Hoofdstuk 1. Schaarste en ruil
1.2 schaarste
Mensen hebben oneindig veel behoeften, maar de middelen zijn beperkt. Deze
situatie, de spanning tussen oneindige behoeften en beperkte middelen, noemen
we schaarste. Een product is schaars als er middelen voor moeten worden
opgeofferd om het te maken. Om schaarste te verminderen produceren mensen
goederen (stoffelijk) en diensten (onstoffelijk). Als producten niet schaars zijn en er
dus geen offers nodig zijn, spreken we
van vrije goederen. De middelen waarover
mensen beschikken, kunnen op
verschillende manieren worden ingezet.
Economen zeggen dan dat
middelen alternatief aanwendbaar zijn.
1.3 Ruil
Het is efficiënt om het arbeidsproces te verdelen in afzonderlijke taken. Dit noemen
we arbeidsdeling. Dit brengt wél met zich mee dat we moeten gaan ruilen. Bij
vrijwillige ruil is het essentieel dat beide partijen er beter van worden. De ruil van
goederen tegen goederen noemen we directe ruil of ruil in natura. Alle kosten die
gemaakt worden om een ruil tot stand te brengen en af te wikkelen noemen
we transactiekosten. Bij indirecte ruil fungeert een algemeen begeerd goed
als ruilmiddel.
geld fungeert als:
ruilmiddel: Functie van geld: je kunt ermee betalen.
rekenmiddel: functie van geld: de waarde van verschillende goederen kan
met elkaar vergeleken worden.
spaarmiddel: functie van geld: je kunt het bewaren.
Voorbeeld:
Ruilmiddel; Truus koopt een brood, Nora ontvangt haar loon van 1723 euro op haar
rekening
Rekenmiddel; Kees brommer is 1300 euro waard, Henk verdient 3000 euro per
maand
Spaarmiddel: Ali oudt 100 euro van zijn inkomsten achter de hand voor onverwachte
uitgaven
De activiteiten van de overheid en de non-profitsector rekenen we tot de niet-
marktsector omdat er voor de overheidsdiensten geen marktprijs wordt berekend of
omdat de prijs niet bepaald wordt door vraag en aanbod.
Marktsector Niet-martksector
Formele economie Bedrijfsleven Overheid en non-profitsector
(geregistreerd = wit)
Informele economie Zwarte circuit (verzwegen Grijze circuit, zoals huishoudelijke
(niet geregistreerd = zwart of grijs) voor belasting) arbeid, directe ruil, vrijwilligers werk,
doe het zelfarbeid.
, Mobiliteit
Hoofdstuk 2. Ruiltransacties en welvaart
2.1 de welvaartstheorie
Het maximale bedrag dat iemand ergens voor wilt betalen is de
betalingsbereidheid.
Als iemand € 50 betaalt voor een goed, en hij was eigenlijk bereid daar maximaal €
60 voor te betalen, dan neemt zijn welvaart toe met € 60 -€ 50 = € 10.
De kosten bestaan uit de waarde van de opgeofferde schaarse middelen en
de baten worden gevormd door de mate van behoeftebevrediging. Bij een
economische keuze worden de kosten en baten tegen elkaar afgewogen.
De totale welvaart (de mate waarin mensen in hun totale behoefte kunnen
voorzien) is Pareto-efficiënt of Pareto-optimaal als de welvaart van één persoon
niet kan toenemen zonder dat de welvaart van iemand anders afneemt. Het pareto-
criterium doet geen uitspraak over de wenselijkheid of rechtvaardigheid van een
verdeling. De welvaartstheorie kijkt alleen naar ruiltransacties in de formele
economie.
2.2 ruilen is geen huilen
Bij een ruil heeft elk individu
een betalingsbereidheid.
De prijs die tot stand komt zal
maximaal gelijk zijn aan wat de
koper zou willen betalen. Het
verschil tussen betalingsbereidheid
en de daadwerkelijke prijs is het
individuele consumentensurplus.
Een producent of leverancier heeft
een leveringsbereidheid, en
afhankelijk van de daadwerkelijke
prijs een individueel
producentensurplus.
2.3 prijsveranderingen en
surplussen
Als je alle individuele
consumentensurplu's en
producentensurplu's bij elkaar
optelt krijg je het totale
consumentensurplus en
het totale producentensurplus.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilselaar2004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.