Een uitgebreide samenvatting van de e-modules en de 4 artikelen voor het vak Klinische Gespreksvoering dat gegeven wordt in het 2e jaar van de bachelor Psychologie aan de Universiteit Utrecht. Er kunnen hier en daar spelfouten in staan, vandaar de lage prijs.
Er zijn 3 visies op expertiseontwikkeling:
1. Gerichte training: doelbewuste training is nodig om expertise te ontwikkelen. Er is geen talent nodig,
alleen het vermogen om je aan te passen aan toenemende complexiteit
2. Aangeboren talent: traditionele visie. Expertise ontwikkeling is alleen mogelijk op terreinen van
aangeboren talent. Deze visie wordt niet door bewijs ondersteund
3. Ervaring: hoe meer ervaring je opdoet, des te beter je wordt. Er is hier weinig wetenschappelijk bewijs
voor. Ervaring leidt eerder tot automatisch gedrag dan tot betere prestaties
Expertise is de mate waarin een persoon geëxperimenteerd heeft en zich doelbewust heeft ingezet om te leren
van eigen ervaring. Het gaat dus over meer dan alleen kennis van een bepaald terrein.
Ericsson: consequent beter presteren in een bepaald domein dan anderen in hetzelfde domein. Er wordt
alleen van expertise gesproken als het kan worden aangetoond via objectief onderzoek met herhaalde
metingen (1 observatie dus niet genoeg)
Er zijn een aantal algemene principes waarom sommige mensen expertise ontwikkelen in een bepaald domein en
anderen niet. Deze principes worden samengevat als deliberate practice (doelbewuste training). Dit wordt
gezien als een combinatie van individuele training met coaching van een expert. De 4 principes:
1. Het hebben van een specifiek doel
2. Regelmatige intensieve focus op het bereiken van het doel
3. De aanwezigheid van directe feedback over je progressie in het bereiken van dat doel
4. Uit je comfortzone stappen
Volgens Ericsson verschillen experts mentaal van anderen in dat ze:
Sneller en beter inzicht hebben in een complexe situatie
Sneller en beter inzien wat belangrijk is in een complexe situatie en wat niet
Sneller en beter kunnen inschatten wat er wel/niet zou gaan gebeuren in een complexe situatie
Sneller en beter weten wat een effectieve aanpak zou zijn in een complexe situatie
Sneller en beter beslissingen kunnen nemen in een complexe situatie
De mentale representaties zorgen ervoor dat een expert beter en effectiever functioneert in een bepaald
vakgebied dan anderen. Ook is er een verschil in hersenen (hippocampus).
Het aantal uren is niet belangrijk bij het ontwikkelen van expertise, maar wel de manier van het invullen van de
uren.
, E-module week 1B – Deskundig hulpverlenen
Het deskundig hulpverlenersmodel onderscheid 3 fases in het hulpverlenersproces:
1. Huidige situatie: wat is er aan de hand?
2. Gewenste situatie: wat wil de cliënt bereiken?
3. Actieplan: wat heeft de cliënt nodig? Welke acties moet de cliënt nemen om de gewenste situatie te
bereiken?
De fases kunnen elkaar overlappen en het is ook mogelijk om een stap over te slaan. Een kanttekening van dit
model is de behoefte aan flexibiliteit: elke cliënt is anders en de behoefte van de cliënt is belangrijker dan welk
model dan ook. Een metafoor voor het model navigatie model: huidige locatie + bestemming + informatie
over de route
Elke hoofdfase wordt ingedeeld in 3 subfasen:
1. Huidige situatie: wat is er aan de hand?
- Verhaal: het doel is het helpen bij het vertellen van het verhaal van de cliënt. Het onder woorden
brengen van zowel de problemen/zorgen als de talenten/mogelijkheden
- Nieuwe perspectieven: helpen om vanuit verschillende invalshoeken naar het verhaal te kijken om
een nieuw perspectief te ontwikkelen
- Waarde: helpen bij het maken van een keuze waar de cliënt als eerste mee wil werken. Het gaat
erom dat de energie gericht wordt op acties waar de cliënt de waarde van inziet en waarmee hij/zij
denkt vooruit te komen
2. Gewenste situatie: wat wil de cliënt bereiken?
- Mogelijkheden: helpen om een beeld te vormen van wat er in het ideale geval mogelijk is. Wat is
het droombeeld?
- Agenda voor verandering: helpen bij het stellen van realistische en haalbare doelen.
Mogelijkheden van de vorige stap vertalen
- Inzet: helpen bij de inzet voor het realiseren van de geformuleerde doelen. Betekent ook echt
energie investeren. Dus tijd vrij maken om acties te ondernemen
3. Actieplan: wat heeft de cliënt nodig?
- Mogelijke strategieën: helpen bij het bedenken van strategieën om het doel te bereiken
- Beste keuze: helpen bij het kiezen van strategieën die het beste bij de capaciteiten past
- Plan: helpen bij het ordenen van de acties tot een concreet plan
Je kan het model bekijken van links naar rechts: van
huidig, naar gewenst, naar actie. Maar ook van boven
naar beneden: van breed naar smal. Je kijkt bij de
bovenste rij dan heel breed en de onderste rij heel
concreet.
De narratieve benadering heeft vooral de focus op fase
1. Je start bij het verhaal van de cliënt en gaat er van uit
dat mensen verhalen construeren om betekenis te geven
aan ervaringen.
De doelgerichte benadering richt zich op fase 2. Ze
kijken alleen naar de huidige situatie in het licht van
gestelde doelen zodat duidelijk is waar iemand staat ten
opzichte van deze doelen.
De oplossingsgerichte benadering heeft de focus op
fase 3. Gaat uit van een wereld van problemen en een
wereld van oplossingen. Zijn geïnteresseerd in de
momenten waarop de cliënt geen klachten ervaart. Dit
geeft aanwijzingen voor de oplossingen wanneer er wel problemen zijn.
De cognitieve benadering heeft focus op fase 1 en dan vooral op het ontwikkelen van nieuwe perspectieven. Zij
houden zich bezig met het veranderen van denkpatronen. De gedragsmatige benadering houdt zich daarentegen
bezig met fase 3, het ondernemen van actie om gedrag te veranderen.
, E-module 1C – Rollenspel en feedback
Binnen deze cursus zijn er 4 rollen die je kan aannemen:
Gespreksleider
Gesprekspartner
Coach
Observator
Er zijn 4 voorwaarden voor een effectief rollenspel:
1. Uitvoering van de rollen
2. Vertrouwelijkheid
3. De juiste omgeving (hoek van 90 graden, zonder tafel)
4. Effectief feedback geven en ontvangen
Feedback in een professionele setting is ook wel constructieve feedback een combinatie van:
Feedup: situatie die moet worden bereikt (wat wil je bereiken? Doel/referentiepunt)
Feedback: informatie over iemands positie ten opzichte van de gewenste situatie (waar sta je nu?)
- Positieve feedback: informatie over wat een persoon al begrijpt, kan of doet tot een bepaald doel
- Negatieve feedback: informatie over wat een persoon nog niet begrijpt, kan of doet in relatie tot
een bepaald doel
Feedforward: informatie over de acties die ondernomen moeten worden om het gat tussen de huidige
en gewenste situatie te bereiken
Feedback (terugkoppeling) bestaat uit een observatie (wat heb ik gezien) plus een evaluatie (oordeel/daaruit
concludeer ik…). Een schaalmetafoor kan helpen bij het geven van goede feedforward. Op schaal van 0-10
zeggen hoe goed iemand iets doet (10 is de gewenste situatie).
Het ontvangen van feedback:
Luister naar de feedback en verdedig jezelf niet
Bedank en toon je waardering voordat je reageert
Controleer of je feedback goed hebt begrepen door de feedback te herhalen
Beslis of je hier iets mee wilt doen
, E-module 2A – Communiceren
Paul Watzlawick zegt dat er 3 basiskenmerken van communicatie zijn:
1. Je kunt niet niet communiceren. Al het gedrag (niet alleen woorden) is communicatie
2. Elke communicatie heeft een inhouds- en relatie aspect
- Inhoudsaspect: wat er gezegd wordt
- Relatie aspect: hoe mensen zich tot elkaar verhouden
- Deze 2 aspecten kunnen onderscheiden maar niet gescheiden worden
3. Mensen communiceren zowel digitaal als analoog
- Digitaal: verbale communicatie vooral via woorden en inhoudsniveau
- Analoog: non-verbale communicatie via lichaamstaal en
stemgebruik. Communicatie over de relatie
De Roos van Leary geeft aan dat je in een relatie verschillende posities kan
aannemen (zie rechts).
De definitie van Hargie over interpersoonlijke communicatie: een
transactioneel, doelgericht, multidimensioneel, onomkeerbaar en vermoedelijk
onvermijdelijk proces:
Transactioneel: gesprekspartners beïnvloeden elkaar continue
wederzijds (geen lineair proces)
Doelgericht: communicatie is niet willekeurig, maar heeft betekenis
Multidimensioneel: communicatie vindt plaats op meerdere dimensies
tegelijk. Bijvoorbeeld over de inhoud en de relatie
Onomkeerbaar: je kan terugkomen op iets, maar iets niet ongedaan
maken
Onvermijdelijk: als mensen zich van elkaar bewust zijn in een sociale situatie, is communicatie
onvermijdelijk
Proces: model: a skill model of interpersonal communication
Communicatie is afhankelijk van de context, het doel en van feedback. Bij de zender zijn er ook een aantal
factoren van belang:
Perceptie: bepaald voor welke stimuli in de communicatie een persoon aandacht heeft en welke
onderdelen van communicatie dus worden waargenomen
Mediërende factoren: cognities en attitudes van een persoon die bepalen hoe een boodschap wordt
ontvangen en begrepen
Respons
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimselles99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
