- Belastingheffing in de Romeinse tijd
Belastingen waren buitengewone heffingen die in tijden van noodzaak (oorlogvoering of het
bouwen van kastelen) werden opgelegd aan boeren en burgers. De grondbelasting was een
bijzondere vorm van directe belasiting, waarbij het draagkrachtbeginsel al zijn intrede deed.
Vruchtbare grond werd zwaarder belast dan woestijngrond. De belasting werd vaak in natura
betaald (met runderhuiden).
Grondbelasting was een belangrijke directe belasting.
De romeinse staatskas werd vooral gevoed met gedwongen bijdragen van de overwonnen
volkeren. De inning van deze belasting vond doorgaans plaats in natura, denk bijvoorbeeld
aan runderhuiden
- De middeleeuwen
De geestelijke en de adel waren volledig vrijgesteld van belastingheffing (privilege). De
belastinglast drukte volledig op de schouders van de laagste klasse. Dit staat op gespannen voet
met het gelijkheidsbeginsel
Belastingheffing ten tijde van de Spaanse overheersing
De drie categorien van belastingen zijn ingevoerd om de Spaanse staatskas te vullen:
1. Honderdste pening: een eenmalige afdracht van 1% over alle roerende en onroerende
bezittingen
2. De twintigste penning een soort omzetbelasting (btw) van 5% op de verkoopprijs van
onroerende zaken zoals huizen
3. Tiende penning: een soort omzetbelasting (btw) van 10% op verkoop van roerende zaken zoals
voedsel en kleding. De tiende penning riep veel verzet op, door historici wordt die aangemerkt als
het ebgin van de Tachtigjarige oorlog.
Belastingheffing Gouden eeuw
Aan het einde van de 16e eeuw ontstond de republiek der zeven verenigde nederlanden. dit leidde nog
niet tot een algemeen belastingstelsel. Tot de 18e eeuw blef de belastingheffing een regionale heffing. De
regionale heffingen vonden veelal in de vorm van accijzen op eerste levensbehoeften plaats.
Belastingheffing tijdens de Franse bezetting
, Aan het einde van de 18e eeuw maakte de Franse verovering een einde aan de Republiek der Zeven
Verenigde Nederlanden. Nederland kreeg een centrale regering en werd gedemocratiseerd, met als
resultaat een parlement. De toen gemoderniseerde wetboeken vormen vandaag de dag nog steeds de
basis van onze Grondwet. In 1806 werd het eerste algemene belastingstelsel ingevoerd naar een ontwerp
van Gogel. Hij wordt dan ook 'de vader van de Belastingdienst' genoemd. Voorrechten werden
afgeschaft en belastingen werden eerlijk verdeeld. De rijken betaalden meer, de armen minder. Het
belastingstelsel van Gogel bestond uit een mix van directe en indirecte belastingen.
- Directe belastingen (moderne definitie): belastingen op inkomen, winst en vermogen. U betaalt
deze belastingen zelf aan de belastingdienst. Voorbeelden: inkomstenbelasting en
vennootschapsbelasting.
- Indirecte belastingen (moderne definitie): belasting die is verwerkt in de prijs van goederen en
diensten (= kostprijsverhogend). Anderen dragen de belastingen af aan de belastingdienst.
Voorbeelden: Btw en accijnzen.
Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
Begin 19º eeuw vertrokken de verslagen Franse legers weg uit Nederland en deed de nieuwe koning,
Willem I, zijn intrede. Hij bouwde zijn belastingplannen voort op het fundament van Gogel, maar liet de
indirecte belastingen verdwijnen, omdat hij vond dat belastingheffing op consumptiegoederen niet goed
was. De directe belastingen werden uitgebreid. In 1892 en 1893 schreef minister Pierson (volgens historici
de grondlegger van 'onze' inkomstenbelasting) de rode draad voor de inkomstenbelasting, waarbij er een
onderscheid werd gemaakt tussen bedrijfswinsten en vermogensinkomsten. Dit onderscheid viel weg
door de geïntroduceerde Wet Inkomstenbelasting 1914. Belasting heffen over het reële inkomen was te
lastig, waardoor de te belasten inkomsten werden benaderd. Ook werd het vermogen zelf belast in de
afzonderlijke vermogensbelasting. Voorbeeld: je bezit een spaarrekening met € 100.000. Je krijgt hier een
rente op van € 2.000, dan betaalde je inkomstenbelasting over de rente (€ 2.000) en vermogensbelasting
over de hoogte van de spaarrekening (€ 100.000).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de Duitse bezetter in Nederland verschillende wetten
geïntroduceerd. De inkomstenbelasting 1941 ging de reële inkomsten belasten (en dus niet meer de
fictie). De vermogensbelasting bleef bestaan maar werd iets zwaarder. Rond 1960 zorgde minister Hofstra
voor een vernieuwend belastingstelsel. De wet inkomstenbelasting 1964 en de wet op de
vermogensbelasting 1964 werden ingevoerd. Inhoudelijk veranderde er niet veel. Wel nieuw was de
anticumulatieregeling, wat inhield dat een belastingplichtige nooit meer dan 80% van zijn inkomen hoefde
te betalen aan inkomsten- en vermogensbelasting tezamen. In 2001 is de vernieuwde Wet
inkomstenbelasting ingevoerd, omdat er middels slimme trucjes belasting werd ontweken onder de wet
inkomstenbelasting 1964. De wet inkomstenbelasting 2001 kennen we nu nog
Doel van belastingen
In nederland kennen we verschillende soorten belastingen. Bijvoorbeeld: IB, loonbelasting,
vennootschapsbelasting, omzetbelasting, erf- en schenkbelasting en overdrachtbelasting.
Functies van belastingen:
- Budgettaire functie: Dekking van overheidsuitgave
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisaelmanai. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.