HOORCOLLEGE 1
Wat is een supply chain (bevoorradingsketen)?
→ Een supply chain is een systeem van organisaties, bedrijven, activiteiten,
informatie en middelen dat zich bezighoudt met het aanbieden van een product of
dienst aan de klant.
Vroeger stond supply chain eigenlijk gelijk aan de logistieke afdeling van een bedrijf.
→ Het supply chain management focuste zich dus op transport, opslag en vervoer.
Nu is het een veel breder begrip
→ Vandaag de dag wordt het algemeen aangenomen dat je de volledige supply
chain nodig hebt om de bedrijfsdoelstellingen te behalen.
Echte supply chain:
Eigenlijk heeft elke supply chain en dus elk bedrijf twee doelstellingen:
- Ten eerste: de koste laag houden → We willen de kosten optimaliseren en
deze dus laag houden.
- Ten tweede willen we aan alle vraag voldoen → Optimalisatie van het
serviceniveau
Deze twee doelstellingen kunnen elkaar tegenspreken en daarom moeten bedrijven
een strategie bedenken.
Definitie van SCM: SCM is een reeks benaderingen om leveranciers en fabrikanten
efficiënt te integreren, zodat de goederen in de juiste hoeveelheden, naar de juiste
locaties en op het juiste moment worden geproduceerd en gedistribueerd, om de
systeembrede kosten te minimaliseren en tegelijkertijd te voldoen aan de
serviceniveau-eisen (aan de vraag voldoen).
Twee verschillende soorten producten
Binnen de supply chain onderscheiden we eigenlijk twee verschillende typen
producten → op basis van de aard van de vraag is een product functioneel of
innovatief.
, - Functioneel product: vb = nietjes
- Stabiele en voorspelbare vraag → de vraag naar nietjes is vrij stabiel en
voorspelbaar.
- Lange levenscyclus –> weinig innovatie.
- Veel competitie in zo’n markt met functionele producten en dus lage
winstmarges.
- Innovatieve producten: vb = mode, Ben & Jerry’s, Nespresso, Apple → bij
innovatieve producten kun je hogere winstmarges verwachten, maar zijn
de risico’s hoger.
- Onvoorspelbare vraag
- Hogere winstmarges
- Korte levenscyclus (paar maanden), omdat na een tijdje al het
concurrentievoordeel is weggevaagd. Grote variatie.
Functies en types van supply chain
De twee verschillende functies van een SC:
- Fysieke functie → focus op efficiente SC. Fysieke functie is vrij duidelijk en
direct zichtbaar. Deze gaat over het verwerken van grondstoffen in
onderdelen, componenten en uiteindelijk producten. De kosten die hierbij
komen zijn dus de productie-, transport- en opslagkosten.
- Marktbemiddelingsfunctie → Focus op responsieve SC. Deze functie is
een stuk minder zichtbaar, maar toch net zo belangrijk. Het doel van deze
functie is om ervoor te zorgen dat het aanbod op de markt overeenkomt
met de vraag van de klanten. Denk hierbij aan kosten voor kortingen en
kosten door aankopen die uiteindelijk niet doorgingen, bv omdat er niet
genoeg voorraad was.
Hier zie je dus ook het verschil in de soorten SC: efficiënte en de responsieve supply
chain (Fisher’s strategies).
- Bij de efficiënte supply chain gaat het echt om de kostenvermindering.
- De responsieve supply chain focust meer op het bij elkaar brengen van
vraag en aanbod.
Mismatch hiertussen veroorzaakt problemen
Voorbeelden van het balanceren van kosten en service
Het is heel belangrijk om de juiste strategie te kiezen. Je moet je hierbij realiseren dat
‘de’ supply chain niet bestaat. Voor elke situatie is er weer net een andere supply
chain nodig. Generaliseren is eigenlijk vrij moeilijk. → Met je strategie moet je een
concurrentievoordeel creëren.
Belangrijke observaties in supply chains
*Interactie tussen Supply Chain en Development Chain.
Het is heel belangrijk om de supply chain aspecten al mee te nemen terwijl je een
product nog aan het ontwerpen bent.
- De development chain kijkt naar de ontwikkeling van een nieuw product.
Het is een set van activiteiten en processen die geassocieerd zijn met
nieuwe productintroductie. Dat omvat:
- Productontwerpfase en onderzoek → hoe een product eruitziet
- Bijbehorende mogelijkheden en kennis → wat voor kennis ervoor nodig is
, - Inkoopbeslissingen → waar je je materiaal vandaan haalt
- Productieplannen → hoe je het product gaat produceren
De impact van de Development chain op de Supply chain is dus groot. Maar dat geldt
andersom ook. Het is dan ook belangrijk dat deze processen met elkaar
samenwerken en in de praktijk is dat een stuk moeilijker dan in theorie.
*Coördinatie tussen bedrijven en wereldwijde optimalisatie.
Dit gaat over het coördineren van de SC tussen de verschillende spelers. Dit is om
ervoor te zorgen dat de SC voor alle partijen gunstig is.
Informatiedeling
Binnen een bedrijf lukt het meestal goed om afspraken met elkaar te maken, maar
tussen verschillende bedrijven kan dit al een stuk lastiger worden. Wanneer er geen
informatie gedeeld wordt binnen de supply chain, ontstaat er steeds meer voorraad
(eerste plaatje). Wanneer er wel organisatie wordt gedeeld in de supply chain is de
totale voorraad een stuk lager.
Het effect van delen van informatie noemen we het ‘opslingereffect’, het
‘zweeplsageffect’ of het ‘Bullwhip effect’.
Netwerkcoördinatie
Onderdeel van het coördineren betekent dus ook het delen van informatie.
Maar het is meer:
- COÖRDINATIE = INTEGRATIE
Bij coördinatie gaan we ook echt voor integratie tussen de partijen. Hierbij delen we
niet alleen informatie, maar werken we ook samen met elkaar → informatiedeling EN
samenwerking.
Globale optimalisering vs. Lokale optimalisering → daarom kunnen supply chains
niet worden ingevoerd zonder meteen het belang van integratie te benadrukken.
Inderdaad: geen succes mogelijk zonder integratie.
Veel supply chains zullen dus falen wanneer er geen sprake is van integratie.
Complexiteit en coördinatie
Een eenvoudig product als een jas bezoekt heel veel landen. Zelfs voor zo’n
eenvoudig product als een jas is de supply chain dus al vrij complex.
Vermijd tegenstrijdige strategieën
Binnen de SC heeft elke stakeholder andere doelstellingen en deze doelstellingen
kunnen soms tegenstrijdig zijn. We hebben het zojuist gehad over integratie en hoe
belangrijk dit is.
Fabrikanten moeten zich aanpassen aan de veranderende klantvraag (fashion trends
bijvoorbeeld), zelfs als die productie van grotere hoeveelheden winstgevender is (het
is voor fabrikanten vaak gunstiger om grote hoeveelheden te produceren. Het kost
namelijk vaak veel om de productie klaar te zetten en door de batches groter te
maken, zullen de gemiddelde set-up kosten lager zijn).
, Leveranciers streven naar een langdurige inzet voor grote hoeveelheden met
flexibele levertijden. Wanneer we niet flexibel genoeg zijn om ons aan te passen
wanneer de vraag van de klant veranderd, kan dit tot grote verliezen lijden.
Magazijnen en distributiecentra streven ernaar om de voorraad te verminderen → dat
drukt de kosten.
*Onzekerheid en risico
De SC is omgeven door allerlei onzekerheden en risico’s. Sommige risico’s kun je
mitigeren en de gevolgen ervan beperken. Onzekerheden, daarentegen, staan
volledig buiten de controle van een bedrijf (bv: tsunami die een fabriek verwoest). De
meest belangrijke onzekerheid is de klantvraag. Als een bedrijf een nieuwe jas
ontwerpt, dan is het heel lastig te voorspellen hoeveel men hiervan gaat verkopen.
Hier kan forecasting, het voorspellen van de vraag, toch wel een interessante rol
spelen → forecasting alleen zal geen gouden oplossing bieden, forecasting neemt
nooit de gehele onzekerheid weg.
Naast de vraag van producten moeten we ook rekening houden met de lead time of
de levertijd. Zowel eenvoudige als complexe producten moeten door een retailer
besteld worden en dan duurt het nog wel even voordat het product geleverd wordt.
Verder zijn er nog recente trends die dingen meer onzeker kunnen maken:
- Lean manufacturing → hierbij wordt ernaar gestreefd om zoveel mogelijk
afval, ‘waste’ te vermijden. Ook wordt er volgens deze trend steeds minder
voorraad aangehouden.
- Outsourcing → Wie voert de activiteit uit? Bij outsourcing wordt de activiteit
uitgevoerd door een externe partij in plaats van door het bedrijf zelf.
- Offshoring → Waar wordt de activiteit uitgevoerd? Bij offshoring wordt een
item uit het buitenland gehaald.
Een fabriek van Campina in Turkije is offshoring, maar het is geen outsourcing.
Verder kunnen ook natuurrampen de werking van de SC beïnvloeden. Hierbij kun je
denken aan een aardbeving, een orkaan of een tsunami.
Dan is er ook nog politiek dat van invloed op de SC kan zijn → stakingen,
handelssancties.
Key issues in supply chains
- Voorraadbeheer → hoeveel voorraad moeten we aanhouden en waar
slaan we die voorraad op?
- Netwerkconfiguratie → netwerkplanning, waar gaan we fabrieken plaatsen
om te produceren?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iuhu54aa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.