C4 Duitsland in Europa (1918-1991)
§1 Opkomst van het Derde Rijk (1918 - 1945)
Hoofdvraag
Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor
Duitsland en Europa (1918-1945)?
Kenmerkende aspecten
* 37 | De rol van modern propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
* 38 | Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme
* 36 | De crisis van het wereldkapitalisme
* 40 | Het voeren van twee wereldoorlogen
* 41 | Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de Joden
* 42 | De Duitse bezetting van Nederland
De Republiek van Weimar
Einde WO1 → zeer chaotisch voor het Duitse Keizerrijk:
- Duitsland had verloren;
- Keizer was gevlucht
- Te haastig een republiek uitgeroepen → de Republiek van Weimar (deze
naam kregen ze later)
De sociaaldemocraten vormde de grootste fractie in het parlement dus zij sloten een
wapenstilstand met de geallieerden. Er kwam een nieuwe grondwet in Duitsland waardoor
het een parlementaire democratie werd. Deze democratie was echter vanaf het begin
wankel. Hiervoor waren er drie oorzaken:
1. Geen animo voor democratie. Tegenstanders bestond uit de oude adel en radicale
socialisten (vooral aanhangers van het communisme).
2. Veel Duitsers hadden geen vertrouwen in de leiders van de Republiek. Dit kwam door
de dolkstootlegende. Verder werden ze ook gezien als de reden voor het, voor
Duitsers nadelig, Verdrag van Versailles.
3. De regeringen van de Republiek slaagde er niet in om de grote economische
problemen op te lossen. De herstelbetalingen drukten zwaar op de economie. Het
Amerikaanse Dawesplan (1924) maakte Amerikaanse leningen mogelijk en deze
zorgde voor korte herstel van de economie. Ook kreeg Duitsland weer toegang tot
industriegebied omdat zij zich verzoenend opstelde richting Frankrijk.
Het economisch herstel eindigde in 1929 als gevolg van de beurskrach. De
Amerikanen wilde hun leningen terug en daardoor raakte Duitsland weer verzeild in
een diepe economische crisis met een toename van werkeloosheid als gevolg.
De opkomst van het nationaalsocialisme
Uit de chaos in de Republiek kwam een uiterst rechtse en antisemitische
nationaalsocialistische partij, de NSDAP. De partijleider, Adolf Hitler, deed beloften die veel
Duitsers graag wilden horen:
, - Einde aan politieke strijd in Duitsland
- Afgenomen Duitse gebieden zouden terugkomen
- Nationale eenheid herstellen
- Afspraken uit het Verdrag van Versailles zouden worden teruggedraaid
- Einde aan werkeloosheid
Met propaganda en paramilitaire machtsvertoon bouwde hij de NSDAP uit tot een
massaorganisatie. Knokploegen van de NSDAP intimideerden politieke tegenstanders.
NSDAP won de verkiezingen en Hitler werd met steun van de conservatieve elite in 1933
benoemd tot rijkskanselier. Kort na zijn aantreden vond de Rijksdagbrand (1933) plaats en
Hitler beweerde dat de communisten hierachter zaten om de macht in Duitsland over te
nemen. In de chaos overtuigde hij de regering om de machtigingswet aan te nemen. Met
deze wet kon Hitler en zijn regering besluiten nemen zonder dat daarvoor democratische
toestemming nodig was. Het parlement gaf de macht uit handen en dit was het einde van de
Republiek van Weimar. De opkomst van de NSDAP zou grote gevolgen voor Duitsland en de
rest van Europa.
Gevolgen voor Duitsland
Duitsland begon een totalitair regime te worden nadat Hitler aan de macht kwam. Het leven
van de Duitsers werden genazificeerd. Deze nazificatie van de bevolking ging gepaard met
grootschalige propaganda. Politieke tegenstanders werden streng vervolgd door middel van
geweld en terreur. Bovendien rekenden de machthebbers al snel af met iedereen die niet
paste binnen de Volksgemeinshaft, de ideale, harmonieuze en ‘raszuivere’ samenleving van
de nationaalsocialisten. Dus Joden, Roma, Sinti, gehandicapten en homoseksuelen werden
vervolgd. Ondanks de vrijheid beperkende maatregelen kreeg het regime veel steun vanuit
de bevolking omdat de economie werd hersteld en de werkeloosheid verdween geheel.
Gevolgen voor Europa
Hitler kreeg steun voor zijn buitenlandpolitiek:
- Eiste dat alle Duitstalige gebieden bij Duitsland zouden komen.
Andere Europese landen maakten zich grote zorgen over deze agressieve buitenlandpolitiek.
GB en FR waren bang voor een nieuwe oorlog en gaven toe aan de eisen van Hitler →
appeasementpolitiek
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DaniSV. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.