H6 Veranderingen in het welvaartsvraagstuk
Bij het welvaartsvraagstuk gaat het om de vraag hoe er kan worden voldaan aan de
bestaansvoorwaarden die nodig zijn om een samenleving in stand te houden. Hoe kan een
samenleving overleven?
H6.2 Analyse: samenwerking en conflict
Samenwerking
Bij samenwerking is er sprake van een gezamenlijk doel. Mensen maken dan afspraken om
zo’n doel te bereiken. Het kan dan ook positieve gevolgen hebben voor de sociale cohesie
tussen de betrokken actoren. Samenwerking vindt plaats op micro-; meso- en macroniveau.
De duur van de samenwerking verschilt ook. Op lange termijn gaan vaak afspraken vooraf.
Er zijn verschillende redenen waarom actoren kiezen voor samenwerking, zoals profiteren
van sterke punten van een ander. Soms is er sprake van de ‘macht van het getal’.
Vaak moeten actoren iets opgeven voor een samenwerking, zoals tijd, geld, idealen of
doelen. Samenwerken is een kwestie van geven en nemen. Zij met veel macht zullen meer
eisen dan die met minder macht. Onderling vertrouwen, compromisbereidheid en
wederzijdse acceptatie is ook van belang.
Conflict
Als actoren hun eigen doel willen behalen ten koste van anderen is er sprake van een
conflict. Mensen werken elkaar dan juist tegen. Tegenwerken kan zichtbaar zijn (manifest),
maar ook subtieler (latent). Macht en verschillen in macht tussen actoren spelen vaak een
grote rol bij een conflict. Ook een conflict komt voor op micro-, meso- en macroniveau.
Collectieve en private goederen
Mensen werken ook soms samen om een ideaal te realiseren waar iedereen baat bij heeft
en niet alleen de mensen die samenwerken. Dan gaat het over het algemeen belang of over
een collectief goed. Mensen werken vaak mee door bijv. belasting te betalen. Collectieve
goederen zijn non-exclusief.
Hier tegenover staan private goederen: goederen waar mensen voor moeten betalen.
Hiervan kan je wel worden uitgesloten, maar dat is een persoonlijke keuze. Deze goederen
zijn dus exclusief.
Dilemma van de collectieve actie
Als mensen samenwerken om een collectief goed te realiseren, heet dat een collectieve
actie. Mensen kunnen er tegenwoordig bewust voor kiezen om niet bij te dragen aan de
collectieve actie. Dan zetten ze geen tijd, geld of moeite in voor een gemeenschappelijk
resultaat. De keus waar mensen voor staan om wel of niet mee te werken heet het dilemma
van de collectieve actie. Het is een dilemma voor actoren omdat zij voor de keus staan om
wel of niet mee te doen aan de actie. Beiden heeft voordelen. Niks opofferen is aantrekkelijk,
maar profiteren ook. De actoren die enkel profiteren maar niet bijdragen heten free riders.
Een oplossing voor het dilemma van de collectieve actie is dwang.
, H6.3 Theorie: paradigma’s over conflict
Een paradigma is een ‘wetenschappelijke bril’ waarmee een wetenschappers
maatschappelijke verschijnselen op een bepaalde manier kunnen verklaren. De vier
paradigma’s die we onderscheiden verschillen op twee dimensies:
- Actor versus structuur
- Speelt het maatschappelijk gebeuren zich meer af op het niveau van
interacties en relaties tussen actoren of juist meer op macroniveau?
- Consensus versus conflict
- Is het sociale gebeuren gericht op evenwicht, stabiliteit en continuïteit of is de
samenleving een arena waarin groepen en individuen strijden om
beschikbare middelen?
Functionalisme-paradigma
In het functionalisme-paradigma wordt meer gekeken naar structuren dan naar actoren en
gaat men meer uit van consensus dan conflict. Daarbij wordt de samenleving gezien als een
levend wezen. Elk deel heeft zijn eigen functie. Mensen & taken hebben hun eigen functie
en dragen op hun manier bij aan het gehele maatschappelijke systeem. Conflict is dan ook
niet normaal. Het is ziekelijk voor het levende wezen. Conflicten kunnen de
maatschappelijke orde (de consensus) aantasten. De samenleving moet na een conflict snel
weer in evenwicht komen.
Conflict-paradigma
Het conflict-paradigma kijkt naar structuren, maar verklaart de verhoudingen vanuit
conflicten. De samenleving is een soort arena waar actoren strijden om schaarse goederen
zoals geld, macht, status en invloed. Een samenleving zonder conflict is afwijkend; ze horen
erbij. Maatschappelijke conflicten kunnen over van alles gaan. Daarbij is er een
voortdurende strijd tussen mensen en groepen om hun eigen belangen in de samenleving te
maximaliseren en de eigen opvattingen en wensen te realiseren (ten koste van anderen).
Conflicten zijn niet negatief, ze zorgen juist voor maatschappelijke veranderingen.
Sociaalconstructivisme-paradigma/interactionisme-paradigma
Voor wetenschappers vanuit het sociaalconstructivisme-paradigma is het gedrag van
individuele actoren het startpunt voor het doen van onderzoek. Er wordt onderzoek gedaan
naar de betekenis die actoren geven aan handelingen van zichzelf of anderen bij bijv.
conflict en samenwerking. De rol die mensen hebben zorgt hierbij voor een verwachting bij
anderen. Als mensen die verwachting niet waarmaken, kan er een rolconflict ontstaan.
Rationele-actor paradigma
Vanuit het rationele actor-paradigma ligt de nadruk op het gedrag van actoren op het gebied
van hoe zij omgaan met tegengestelde doelen of belangen. Werken mensen met
verschillende doelen samen of kiezen ze voor conflict? Zorgt een conflict dan voor een
oplossing of niet? Als het gaat om samenwerking moet de sociale cohesie in stand worden
gehouden. Niet alleen het eigenbelang hoeft centraal te staan, het kan ook een gezamenlijk
doel zijn. Samenwerking moet niet eenmalig zijn, maar herhaaldelijk voorkomen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 157221. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
