Bijeenkomst 1
Leeftijdsfasen:
Neonaat= 0-28 dagen
Zuigeling= 0-1 jaar
Peuter= 1-4 jaar
Kleuter= 4-6 jaar
Schoolkind= 6-12 jaar
Tiener= 12-18 jaar
Adolescent= 18-24 jaar
Groei (algemene kenmerken)= gelijkmatige lengtegroei, individuele verschillen in groei, genetische
verschillen in groei, groeicurves voor gewicht, lengte en schedelomtrek, groeicurves met percentiel
of SD lijnen.
Ontwikkeling (algemene kenmerken)= stapsgewijs motorische ontwikkeling, stapsgewijze verbale
ontwikkeling, stapsgewijze emotionele ontwikkeling, stapsgewijze sociale ontwikkeling, individuele
verschillen in ontwikkeling.
Groei en ontwikkeling (fysieke lengtegroei)= primair groeiproces (lange pijpbeenderen en
wervellichamen), secundair groeiproces (hormonen en groeifactoren), uitwendige factoren
(omgevingsinvloeden), gebitsontwikkeling, hormonale veranderingen, secundaire
geslachtskenmerken, ontwikkeling vitale parameters.
Groei –> fysiek -> functioneel -> leeftijdsfase <- persoon-sociaal – spraak-taal – fijne motoriek – grove
motoriek – adaptatie – ontwikkeling
Groeicurve: percentielen (P), standdeviatie (SD), gewicht, lengte, schedelomtrek, gewicht naar
lengte, geslachtskenmerken, lengte ouders.
Groei:
Groei (primair groeiproces): endochondrale verbening: botaanmaak vanuit kraakbeencellen, vanuit
epifyse via groeischrijf naar diafyse, lange pijpbeenderen, wervellichamen.
Groei (secundaire groeiproces): hormonen en groeifactoren: groeihormoon, insuline-like-growth
factor I (IGF-1), insuline, schildklierhormoon, geslachtshormonen, vitamine D.
Groei (uitwendige factoren): zuurstof, voedingsstoffen, emotionele factoren, sociaal-economische
factoren, toxische factoren.
20 tanden en kiezen als kleine baby.
Vitale parameters:
Lichamelijke ontwikkeling (zindelijkheid):
zindelijkheid overdag 24-36 mnd,
zindelijkheid ’s nachts 6-12 mnd later. 25-30% pas zindelijk > 4 jr, verwachting zindelijkheid met 5jr,
, enuresis als probleem vanaf 6 jr. zindelijkheid gem. (primaire= zindelijk geweest, secundair= wel
zindelijk geweest).
7mnd later dan 30 jaar geleden: moderne wegwerpluiers (geen natgevoel), ouders beginnen later
met trainen, andere opvoedingsstijlen, minder dwingend, veranderde gezinssamenstelling, minder
kinderen, professionele kinderopvang, minder persoonlijke aandacht.
Ontwikkelingsvelden volgens Gesell:
Adaptatie: ontwikkeling handfunctie en oog-hand coördinatie
Fijne motoriek: ontwikkeling van kijken, reiken tot grijpen en manipuleren
Grove motoriek: ontwikkeling hoofdbalans, rugligging, zitten, kruipen, staan, lopen
Spraak- en taalontwikkeling: ontwikkeling van communicatieve vaardigheden
Ontwikkeling persoonlijkheid en sociale vaardigheden: ontwikkeling contacten, zelfstandigheid,
emoties, zindelijkheid
Ontwikkeling ouder-kind relatie: ontwikkeling gehechtheid, veiligheid
Schema kennen van leeftijd, van wiechen schema.
Alarmsymptomen motorische ontwikkeling:
2 Maanden: niet lachen naar de ouders, niet naar de eigen handjes kijken
3 Maanden: geen volgbewegingen maken met de oogjes, ontbreken van hoofdbalans
4 Maanden: geen brabbelgeluiden maken, moro-reflex nog aanwezig, niet grijpen naar voorwerpen
voor zich
5 Maanden: geen poging doen tot omrollen, geen spontane lach
12 Maanden: geen herkenbare woordjes als papa en mama
18 Maanden: geen beschikking over 12 woorden, niet kunnen loslopen
Zuigelingen (adviezen veilig slapen): slapen alleen in rugligging, voorkom oververhitting in bed,
veiligheid in wieg, wieg in ouderlijke slaapkamer, rookvrije omgeving, bij voorkeur borstvoeding,
verstandig gebruik van fopspeen, rust en regelmaat, niet samen slapen in 1 bed.
Peuter (groeikenmerken):
- Meer geleidelijke groei, lengtetoename 75cm tot 110cm, gewichtstoename van 10 kg tot
17kg, ledematen blijven nog achter tov verdere lichaam
- Mollig, buikje, kuiltjes bij ellebogen en handjes
- Overheersen buikademhaling, maagdarmstelsel geschikter voor normaal voedsel
Kleuter (groeikenmerken):
- Lengtetoename van 110cm tot 120cm, gewichtstoename 2kg/jaar tot 22kg
- Nog geen taille, armen en benen nog wat achter, lijkt gedrongen, lichte mate x-benen
- Maagdarmstelsel normaal ontwikkeld, nieren normaal ontwikkeld
Schoolkind (lichamelijk):
- Hoofd: uitgroei hoofd en gezicht, boven en onderkaak groter voor ruimte blijvende gebit,
gelaatsuitdrukking markanter
- Romp: verlies kinderlijke rondingen, borst en heupen breder, taillevorming
- Ledematen: armen en benen langer, spierontwikkeling, jongens langer dan meisjes tot puber
Tiener (lichamelijk):
- Meisjes aanvang puberteit rond 10jr, jongens aanvang puberteit rond 12jr, ontwikkeling
secundaire geslachtskenmerken
- Groeispurt, toename van lengte en gewicht, uitgroei beenderen gezicht
- Groei skelet en spieren niet synchroon, coördinatieproblemen (slungelig en houterig)