Samenvatting
samenvatting medische kennis periode 2 leerjaar 1
uitgebreide samenvatting met alle informatie over de lesstof van medische kennis periode 2 , leerjaar 1 , van de opleiding HBO-V aan Hogeschool Windesheim
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 134 pagina's
Voorbeeld 10 van de 134 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Medische kennis leerdoelen periode 2ken je de algemene functies van het zenuwstelsel
het zenuwstelsel brengt wijzigingen aan in lichaamshouding en regelt de bewegingen van het oog
over deze pagina. Het zenuwstelsel reageert snel. Het zenuwstelsel is het meest complexe
orgaanstelsel. Bij verschillende activiteitenpatronen reageert het zenuwstelsel verschillend. Er zijn 2
grote gedeelten:
1. het centrale zenuwstelsel CZS. Hersenen en ruggenmerg. : integreert en coördineert de
verwerking van sensorische informatie ne het doorgeven van impulsen naar spieren. Ook
intelligentie, emoties en het geheugen. Alle communicatie tussen het CZS en de rest van het hele
lichaam gebeurt via het PZS.
2. het perifere zenuwstelsel PZS. Bevat al zenuwweefsel buiten het CZS. Sensorische informatie die
buiten het zenuwstelsel door zintuigen of receptoren wordt geregistreerd, wordt doorgegeven naar
het afferente deel van het zenuwstelsel van het PZS naar plaatsen in het CZS waar de informatie
wordt verwerkt. Daarna zendt het CZS motorische impulsen door middel van het efferente deel van
het zenuwstelsel van het PZS naar spieren en klieren, de effectoren.
Het efferente deel van het PZS wordt onderverdeelt in het
- somatische zenuwstelsel, dat de skeletspieren aanstuurt, SZS.
- autonome zenuwstelsel, of visceromotorische systeem, dat zorgt voor automatische, onwillekeurige
regulering van glad spierweefsel, hartspierweefsel, klierwerking en vetweefsel. Het AZS bestaat uit
een sympathisch gedeelte, versnelt hartslag, en een parasympatisch gedeelte, vertraagt hartslag:
tegengestelde werking.,
Zenuwstelsel:
- meet het interne en externe milieu.
- integreert informatie van zintuigen.
- coördineert gewilde en ongewilde reacties aan verschillende orgaanstelsels.
,weet je het onderscheid tussen het animale en het vegetatieve zenuwstelsel
Animale zenuwstelsel
De skeletspieren worden aangestuurd door zenuwen uit het animale zenuwstelsel. De motorische
zenuwen die de skeletspieren aansturen staan onder invloed van de wil en hebben hun oorsprong in
de motorische schors van de grote hersenen. Met zenuwen uit het animale zenuwstelsel maakt het
organisme bewuste handelingen.
Het autonome zenuwstelsel is het onbewuste (automatisch e) deel van het zenuwstelsel, dat heel
belangrijke functies in het lichaam verricht zonder dat wij hier iets van merken. Het AZS en het SZS
geleiden motorische impulsen naar perifere effectoren.
De motorische neuronen van het AZS in het CSZ, de preganglionaire neuronen, sturen hun axonen,
de preganglionaire vezels, naar autonome ganglia buiten het CZS, in deze ganglia zijn de axonen van
de preganglionaire neureonen via synapsen met ganglionaire neuronen verbonden. De axonen van
deze neuronen, de postganglionaire vezels, verlaten de ganglia en innerveren de hartspier, de gladde
spieren, klieren en vetcellen (adipocyten).
ken je de bouw en functies van het vegetatieve zenuwstelsel; Grégoire, H12
Het wordt ook wel het vegetatieve of viscerale zenuwstelsel genoemd. Het autonome zenuwstelsel is
vooral belangrijk voor de regulatie van de werking van organen; zo heeft het heeft invloed op de
ademhaling, de vertering en de hartslag. De zenuwcellen van het autonome zenuwstelsel die de
organen aansturen liggen zelf buiten de hersenen en het ruggenmerg in verschillende zenuwknopen
die ganglia genoemd worden. Hierdoor wordt het autonome zenuwstelsel gezien als een onderdeel
van het perifere zenuwstelsel. De activatie van deze zenuwcellen wordt wel beïnvloed door
zenuwcellen die in de hersenen zelf of in het ruggenmerg liggen. Het autonome zenuwstelsel kan
verder worden onderverdeeld in het orthosympathische en het parasympathische zenuwstelsel.
Normaalgesproken zijn zowel het parasympathische als het sympathische deel van het autonome
zenuwstelsel actief. Afhankelijk van de omstandigheden kan het sympathische deel of het
parasympathische deel overheersen. Deze onderdelen worden hieronder apart toegelicht.
vegetatieve functie; dingen die je lichaam doet zonder dat je er zelf invloed op hebt, zweten,
bloeddruk…
ken je de bouw en functies van de delen van het centrale zenuwstelsel; Grégoire, H12
ken je de bouw en functies van de delen van het perifere zenuwstelsel; Grégoire, H12
Wanneer een impuls van het perifere zenuwstelsel naar het centrale loopt noemen we dat afferente
informatie. Als het van een uitloper, perifeer, naar het centrale zenuwstelsel gaat.
Van het centrale naar perifere zenuwstelsel gaat, efferent.
Ruggenmerg valt niet over perifere zenuwstelsel, hier zit geen bot omheen, maar over centrale
zenuwstelsel, hersenen en ruggenmerg, hier zit bot omheen.
,Centrale zenuwstelsel. Het CZS wordt in vier hoofdgebieden verdeeld: 1) de grote hersenen; 2) de
kleine hersenen; 3) de hersenstam en 4) het ruggenmerg. Het zenuwweefsel van het CZS kan worden
verdeeld in grijze stof en witte stof. De grijze stof bevat de cellichamen van de zenuwcellen, de
ongemyeliniseerde (zonder vettig laagje) uitlopers en de communicatiepunten (synapsen). De witte
stof bevat overwegend gemyeliniseerde (vettige) uitlopers, voor snelle signaalgeleiding van en naar
het lichaam. In de grote hersenen ligt de grijze stof als een schil over de witte stof heen. In het
ruggenmerg ligt de grijze stof centraal en heeft op dwarsdoorsnede de vorm van de hoofdletter H,
ook wel aangeduid als ‘vlinderfiguur’.
Perifere zenuwstelsel. Het PZS bestaat uit buiten het centrale zenuwstelsel gelegen zenuwen die
opgevat kunnen worden als bundels uitlopers met daartussen steuncellen. Anatomisch verdeelt men
het PZS in twaalf paar hersenzenuwen en dertig paar ruggenmergzenuwen. De hersenzenuwen staan
in verbinding met de hersenen en de hersenstam en doorboren op verschillende plaatsen de schedel.
De ruggenmergzenuwen gaan uit van het ruggenmerg en verlaten het wervelkanaal tussen de
wervelbogen door. Functioneel bestaat het PZS uit een somatisch (willekeurig) en een autonoom
zenuwstelsel (automatisch). Het PZS heeft twee hoofdtaken: 1) Het zet prikkels in de zintuigen om in
signalen en voert deze informatie naar het CZS; 2) Het brengt informatie van de hersenen naar
spieren en klierweefsel; efferent
Het AZS bestaat uit 2 gedeelten.
1. Het parasympatische zenuwstelsel.
Hier ontspringen de preganglonaire vezels aan de hersenen en de sacrale segmenten van het
ruggenmerg. Ze vormen synapsen met neuronen in de terminale ganglia vlka bij de doelorganen, de
zongenaamde intramurale ganglia, murus betekent wand. In dit deel zijn de preganglionaire vezels
lang en de postganglionaire vezels kort.
Het parasympatische gedeelte van het AZS wordt vaak gezien als het rustsysteem of het rust- en
spijsverteringssysteem, omdat het energie spaart en activiteiten stimuleert die in rust worden
uitgevoerd, zoals spijsvertering.
Deze tak van het zenuwstelsel wordt actief als we rusten en herstellen. In dat geval dalen de hartslag
en de bloeddruk, en krijgen organen en spieren een groot deel van de bloed- en zuurstoftoevoer om
te recupereren.
Je kan het parasympatische zenuwstelsel activeren door aan rustgevende activiteiten te doen, en
externe prikkels te vermijden. Het parasympatische zenuwstelsel activeren is van essentieel belang
om écht gezond te zijn, aangezien je lichaam zich dan optimaal kan herstellen van inspanning!
Het parasympathische deel van het AZS omvat de volgende structuren.
- preganglionaire neuronen in de hersenstam en in de centrale segmenten van het ruggenmerg. De
middenhersenen, de pons en de medulla oblongata bevatten autonome kernen die verbonden zijn
met de hersenzenuw 3, 7, 9 en 10. Andere autonome kernen liggen in de laterale grijze hoorns van
de ruggenmergsegmenten S2 tot en met S4.
- ganglionaire neuronen in perifere ganglia in of nabij doelorganen. Preganglionaire vezels van het
parasympatische zenuwstelsel hebben minder vertakkingen dan die van het sympathische
,zenuwstelsel. Daarom zijn de effecten van de parasympathische prikkeling plaatselijker en specifieker
dan die van het sympathische zenuwstelsel.
Organisatie van het parasympatische zenuwstelsel.
Preganglionaire vezels die de hersenen verlaten, reizen binnen de hersenzenuwen 3, oculomotorius,
5, facialis, 4, glossopharnyngeus, en 10, vagus. Deze vezels hebben synaptische verbindingen in
terminale ganglia die zich in perifere weefsels bevinden en korte postganglionaire vezels die van
daaruit naar de doelorganen lopen. De n. vagus zorgtmvoor preganglionaire parasympathische
inntervatie van ganglia in organen van borst-buik en bekkenholte, soms wel helemaal tot in de
laatste segmenten van de dikke darm. De n. vagus levert ruwweg 75 % van alle parasympatische
impulsen en innerveert de meeste van deze organen. Preganglionaire vezels in de sacrale segmenten
van het ruggenmerg geleiden de sacrale parasympatische uitvoer. Ze zijn niet met de
ruggenmergzenuwen verbonden, maar vormen daarentegen afzonderlijke bekkenzenuwen die
verbonden zin met intramurale ganglia in de nieren en de urineblaas, de laatste segmenten van de
dikke darm en de geslachtsorganen.
Algemene functies van het parasympatische zenuwstelsel.
- vernauwen pupillen
- verhoogde afscheiding van de spijsverteringsklieren
- stimuleren van de activiteit van de gladde spieren in het spijsverteringskanaak
- stimuleren van stoelgang en plassen
- vernauwen luchtwegen
- vertraging van de hartslag
- vermindering van de concentratie van het hart
Deze functies zijn vooral gericht op ontspanning, de vertering van het voedsel en opslaan van
energie. Dit deel wordt ook wel het anabole/opbouwende systeem genoemd, omdat de stimulatie
ervan leidt tot een algemene toename van de concentratie van voedingsstoffen in het bloed. Cellen
in het gehele lichaam reageren op deze toename door voedingsstoffen op te nemen en deze te
gebruiken om de groei en het opslaan van energiereserves te ondersteunen. De effecten van
parasympatische stimulering zijn meestal kort van duur en beperken zich tot specifieke organen en
plaatsen.
De nervus vagus is de 10e hersenzenuw. Beinvloed het samentrekken van de hartslag, vertraagt de
hartslag. Hoort bij het parasympatische hersenstelsel.
2. Het sympatische zenuwstelsel
Hier vormen preganglionaire vezels van de thoracale en lumbale ruggenmergsegmenten synapsen in
de ganglia nabij het ruggenmerg. In dit deel zijn de preganglionaire kort lang en de postganlionaire
vezels lang. Sympathische deel wordt vaak fight-or-flight systeem genoemd, omdat het de
stofwisseling in de weefsels stimuleert, de waakzaamheid verhoogt en het lichaam op noodsituaties
voorbereid.
,Dit deel van het zenuwstelsel wordt gestimuleerd als ons lichaam moet reageren op een externe of
interne bedreiging of stressfactor. Er wordt meer bloed gestuurd naar de spieren, zodat deze
optimaal kunnen werken, maar de organen krijgen er minder en de vertering ligt zo goed als stil.
Het sympatische zenuwstelsel gaat gepaard met de productie van adrenaline, een stresshormoon,
wat ons in staat stelt om in actie te komen, te vluchten of te vechten. Ook stijgen je bloeddruk, je
hartslag en ademhaling
Ademen - het gebeurt helemaal vanzelf, en toch komt er meer bij kijken dan we zouden denken. Het
ademhalingsstelsel van de mens is redelijk complex, en natuurlijk levensbelangrijk. Ademen is echter
méér.. hierbij drastisch.
Organisatie van het sympathisch zenuwstelsel.
Vanuit de spinale segmenten T1 tot en met L2 voegen sympathische preganglionaire vezels zich bij
de ventrale wortel van elk van de ruggenmergszenuwen. Daarna lopen deze vezels samen met de
ruggenmergszenuw uit en gaan de ganglia van de grensstreng binnen. Voor motorische impulsen
naar de lichaamswand bevindt zich een synaps bij de ganglia van de grensstrengen en daarna keren
de postganglionaire vezels terug naar de ruggenmergzenuw waarna ze zich vertakken. Voor de
borstholte bevindt zich eveneens een synaps bij de ganglia van de grensstreng, maar de
postganglionaire vezels vormen vervolgens zenuwen die direct naar de doelorganen lopen.
De prevertebrale ganglia.
De weefsels en organen in buik- en bekkenholte staan in verbinding met sympathische zenuwen via
preganglionaire vezels vanuit de laagste thoracale en bovenste lumbale segmenten, deze vezels
lopen door de grensstreng zonder synaptische verbindingen te vormen. In plaats daarvan zijn ze via
synapsen met drie ongepaarde prevertebrale ganglia verbonden. De zenuw die naar de prevertebrale
ganglia loopt, wordt de n. splanchinus genoemd. De postganglionaire vezels die de prevertebrale
ganglia verlaten, innerveren organen in de gehele buik- en bekkenholte.
Het bijniermerg/medulla adrenalis.
Preganglionaire vezels die de beide bijnieren binnenkomen, lopen door naar het centrale gedeelte
van deze organen, de medulla adrenalis. Daar zijn de via een synaps verbonden met gemodificeerde
neuronen die endocriene functies vervullen. Als deze cellen worden gestimuleerd, geven ze de
neurotransmitters noradrenaline en adrenaline af aan de omringende haarvaten die deze stoffen
door het gehele lichaam vervoeren. Over het algemeen lijken de effecten die door de stimulatie door
sympathische. Postganglionaire vezels worden teweeggebracht.
Algemene functies van sympathische zenuwstelsel.
Het sympathische zenuwstelsel stimuleert de stofwisseling in de weefsels, verhoogt de
waakzaamheid en bereidt het individu voor op plotselinge, intensieve, lichamelijke activiteit. Via de
ruggenmergzenuwen stimuleert het sympathische zenuwstelsel de zweerklieren en de haarspiertjes,
door het sympathische zenuwstelsel wordt ook de doorbloeding van de huid en de lichaamswand
verminderd, de bloedtoevoer naar de skeletspieren verhoogd, worden opgeslagen vetten uit
vetweefsel afgegeven en worden de pupillen verwijd. De postganglionaire vezels vanuit de
,prevertebrale ganlia verminderen de bloedtoevoer naar en het energieverbruik door de ingewanden.
Ze stimuleren ook het vrijmaken van opgeslagen energiereserves. Door afgifte van noradrenaline en
adrenaline vanuit de medulla van beide bijnieren wordt het effect van de sympathische activering
uitgebreid tot cellen die niet met sympathische postganglionaire vezels in verbinding staan en deze
effecten duren ook veel langer dan de directe beïnvloeding van sympathische zenuwen.
het sympatische gedeelte van het AZS bestaat uit de volgende onderdelen:
- preganglionaire neuronen die tussen de segmenten TI en L2 van het ruggenmerg binnenkomen.
Deze neuronen liggen in de laterale grijze hoorns en hun korte axonen komen de ventrale wortels ter
hoogte van deze segmenten binnen
- neuronen in de ganglia nabij de wervelkolom. Er bestaan 2 typen sympathische ganglia
1. gepaarde ganglia van de grensstrengen aan beide zijden van de wervelkolom: bevatten neuronen
die effectoren in de lichaamswand en de borstholte aansturen.
2. ongepaarde prevertebrale ganglia. Ventraal gelegen ten opzichte van de wervelkolom, bevatten
ganglionaire neuronen die weefsels en organen in de buik- en bekkenholte innerveren.
- het bijniermerg. Het middelste deel van de bijnier, wordt bijniermerg /medulla adrenalis genoemd.
Is een gemodificeerd sympathisch ganglion, waarvan de neuronen zeer korte axonen hebben.
Het parasympatisch en het sympathisch zenuwstelsel beïnvloeden doelorganen door gereguleerde
afgifte van specifieke neurotransmitters bij postganglionaire vezels. Of het resulaat een stimulering
of een remming is hangt af van de reactie van de membraanreceptor op de aanwezigheid van
neurotransmitters. Enkele algemene patronen verdienen de aandacht:
- alle preganglionaire autonome vezels zijn cholinerg: bij hun synaptische eindknop geven ze
acethylcholine, Ach af. De effecten zijn altijd stimulerend.
- postganglionaire parasympatische vezels zijn eveneens cholinerg, maar het effect is stimulerend of
remmend, afhankelijk van de aard van de receptor op de doelcel.
- de meeste postganglionaire sympathische vezels geven noradrenaline af. Neuronen die NA afgeven,
worden adrenerg genoemd. De effecten van NA zijn vaak stimulerend.
,Relaties tussen het sympathische en parasympatische zenuwstelsel.
Hoewel sommige organen alleen door het ene of door het andere gedeelte worden geïnnerveerd,
hebben de meeste vitale organen een dubbele innervatie dat wil zeggen dat ze door beide gedeelten
van het AZS worden aangestuurd.
2. Leg je hand op de tafel of bureau voor je. Wat voel je? Voelt het koud of warm? Is het een vlak
oppervlak of niet? a) Bedenk op welke manier signalen door de lichaam worden vervoerd vanaf je
huid van de handpalm tot aan de hersengebieden waar je je bewust wordt van wat je voelt. Gebruik
voor je beschrijving de volgende begrippen: Sensorische input Afferente informatie
Schakelneuronen Opstijgende banen Impulsgeleiding Impulsoverdracht Synaps
Actiepotentiaal Neurotransmitters Sensorische schors
begrijp je de algemene werking van het zenuwstelsel
neuronen verrichten alle functies van het zenuwstelsel met betrekking tot communicatie,
informatieverwerking en regeling. Neurogliacellen zijn talrijker dan neuronen en hebben functies die
noodzakelijk zijn voor het behoud van de fysische en biochemische structuur van zenuwweefsel en
voor het overleven van neuronen.
Informatie verplaatst zich binnen het zenuwstelsel primair in de vorm van voortgeleide elektrische
signalen die actiepotentialen worden genoemd. De belangrijkste informatie, samen met
gewaarwordingen van het zien, het evenwicht en de motorische aansturing van de skeletspieren,
worden door gemyeliniseerde vezels geleid.
Bij een synaps geeft een axonuiteinde een neurontransmitter af die zich bindt aan receptoren op de
postsynaptische plasmamembraan. Het gevolg is een tijdelijke, plaatselijke verandering van
doorlaatbaarheid of de functie van de postsynaptische cel. Deze verandering kan bredere effecten op
de cel hebben, afhankelijk van de aard en het aantal van de gestimuleerde receptoren. Veel
geneesmiddelen hebben invloed op het zenuwstelsel door receptoren te stimuleren die normaal
gesproken alleen op neurotransmitters reageren. Deze geneesmiddelen kunnen complexe effecten
hebben op de waarneming, de motorische beheersing en de emotionele toestand.
Het ruggenmerg heeft een smal centraal kanaal omgeven door grijze stof die sensibele en motorische
kernen bevat. De sensorische kernen liggen dorsaal, de motorische kernen ventraal. De grijze stof is
omgeven door een dikke laag witte stof die uit stijgende en dalende axonen bestaat. Deze axonen
zijn tot kolommen georganiseerd die bundels axonen met specifieke functies bevatten. Omdat het
ruggenmerg zo sterk is georganiseerd, is het vaak mogelijk de gevolgen van verwondingen van
specifieke gedeelten te voorspellen.
De hersenen bestaan uit een grote, kwetsbare massa van zenuwweefsel die interne doorgangen en
compartimenten bevat die met cerebrospinale vloeistof zijn gevuld. Elk van de 6 grote gebieden van
de hersenen heeft een specifieke functie. Naarmate we vanuit het verlengde merg, dat verbonden is
met het ruggenmerg, omhooggaan naar de kleine hersenen, worden deze functies complexer en
variabeler. De hersenschors van de helften van de grote hersenen is betrokken bij bewuste en
verstandelijke functies,
,Er zijn 12 paar hersenzenuwen. Deze zijn verantwoordelijk voor de speciale zintuigen van de reuk,
het gezichtsvermogen, en het gehoor/evenwicht en voor aansturen van de spieren van het oog, de
kaak, het aangezicht en de tong en de oppervlakkig gelegen spieren van de hals, rug en schouders.
De hersenzenuwen leveren ook sensorische informatie vanuit het aangezicht, de hals en het
bovenste van de borst en geleiden autonome impulsen naar organen in de borst-/ buik- en
bekkenholte.
Reflexen zijn snelle automatische reacties op prikkels waarmee tijd wordt gewonnen voor het
plannen en uitvoeren van complexere reacties die vaak bewust worden aangestuurd.
Het autonome zenuwstelsel functioneert grotendeels buiten ons bewustzijn om. Het bestaat uit 2
gedeelten: het sympathisch gedeelte, dat een toegenomen waakzaamheid stimuleert, de
stofwisselingssnelheid en het spiervermogen verhoogt en het parasympatisch gedeelte, dat de
stofwisselingssnelheid verlaagt en de activiteit van de ingewanden, zoals vertering, stimuleert.
Terminologie.
a- : zonder, afasie
af ; naar, afferent
aranche : spin, arachnoidea
astro- : ster, astrocyt
ataxia : een gebrek aan, ataxie
axon : as, axon
cauda : staart, cauda equina
cephalo- : hoofd, diencephalon
chiasma : een kruising, chiasma opticum
choroid : een vaatomhulsel, plexus chorideus
colliculus : een klein heuveltje, collicus superior
commissura : samenkomen, commissura
cortex : schors, neurale cortex
cyte : cel, astrocyt
dia : door, diencephalon
dura : hard, dura meter
ef- : uit, vanuit, efferent
equus : paard, cauda equina
ferre : dragen, afferent
,ganglio : knoop, ganglio
glia : lijm, neuroglia
hypo- : onder, hypothalamus
inter- : tussen, interneuronen: schakelcellen
lexis : woordkeus, dyslexie
limbus : een rand, limbisch systeem
mammilla : een kleine borst, corpus mammillare
mater : moeder, dura mater
meninx : membraan, meninges
meso- : middel, mesencephalon
neuro- : zenuw, neuron
nigra : zwart, substantia nigra
olig- : weining, oligodendocyten
phasia : spraak, afasie
pia : teer, pia mater
plexus : een netwerk, plexus choroideus
saltare : springen, saltatoir
syn- : samen, synaps
vagus : zwervend, n. vagus
vas : vat, vasomotorisch
, ken je de anatomische en fysiologische indeling van het zenuwstelsel
CZS: bestaat uit hersenen en ruggenmerg
Hersenzenuwen en ruggenmergzenuwen vormen het PZS, dit bestaat uit het motorische en
sensorisch zenuwstelsel: functionele indeling van het zenuwstelsel.
Hersenen en ruggenmerg krijgen sensorische input vanuit de zintuigen en het interne milieu.
Zintuigen, zien/ horen/ ruiken/ proeven/ voelen.
Interne milieu, bloeddruk/ temperatuur/enz…
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marlldeboer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
