Samenvatting
Samenvatting Bvj Thema 4: Transport
Dit is een korte en duidelijke samenvatting van Thema 4: transport. ISBN
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Biologie Havo 5Thema 4: transport
Basisstof 1: transportsystemen
Opname, transport en afgifte van water met daarin opgeloste stoffen in planten:
Transport over kleine afstanden: door diffusie.
Transport over grote afstanden:
- Anorganische (opwaartse) sapstroom door houtvaten (mineralen opgelost in water);
- Organische sapstroom door bastvaten (assimilatieproducten opgelost in water).
Transport door houtvaten dankzij drie krachten:
- Worteldruk ontstaat door actief transport door endodermiscellen en osmotische
werking van mineralen in de houtvaten.
- door capillaire werking van de houtvaten wordt water omhooggetrokken.
- Door verdamping van water wordt aangezogen uit de houtvaten (via de nerven).
Transport door bastvaten:
- Bastvaten vervoeren water van assimilatieproducten vanuit de bladeren naar alle
delen van de plant.
- In de vaatbundels in stengels liggen bastvaten aan de buitenkant, in de nerven in
bladeren aan de onderkant.
Bouw van transportsystemen:
- Eencelligen en dieren die uit enkele cellagen bestaan, kennen alleen transport door
diffusie.
- Grotere dieren: open of gesloten circulatiesysteem.
- Bij bloedvatenstelsels worden lichaamsvloeistof en bloedplasma onderscheiden.
- Bloedsomloop: enkel of dubbel, een of meer harten.
Circulatiesystemen zorgen voor een homogeen intern milieu door:
- Het transport van stoffen tussen intern en extern milieu (o.a. bouw-, brand- en
afvalstoffen);
- Het transport van signaalstoffen (hormonen) tussen delen van het organisme;
- Het transport van bestanddelen van het afweersysteem;
- Verdeling van warmte over het lichaam.
Basisstof 2: het hart.
Rechterboezem:
- Ontvangt zuurstofarm bloed uit de onderste en bovenste holle ader en voert dit door
naar de rechterkamer;
- Weinig gespierde wand.
Rechterkamer:
- Pompt zuurstofarm bloed in de longslagader (s);
- Gespierde wand.
Linkerboezem:
- Ontvangt zuurstofrijk bloed uit de longaders en voert dit door naar de linkerkamer;
- Weinig gespierde wand.
Linkerkamer:
- Pompt zuurstofrijk bloed in de aorta;
- Zeer gespierde wand.
, Biologie Havo 5
Thema 4: transport
Harttussenwand: scheidt de linker- en rechterharthelft.
Hertkleppen: verhinderen terugstromen van bloed van kamers naar boezems.
Halvemaanvormige kleppen: verhinderen het terugstromen van bloed van de longslagader(s)
en aorta naar de kamers.
Kransslagaders: hierdoor stroomt zuurstofrijk bloed naar de hartspier.
Kransaders: hierdoor stroomt zuurstofrijk bloed weg uit de hartspier.
Werking van het hart:
Samentrekking (systole) van de boezems:
- De sinusknoop in de wand van de rechterboezem geeft impulsen af.
- Spieren in de wand van de boezems trekken zich samen de kamers ontspannen
(diastole).
- De hartkleppen zijn open, de halvemaanvormige kleppen zijn dicht.
- Bloed stroomt van de boezems naar de kamers.
Samentrekking (systole) van de kamers:
- Spieren in de wand van de kamer trekken zich samen. De boezems ontspannen
(diastole).
- Bloed stroomt van de kamers naar de longslagader(s) en de aorta.
- De hartkleppen slaan dicht, de halvemaanvormige kleppen gaan open.
- Spieren trekken zich samen en verhinderen dat de hartkleppen doorslaan.
Hartpauze:
- De boezems en de kamers ontspannen (diastole),
- De hartkleppen zijn geopend, de halvemaanvormige kleppen zijn gesloten.
- Bloed stroomt uit de holle aders en de langaders naar de boezems en de kamers.
Hartslagfrequentie (hartritme): de frequentie waarmee de sinusknoop impulsen afgeeft.
- Wordt beïnvloedt door de bloeddruk en door hormonen (o.a. adrenaline).
- Is o.a. afhankelijk van de lichaamsgrootte en de activiteit van het organisme.
Slagvolume: de hoeveelheid bloed die per hartslag door de linkerkamer in de aorta wordt
gepompt.
- Het slagvolume hangt af van de hoeveelheid bloed die uit de holle aders de
rechterboezem instroomt.
- De linkerkamer pompt per hartslag ongeveer even veel bloed weg als de
rechterkamer.
Afbeelding 1: de impulsgeleiding in het hart.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SophiaV. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen