Taak 1 Bedreigingen van volksgezondheid
Wat is publieke/ volksgezondheid?
Enerzijds de gezondheidstoestand van de bevolking, anderzijds het geheel aan activiteiten ter
bevordering van de gezondheid van de bevolking.
(Wikipedia)
Hoe is de volksgezondheid tot stand gekomen? (Ziekte)
Geschiedenis volksgezondheid
Demografische transitie = er vindt een transitie in een tijdbestek van 100 tot 150 jaar plaats van een
situatie met hoge sterfte- en geboortecijfers naar een situatie met lage sterfte- en geboortecijfers.
Geboortecijfers nemen later af, door langzame aanpassing aan de hogere overlevingskans van
kinderen. Door vertraging -) sinds 18e eeuw is wereldbevolking 10x zo groot geworden.
- Toegenomen LV en populatie.
(Mackenbach & Stronks)
Welke verschuivingen zie je in ziekte/ bedreigingen?
Epidemiologische transitie
Verschuiving doodsoorzaak patronen:
1. Tijdperk van epidemieën en hongersnood (tot eind 19e eeuw).
Sterfte hoog door infectieziekten: incidentele hongersnoden, maagdarminfecties, luchtweginfectie.
2. Tijdperk van afnemende pandemieën (1875-1920).
Kanker, hart- en vaatziekten en ongeval letsels.
3. Tijdperk van degeneratieve en door de mens veroorzaakte aandoeningen (tot 1970).
Forse stijging sterfte aan hart- en vaatziekten; deze moderne ziekten slaan vooral op middelbare en
oudere leeftijd toe -) sterkte toename levensverwachting.
=) Delayed degenerative diseases (later vervolgd).
,Infectieziekten namen af én er kwamen effectieve medische interventies (midden 20e eeuw):
- Sulfonamiden (1935).
- Antibiotica (1945-1950).
- Vaccinaties (1950).
; kunnen slecht klein deel van daling sterftecijfer verklaren.
Andere belangrijke factoren
• Hygiënische maatregelingen en andere vormen collectieve preventie.
• Toegenomen welvaart (verbeterd voedingsaanbod).
,3 hoofdideeën public health; sanitaire beweging (1830-1875)
• De meeste gezondheidsproblemen zijn terug te voeren op blootstelling aan ongunstige
omgevingsinvloeden en dus vatbaar voor preventie.
• Problemen in de volksgezondheid zijn het best op te lossen door collectieve maatregelen.
• Kwantitatieve onderzoeksmethoden zijn het geschiktst om volksgezondheidsproblemen te
bestuderen en oplossingen voor die problemen te ontwerpen en evalueren.
Sanitary movement = een beweging van in politiek opzicht radicale artsen.
Als reactie op slechte arbeids- en woonomstandigheden. Ook armoede en uitbuiting,
drinkwatervoorziening en vuilafvoer.
• Edwin Chadwick; sanitary idea.
‘Ziekte wordt veroorzaakt door kwalijke dampen die vrijkomen door rotting van organisch materiaal’
-) riolering.
• John Snow; besmetting cholera via waterpomp tegengegaan.
• Relatie tussen sociale ongelijkheid en gezondheid.
Rudolf Virchow (1848): ‘Geneeskunde is een sociale wetenschap, en politiek niets anders dan
geneeskunde op grote schaal.’
, Nederland
- Hygiënisten (1865)
Ali Cohen (1866) eerste; ‘Handboek der openbare gezondheidsregeling en der geneeskundige politie’.
Samuel Coronel (1874); kinderarbeid (onder 12) afschaffen.
- Geneeskundige staatstoezicht (1865); landelijke, provinciale en gemeentelijke besturen
adviseren op het gebied van volksgezondheid.
- Einde 19e eeuw: via wetgeving en subsidies ‘gezonde volkswoningen’ bouwen.
- 1872: Wet op de besmettelijke ziekten.
- 1960-1970: sociale zekerheid met uitkeringen -) opkomst verzorgingsstaat en progressieve
belastingheffing -) verschillen in inkomen namen af.
Sociale hygiëne = richtte zich op het beïnvloeden van sociale omstandigheden, om daarmee
besmetting, slechte voeding en andere specifieke risicofactoren van ziekte te bestrijden
(sociaalwetenschappelijke kennis).
Publieke hygiëne = richtte zich op gezondheidsbescherming voor de bevolking als geheel
(natuurwetenschappelijke kennis).
Preventie successen op 5 gebieden:
- Zwangerschap en kinderleeftijd.
- Arbeidsomstandigheden.
- Ongeval letsel.
- Leefwijzen.
- Preventieve medische interventies.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannevdwetering7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.