Deze samenvatting bestaat uit stappenplannen voor elk onderdeel van verbintenissenrecht. Bij elk onderdeel, zoals bijvoorbeeld ‘onredelijk beding in algemene voorwaarden’ zijn alle voorwaarden onder elkaar uiteengezet met de daarbij behorende arresten. De stappenplannen geven precies weer wat e...
Stappenplannen VBR
Verbintenissen kunnen slechts ontstaan indien dit uit de wet voortvloeit, ex art 6:1 BW.
HR Quint/Te Poel
Verbintenissen kunnen ook ontstaan indien deze:
a. Passen in het stelsel van de wet of
b. Aansluiten bij wel geregelde gevallen
1
,Week 1|De verbintenis
Totstandkoming van overeenkomst
1. Stap 1 Een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en aanvaarding
daarvan (art. 6:217 BW).
2. Stap 3 Aanbod en aanvaarding zijn allebei rechtshandelingen. Dus de bepalingen
voor rechtshandelingen in titel 3.2 ook hier van toepassing.
Een rechtshandeling is een op een rechtsgevolg gerichte wil is
die zich door verklaring heeft geopenbaard (art. 3:3 BW).
Een wederkerige overeenkomst ontstaat uit een op een rechtsgevolg
gerichte wil die zich door een verklaring heeft geopenbaard aanbod en
aanvaarding.
3. Stap 3 Wie doet er een aanbod en wie aanvaardt het aanbod?
LET OP: Een aanbod kan mogelijk herroepen worden (art. 6:219 BW).
Een aanbod kan worden herroepen, tenzij er een termijn voor de
aanvaarding is (lid 1). Een aanbod kan niet meer worden herroepen als het
aanbod reeds is aanvaard of een mededeling ter aanvaarding is
verzonden (lid 2).
Een wederpartij kan ook een afwijkend aanbod doen; een aanvaarding die
afwijkt geldt als een nieuw aanbod en als een verwerping van het oorspronkelijke
aanbod (art. 6:225 lid 1 BW).
Als een aanbod verkeerd is overgebracht (bijv. door een faxapparaat). Is de
verklaring geldig?
Uit art. 3:37 lid 3 volgt dat een verklaring, om haar werking te hebben, de
persoon moet hebben bereikt (ontvangsttheorie)
Uit art. 3:37 lid 4 volgt dat wanneer een door de afzender daartoe
aangewezen persoon of middel een tot een ander gerichte verklaring
onjuist heeft overgebracht, geldt het ter kennis van de ontvanger gekomen
als verklaring van de afzender, tenzij de gevolgde wijze van overbrenging
door de ontvanger was bepaald (art. 3:37 lid 4 BW). Indien de ontvanger de
wijze van overbrenging heeft bepaald, dan geldt de foutieve verklaring niet
als een verklaring van de afzender.
De persoon die het aanbod heeft gedaan, dat verkeerd is overgebracht kan
zich beroepen op wil ontbreken (art. 3:33). Doordat de wil en verklaring niet
overeenkomen, is er geen geldige overeenkomst tot stand gekomen.
In geval er discrepantie is tussen wil en verklaring, dan is er geen geldige
rechtshandeling en is er geen geldige overeenkomst.
MAAR de ontvanger van het (verkeerd overgebrachte) aanbod kan zich
beroepen op het gerechtvaardigd vertrouwen (art. 3:35 BW).
1) Er is sprake van een verklaring van een gedraging van een ander
2) Die is opgevat als verklaring of gedraging van een bepaalde strekking
(subject)
3) En in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs zo mocht worden
opgevat (object).
In geval van een geslaagd beroep op art. 3:35 BW komt er een
rechtshandeling tot stand. Geen beroep op het ontbreken van de wil is
mogelijk.
NB: Op gerechtvaardigd vertrouwen kan echter geen beroep worden
gedaan op het ontbreken van een overeenstemmende wil als de
wederpartij een verklaring of gedraging opgevat heeft als een
rechtshandeling als hij dit redelijkerwijs mocht opvatten
MAAR In bepaalde gevallen geldt er een onderzoeksplicht van de verkoper
(art. 3:35 jo art. 3:11 BW)
2
, - Is de rechtshandeling nadelig voor de koper?
- Is de gehele bestelling weggevallen of is er alleen een nul
weggevallen?
- Is de discrepantie al duidelijk bij de telefonische bestelling?
3. Stap 3 Indien er sprake is van een aanbod en aanvaarding daarvan, dan is er in
beginsel een geldige overeenkomst tot stand gekomen (art. 6:217 jo art.
3:11 jo art. 3:33 (jo art. 3:35))
4. Stap 4 Conclusie
Precontractuele fase
1. Stap 1 Is er al een overeenkomst tot stand gekomen?
Een overeenkomst kom tot stand door aanbod en aanvaarding daarvan
(art. 6:217 BW).
2. Stap 2 Indien er nog geen overeenkomst tot stand is gekomen, dan bevinden
partijen zich in de precontractuele fase. Uit de precontractuele fase
kunnen al verplichtingen voortvloeien volgt uit jurisprudentie.
Baris/Riezenkamp
Partijen komen door in onderhandeling te treden over het sluiten van
een overeenkomst tot elkaar te staan in een bijzondere door goede
trouw (goede trouw is thans redelijkheid en billijkheid) beheerste
rechtsverhouding die meebrengt dat zij hun gedrag mede moeten laten
bepalen door de gerechtvaardigde belangen van de wederpartij.
Wat houdt in dat de onderhandelingsfase door goede trouw wordt
beheerst?
Behoorlijk onderhandelen
Dat men bij het afbreken zorgvuldigheid betracht
Geen misbruik maken van de onderhandelingsfase verkregen
inlichtingen
Door partijen gemaakte kosten dienen te worden vergoed indien
gebruikelijk/redelijk
3. Stap 3 Een schadevergoedingsverbintenis kan dan ontstaan doordat tijdens de
precontractuele fase in strijd wordt gehandeld met de goede trouw.
Plas/Valburg & CBB/JPO
Hoge Raad onderkent drie stadia in de precontractuele fase en
verenigbare schadevergoeding.
1. Partijen zijn alleen nog in gesprek: Afbreken mag zonder meer
(contractsvrijheid)
2. Partijen zijn al zo ver in de onderhandelingen gevorderd dat het
afbreken van de onderhandeling schade veroorzaakt (bepaald
vertrouwen en toezeggingen zijn gedaan: Afbreken mag niet zonder
de gemaakte kosten van de wederpartij te vergoeden; recht op
schadevergoeding met betrekking tot bepaalde gemaakte kosten
(negatieve contractsbelang)
3. Partijen mogen erop vertrouwen dat uit de onderhandelingen een
contract voortvloeit: Afbreken is in geheel niet mogelijk:
“onaanvaardbaar”; recht op door onderhandelen/ recht op
schadevergoeding inclusief gederfde winst (negatief + positief
contractsbelang)
Op TT: Van welk stadium is sprake?
4. Stap 4 Afbreken tijdens de onderhandelingen kan ook onaanvaardbaar. De Hoge
Raad hanteert een maatstaf die erg terughoudend moet worden getoetst.
CBB/JPO (r.o. 3.6)
Ieder partij is vrij om onderhandelingen in de precontractuele fase af te
breken, tenzij dit onaanvaardbaar is met het
totstandkomingsvertrouwen of de verdere omstandigheden van het
3
, geval. Daarbij dient rekening te worden gehouden met de mate waarin
en de wijze waarop de partij die de onderhandelingen afbreekt tot het
ontstaan van het vertrouwen heeft bijgedragen en met de
gerechtvaardigde belangen van deze partij. Indien de wederpartij een
positieve reactie geeft op de samenwerking kan dit een grond zijn voor
gerechtvaardigd vertrouwen.
Andere omstandigheden van het geval zijn bijvoorbeeld onvoorziene
omstandigheden.
5. Stap 5 Een capabele dienstverrichter heeft een bijzondere (precontractuele)
zorgplicht, namelijk het beschermen van onkundige op grond van de
redelijkheid en billijkheid.
De Treek/Dexia
I.c. geen sprake van dwaling. B2C. Niet-professionele partijen moeten
worden beschermd tegen eigen ondeskundigheid door de professionele
partij. De professionele partij heeft een zorgplicht waarvan de strekking
afhankelijk is van de feiten en omstandigheden van het specifieke
geval; relevant kan hier zijn de deskundigheid en ervaring van partijen,
de complexiteit en grootte van risico’s. Als de zorgplicht wordt
geschonden dan moet deze de schadevergoeding betalen (r.o. 4.8.4).
Algemene voorwaarden
Zijn de algemene voorwaarden van toepassing?
1. Stap 1 Een overeenkomst ontstaat door aanbod en aanaarding daarvan (art. 6:217
lid 1 BW). Aanvaarding houdt in dat de wil overeenstemt met de
verklaring (art. 3:33 BW).
Wie deed er een aanbod met welke voorwaarden?
De gebruiker moet in het aanbod kenbaar maken dat zij de
algemene voorwaarden tot onderdeel van de overeenkomst wil maken.
Werd dit aanbod onder dezelfde voorwaarden aanvaard?
Uitdrukkelijk of stilzwijgend (art. 6:217 jo art. 3:37 lid 1)
Mocht wederpartij er in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs op
vertrouwen (3:35)
Is er sprake van een aanvaarding van het aanbod en daarmee aanvaarding
van de algemene voorwaarden dan is er in de kern een overeenkomst tot
stand gekomen, waarbij de algemene voorwaarden onderdeel uitmaken
van de overeenkomst (art. 6:217 jo art. 3:3 jo art. 6:232 BW).
2. Stap 2 Wat zijn algemene voorwaarden?
Algemene voorwaarden zijn een of meer bedingen, opgenomen in
meerdere overeenkomsten (bestemmingscriterium). Algemene
voorwaarden zijn geen bedingen die de kern van de prestaties aangeven
(dus geen kernbeding) – art. 6:231 sub a BW.
3. Stap 3 Art. 6:232 BW (snelle gebondenheid) Een wederpartij is ook aan de
algemene voorwaarden verbonden als bij het sluiten van de overeenkomst de
gebruiker begreep of moet begrijpen dat zij de inhoud daarvan niet kende
(ook van toepassing voor grote wederpartijen, art. 6:235)
Indien de bedingen in de overeenkomst onduidelijk en onbegrijpelijk zijn
opgesteld en er is twijfel over de betekenis van een beding, dan prevaleert
de voor de wederpartij gunstige uitleg. Dus in nadeel van gebruiker,
degene die beding geschreven heeft – art. 6:238 lid 2 BW
4. Stap 4 Indien het aanbod en de aanvaarding naar verschillende algemene
voorwaarden verwijzen dan ontstaat er een probleem.
Op grond van art. 6:225 lid 3, de battle of forms, wordt gesteld dat aan
de tweede verwijzing geen werking toekomt indien de toepasselijkheid van
de eerste algemene voorwaarden niet uitdrukkelijk van de hand wordt
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jipvanamstel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,79. Je zit daarna nergens aan vast.
