Samenvatting
Samenvatting Bvj Thema 7: Ecologie en milieu
Dit is een korte en duidelijke samenvatting van Thema 7: ecologie en milieu. ISBN
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Biologie Havo 4Thema 7: ecologie en milieu
Basisstof 1: organismen.
Organisme (individu): één levend wezen.
Populatie: groep organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied, die samen een
voortplantingsgemeenschap vormen.
Levensgemeenschap: alle populaties in een ecosysteem.
Ecosysteem: min of meer natuurlijk begrensd deel van de biosfeer.
Biotische factoren: invloeden afkomstig van de levende natuur.
Abiotische factoren: invloeden van de levenloze natuur.
- Vormen in een ecosysteem samen de biotoop.
Binnen een ecosysteem heeft elke soort zijn eigen habitat (leefgebied).
Invloed op organismen van de belangrijkste abiotische factoren:
Bodemgesteldheid:
- Zand: grote bodemdeeltjes, veel lucht en weinig water. Kan water niet goed
vasthouden.
- Klei: kleine bodemdeeltjes, weinig lucht en veel water. Kan water goed vasthouden.
- Humus: mengsel van organische en anorganische stoffen en micro-organismen
(reducenten). Humus verbetert de structuur van de bodem en gaat uitspoeling van
mineralen tegen.
- Andere factoren: o.a. pH, grondwaterstand en gehalte aan mineralen.
Licht:
- Zonplanten groeien het best bij een hoge lichtintensiteit, schaduwplanten bij een
lage lichtintensiteit.
- De daglengte heeft bij veel organismen invloed op het tijdstip van voortplanting.
- In zeeen en oceanen dringt alleen licht door in de bovenste lagen.
Water:
- Landplanten in een vochtig milieu hebben zwak ontwikkelde wortelstelsel, bladeren
met een dunne cuticula en veel huidmondjes.
- Landplanten in een droog milieu hebben goed ontwikkelde wortelstelsels, bladeren
met een dikke cuticula en weinig huidmondjes (speciaal aan de onderkant van de
bladeren).
Temperatuur:
- De enzymactiviteit is afhankelijk van de temperatuur.
Tolerantie: het vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te
verdragen.
- Optimum: de waarde van een abiotische factor die het gunstigs is voor het
organisme.
- Beperkende factor: abiotische factor die bepaalt hoeveel organismen van een soort
in een gebied kunnen overleven.
Verspreidingsgebied (areaal): het gebied op aarde waar een soort voorkomt.
- Soorten met een grote tolerantie hebben een groot verspreidingsgebied.
Basisstof 2: populaties.
Concurrentie tussen populaties is meestal minder sterk dan binnen een populatie.
Natuurlijke selectie: de organismen die het best zijn aangepast aan het milieu, hebben de
grootste overlevingskans.
, Biologie Havo 4
Thema 7: ecologie en milieu
- Bij sterke concurrentie is de selectiedruk groot.
- Door natuurlijke selectie kan de diversiteit in populaties en ecosystemen veranderen.
Symbiose: langdurige samenleving van organismen van verschillende soorten.
- Mutualisme: beide organismen hebben voordeel.
- Commensalisme: het ene organisme heeft voordeel en het andere geen voordeel en
geen nadeel.
- Parasitisme: een organisme (parasiet) leeft op of in een organisme van een andere
soort (gastheer) en onttrekt er voedsel aan.
Populatiegrootte: gemiddeld aantal organismen van een soort per oppervlakte-eenheid (op
het land) of per volume-eenheid (In het water).
Factoren die van invloed zijn op de populatiegrootte:
- Predatie, parasitisme, ziekte en concurrentie;
- Geboorte, sterfte en migratie.
- Factoren veroorzaakt door het klimaat of door de mens.
Biologisch evenwicht: toestand waarin de populatiegrootte van elke soort in een ecosysteem
schommelt om een bepaalde waarde.
Een biologisch evenwicht wordt gehandhaafd door negatieve terugkoppeling.
- Als de populatie groter wordt, nemen predatie, parasitisme en ziekten toe en neemt
de hoeveelheid voedsel af. Hierdoor krimpt de populatie weer.
- Als de populatie kleiner wordt, nemen predatie, parasitisme en ziekten af en neemt
de hoeveelheid voedsel toe. Hierdoor groeit de populatie weer.
Als een soort zich nieuw in een ecosysteem vestigt, kan populatiegroei plaatsvinden.
- Inheems: soort die van nature in een gebied voorkomt.
- Uitheems: soort die van nature niet in een gebied voorkomt.
- Exoot: soort die als gevolg van menselijk handelen terechtkomt in een gebied waar
hij van oorsprong niet thuishoort.
Draagkracht: de maximale populatiegrootte in een ecosysteem.
- Na het instorten van een populatie kan zich een nieuw biologisch evenwicht
instellen, meestal met een lagere draagkracht.
Basisstof 3: ecosystemen.
Informatienetwerk: communicatie via stoffen tussen organismen in een ecosysteem.
- Bij planten: signaalstoffen.
- Andere planten reageren op signaalstoffen, bijvoorbeeld door de aanmaak van
gifstoffen.
Voedselketen: een reeks soorten waarbij elke soort een voedselbron is voor de volgende
soort.
Trofisch niveau: plaats in de voedselketen.
- Het eerste trofische niveau bestaat uit autotrofe organismen.
Voedselweb: het geheel van voedselrelaties in een levensgemeenschap.
Producenten: organismen die in staat zijn tot koolstofassimilatie (autotroof).
- Leveren de organismen stoffen waar het hele ecosysteem van leeft.
Consumenten: organismen die andere organismen als voedsel nodig hebben (heterotroof).
- Planteneters (herbivoren), vleeseters (carnivoren), alleseters (omnivoren) en
afvaleters (detrivoren).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SophiaV. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49497 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen