ Bestuursrecht: gaat over de regels waar de overheid zich aan moet houden bij
besturen. En biedt bescherming aan burger tegen de Overheid (bouw aan nieuw
station etc)
, Rechtvaardigheid
• het is belangrijk dat rechtsnormen zoveel mogelijk overeenkomen met: de opvattingen die
wij als burgers hebben over goed en kwaad: ons gevoel van rechtvaardigheid.
Recht verandert namelijk. Denk aan de #MeToo discussie die ervoor heeft gezorgd dat alle
vormen van onvrijwillige seks gelden als verkrachting. Rechtsnormen zijn dus nuttig als ze
overeenkomen met ons gevoel van rechtvaardigheid.
Ontstaan van een rechtsstaat
• in de tijd van verlichting hadden de koningen de macht. Ze konden doen wat ze willen.
Tijdens de verlichting werden burgers kritischer tegen dit onrecht, wat ertoe leidde dat de
overheid (en koningen) zich aan de regels moesten houden. Zo ontstond de rechtsstaat
Rechtsstaat: is een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd
tegen machtsmisbruik en willekeur. -> de overheid is dus gebonden aan regels, en
bestuurders kunnen niet doen waar ze zin in hebben, maar zijn gebonden aan de recht.
De 2 kerntaken van de overheid
1. Rechtshandhaving: de staat moet ervoor zorgen dat we ons aan de wet houden.
➔ Geweldsmonopolie: alleen de overheid is gelegitimeerd om geweld te gebruiken. Zo
kan de overheid zorgen voor rechtshandhaving.
➔ Omdat de overheid als enige geweld mag gebruiken heeft zij meer macht dan
burgers. Zo kan ze ervoor zorgen dat iedereen zich aan de wet houdt =
rechtshandhaving. Dit biedt burgers bescherming en veiligheid.
2. Rechtsbescherming: wetten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid
1. De overheid heeft meer macht dan burgers, mede door haar geweldsmonopolie.
Daarom zijn er allerlei wetten waar de overheid zich aan moet houden zodat zij haar
macht niet kan misbruiken.
Landen zonder rechtsstaat
Niet alle landen hebben een rechtsstaat. In een autoritaire staat bepaalt 1 machthebber of
kleine groep mensen wat de regels zijn (niet het recht). Denk aan dictaturen als Saudi-
Arabië, Noord-Korea, Turkmenistan hier hebben de mensen met macht de mogelijkheid om
tegenstanders uit te schakelen zonder rechtsproces.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 108914. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen