1 Een middeleeuwse metropoolregio
In de tijd van steden en staten herleefden de steden in Europa. Door het groeien van de
landbouwopbrengsten was bevolkingsgroei mogelijk. Meer mensen konden zich
bezighouden met handel en ambacht. Door de toenemende veiligheid herleefde de handel
en met de handel ook de geldeconomie.
De herlevende middeleeuwse steden waren vooral te vinden in het noorden van Italië en in
het zuiden van de Nederlanden. De welvaart in de Vlaamse steden was gebaseerd op de
lakennijverheid. In de tijd van monniken en ridders was handel over langere afstanden
onmogelijk door de onveiligheid in het feodale europa. In de tijd van de steden en staten
werden de verbindingen hersteld. De uitwisseling tussen Vlaanderen en Noord-Italië verliep
vooral via jaarmarkten in Frankrijk. De beste mogelijkheden voor een rechtstreekse
verbinding waren zeeroutes.
De burgers in de Vlaamse steden organiseerden zich in gilden: organisaties van mensen
met hetzelfde beroep. De oudste, rijkste en machtigste gilden waren de koopmansgilden en
de ambachtsgilden.
Het meenemen van grote bedragen zilver en goud was riskant in deze tijd. Daarom gingen
kooplieden steeds meer gebruik maken van wisselbrieven, een cheque die geld waard was,
maar alleen voor de geadresseerde. Ook het meenemen van grote hoeveelheden goederen
was riskant en onhandig. Daarom ontwikkelde zich beurshandel: op een ontmoetingsplaats
van kopers en verkopers werden koopcontracten gesloten, terwijl de goederen waarom het
ging zich op een andere plaats bevonden.
Stadsburgers wilden zelf kunnen beslissen over het bestuur en de rechtspraak in hun stad.
Van de graaf van Vlaanderen kregen ze stadsrechten, waardoor ook zelfbestuur voor de
steden werd geregeld. Door het verlenen van stadsrecht leverde de graaf een deel van zijn
macht in. Een vorst kon zo een tegenwicht creëren tegen zijn adellijke leenmannen en
daardoor meer centrale macht in zijn vorstendom verwerven. Hoe meer de steden
verdienden, hoe meer belasting de vorst kon heffen. Hiermee kon de vorst legers huren en
ambtenaren inzetten bij zijn bestuur. Zo nam de stedelijke burgerij langzamerhand de rol van
de adel als bestuurder over. De burgerij ontwikkelde zich als ‘derde stand’ naast de twee
reeds bestaande standen. Met verloop van tijd zou de derde stand de geestelijkheid en de
adel steeds meer verdringen van hun posities. In de steden ontstonden ideeën over het
algemeen belang van stedelingen. Stadsbesturen behoorden dat algemeen belang te
dienen.
Symbolisch voor de groeiende macht van de Vlaamse burgers was de zogenaamde
Guldensporenslag, waarin een leger van Vlaamse burgers een Frans ridderleger versloeg.
De slag wordt Guldensporenslag genoemd omdat ridders zich onderscheidden door het
dragen van gouden sporen. Na hun nederlaag lag het slagveld met die sporen bezaaid.
2 De Bourgondische Nederlanden
Tijdens het bewind van de hertog van Bourgondië, Filips de Goede, kwam zijn gebied tot
grote bloei. De keerzijde was dat de hertog zijn rijk als moderne staat wilde regeren, met een
sterk centraal bestuur. Voor naar onafhankelijkheid strevende steden was daarin weinig
plaats.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrtheroeleven. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.