Samenvatting
Samenvatting Feniks VWO 4 - Themakatern over het Midden-Oosten
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting van Hoofdstuk 1 en 2 van het themakatern Midden-Oosten voor VWO 4
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H1: De nadagen van het Ottomaanse RijkPar 1 – De zieke man van Europa
Het Ottomaanse rijk werd in de 13e eeuw gesticht toen de Turken vanuit Azië het
schiereiland Anatolië binnendrongen. In de 16e eeuw was ondertussen de Balkan,
Constantinopel en het Midden-Oosten onderdeel van het Ottomaanse rijk. Het rijk werd
geregeerd door een Turkse sultan.
In de 18e eeuw ging het slechter:
- Technologische achterstand op het Westen, Ottomaanse heersers verzetten zich
tegen modernisering.
- Opkomst van Rusland.
- Terwijl een wereldeconomie ontstond, kwam het Ottomaanse rijk op economisch
achterstond. Ze speelden geen rol in de wereldhandel.
- De sultans misten leiderscapaciteiten. Door het haremsysteem; – verlies van zicht op
wat er in het rijk gebeurt.
- Nationalisme: sommige niet-Turkse onderdanen van de Sultan wisten zich los te
vechten uit de Turkse overheersing.
- Door modern imperialisme (= streven van West-Europa naar koloniën) verlies
Noord-Afrika.
Par 2 – De rol van de Britten
1869 = opening van het Suezkanaal – strategisch belang van Midden-Oosten nam toe.
Egypte, hoorde bij Ottomaanse rijk maar wilde moderniseren. De projecten kostten zoveel
geld dat de Egyptische heerser zijn aandelenpakket in de Suezkanaalmaatschappij moest
verkopen.
= Britse premier koopt ze, en Groot-Brittannië werd de koploper in de imperialistische race.
Nadat Groot-Brittannië ook Cyprus, Sudan en de kusten van de Rode Zee en de Perzische
golf veroverde, bezette Frankrijk de gebieden in het westen van Noord-Afrika. De Britse
bezetting van Egypte begon door antiwesterse rellen. Verzet bleef, maar Turkse sultan kon
alleen toekijken.
Vergrootte vraag naar olie. Irak en Iran eerste olie aangeboord. Britse regering kreeg in 1914
aandelen van de Anglo-Persian Oil Company in handen. Voor westerse mogendheden was
het nu belangrijk om invloed te houden in het Midden-Oosten. Het Suezkanaal en de
belangrijke oliereserves maakten het Midden-Oosten een begerenswaardige regio en een
conflicthaard.
Par 3 – De Jong-Turken
Na het verlies van Balkan & Noord-Afrika; Turken & Arabieren voornaamste
bevolkingsgroepen in Ottomaanse Rijk. Turkssprekende bevolking in Istanbul en Anatolië
groeide het nationalisme. De Turkse nationalisten vonden dat er binnen het staatsverband
geen plaats voor andere nationaliteiten was. Iedereen moest geturkificeerd worden.
Jong -Turken = Officieren van het Ottomaanse leger, streefden naar modernisering en
afschaffing van voorrechten voor buitenlandse ondernemers.
, 1908: staatsgreep. Sultan Abdul Hamid ll vervangen door Mehmed V. De Jong-Turken
begonnen aan de modernisering en onderdrukten het verzet van iedereen tegen de
turkificatie.
Arabieren waren de grootste slachtoffers, Arabisme = als reactie ontwikkelden ze een eigen
bewustzijn. Opzoek naar Arabische identiteit. Westerse mogendheden zagen in het steunen
van het Arabisme een middel om het Ottomaanse Rijk van binnenuit te verzwakken.
Par 4 – De Armeense genocide
WO1 betekende voor Midden-Oosten een breuk. Jong-Turkse driemanschap koos Duitsland
en Oostenrijk-Hongarije – rijk in oorlog met Rusland, Frankrijk en Groot Brittannië. Na de
eerste nederlagen nam de regering wraak op de Armeniërs. (mogelijke helper van Rusland)
April 1915: hele Armeense bevolkingsgroep word gedeporteerd naar de Syrische woestijn.
genocide.
Armeniërs werden onderweg naar de woestijn al aangevallen en vermoord, door Koerdische
bendes. De organisatoren van de Armeense genocide stonden onder gezag van de
regeringspartij. De plaatselijke bevolking werd medeplichtig gemaakt.
Par 5 – Midden-Oosten verdeeld
Door een mislukte aanval in WO1 kwamen de Britten erachter dat het Ottomaanse rijk van
binnenuit verzwakt moest worden – Arabische inwoners los weken uit het Turkse
staatsverband.
Dus, Britse commissaris in Cairo nam contact met de belangrijke Arabische vorst Hoessein
Ibn Ali ; een toegewijde moslim die een eigen koninkrijk wilde stichten uit de Arabische
delen van het rijk. Brits- Arabische overeenkomst: Hoesseins bedoeïenenlegers in opstand
tegen Turkse regering, Hoessein mocht dan een onafhankelijk koninkrijk stichten.
Juni 1916 = afgesproken Arabische opstand. Vele sjeiks sloten zich aan, vaak omgekocht.
1918 = Britse en Arabische troepen door de Arabische bevolking onthaald als bevrijders van
het Turkse juk. Maar achter de rug van de Arabieren om sloten de Britten en de Fransen de
SykesPicotovereenkomst: Midden-Oosten onder Brits-Frans controle, Fransen invloedssfeer
in Syrië en Libanon en Britten landverbinding Middellandse zee en Perzische golf.
Verdrag van Sèvres= Arabieren kregen geen eigen koninkrijk, maar werden wel losgemaakt
van Ottomaanse Rijk. (Wel Brits-Franse handen) Engeland en Frankrijk moesten namens de
Volkenbond ( had het toezicht over mandaatgebieden; volmacht om bepaald gebied te
beheren) de Arabieren opvoeden tot zelfbeschikking.
In 1932 zou Irak een onafhankelijk koninkrijk worden met Feisal (zoon van Hoessein) als
koning. Maar de Britten hielden controle over de olievelden. Toen Transjordanië werd
losgemaakt van Palestina in 1921 liet Abdoelllah zich aanstellen als emir. Hoessein stichtte
later het koninkrijk Saudi-Arabië.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper estherstuitje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 84190 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen