Samenvatting van hoorcolleges en volledige studiestof van tentamen 30 maart 2022 Universiteit Utrecht Ontwikkelingspsychologie. Begrippen uit het boek zijn dikgedrukt en de kopjes van het boek zijn aangehouden voor makkelijk nazoeken.
Bevat hoofdstuk 1-16 van Leman en Bremmer samengevat en alle co...
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Ontwikkelingspsychologie; thema’s en context.............................................................................5
Thema’s van ontwikkeling....................................................................................................................................5
Perspectieven op ontwikkeling.............................................................................................................................5
Hoofdstuk 2: Theorieën in ontwikkelingspsychologie.........................................................................................7
De rol van theorieën in de ontwikkelingspsychologie..........................................................................................7
Origine van de gedachte over menselijke ontwikkeling.......................................................................................7
Behaviorisme en matuartionism (rijping) in de vroege twintigste eeuw..............................................................7
Psycho-dynamica en ethologie.............................................................................................................................7
Grote theorieën van cognitieve ontwikkeling.......................................................................................................7
Neurowetenschap en ontwikkelingstheorieën......................................................................................................8
Hoofdstuk 3: Onderzoeksmethoden in ontwikkelingspsychologie.....................................................................9
Methodologische aanpak voor studie menselijke ontwikkeling...........................................................................9
Methoden voor datacollectie................................................................................................................................9
Kwalitatieve onderzoeksmethoden ook van belang..............................................................................................9
Een steekproef selecteren.....................................................................................................................................9
Onderzoek ontwerp in ontwikkelingspsychologie................................................................................................9
Veranderingen over tijd bestuderen...................................................................................................................10
De ethiek van onderzoek met kinderen...............................................................................................................10
College 1a: Inleiding in de OWP..........................................................................................................................11
College 1b: Theoretische modellen & methoden in de OWP............................................................................12
Hoofdstuk 12: Ouders, leeftijdsgenoten en sociale relaties...............................................................................14
De familie...........................................................................................................................................................14
De sociale context van het familieleven.............................................................................................................14
Leeftijdsgenoten.................................................................................................................................................14
De ontwikkeling van vriendschap......................................................................................................................16
College 2a: Familie................................................................................................................................................17
College 2b: Leeftijdsgenoten................................................................................................................................19
Hoofdstuk 4: Fysieke ontwikkeling; Een lichaam dat groeit............................................................................21
Prenatale ontwikkeling.......................................................................................................................................21
Risico’s in de prenatale omgeving.....................................................................................................................21
Geboorte.............................................................................................................................................................23
Fysieke groei......................................................................................................................................................23
Seksuele rijping..................................................................................................................................................24
Hoofdstuk 5: De biologie van ontwikkeling; Genen, zenuwstelsel hersenen en omgeving.............................25
, Het proces van genetische transmissie..............................................................................................................25
Erfelijkheid en genexpressie..............................................................................................................................25
Genetische afwijkingen......................................................................................................................................26
Gedragsgenetica................................................................................................................................................26
Ontwikkeling van het brein en zenuwstelsel.......................................................................................................27
Ontwikkeling cognitieve neurowetenschappen..................................................................................................28
Hoofdstuk 6: Perceptuele en sensomotorische ontwikkeling............................................................................29
Leren om waar te nemen....................................................................................................................................29
Ontwikkeling van sensorische systemen.............................................................................................................29
Multi sensorische ontwikkeling..........................................................................................................................29
Perceptie van kleuters en kinderen van zichzelf en de wereld...........................................................................29
Sensomotorische ontwikkeling...........................................................................................................................30
Staatsverandering en slapen bij kinderen..........................................................................................................31
College 3a: Biologische gronden en fysieke ontwikkeling.................................................................................32
College 3b: Perceptuele en sensomotorische ontwikkeling................................................................................34
Hoofdstuk 7: Emotionele ontwikkeling en binding............................................................................................35
Vroege emotionele ontwikkeling........................................................................................................................35
Primaire en secundaire emoties.........................................................................................................................35
Begrip van emoties van kinderen zelf en van anderen.......................................................................................36
Binding...............................................................................................................................................................36
College 4a: Emotionele ontwikkeling..................................................................................................................39
Hoofdstuk 8: Taal en communicatie....................................................................................................................40
De antecedenten van taalontwikkeling...............................................................................................................40
Theorieën van taalontwikkeling.........................................................................................................................40
Semantische ontwikkeling..................................................................................................................................41
De acquisitie van grammatica...........................................................................................................................41
Kennis over taal.................................................................................................................................................42
Taalontwikkeling van kinderen faciliteren.........................................................................................................42
College 4b: Ontwikkeling taal en communicatie................................................................................................43
Hoofdstuk 9: Cognitieve ontwikkeling: Origine van kennis.............................................................................45
Piagets theorie van cognitieve ontwikkeling......................................................................................................45
Piagets constructionisme...................................................................................................................................45
Een stadia theorie van cognitieve ontwikkeling.................................................................................................45
Evaluatie van Piagets theorie............................................................................................................................47
Vygotskies socioculturele theorie van cognitieve ontwikkeling.........................................................................47
Evaluatie van Vygotskies theorie.......................................................................................................................48
Sociaal cognitieve ontwikkeling: Begrip en leren van anderen.........................................................................48
,Hoofdstuk 10: De ontwikkeling van cognitieve functies....................................................................................49
Cognitieve psychologie en ontwikkelingspsychologie.......................................................................................49
Leren in kinderen...............................................................................................................................................49
De informatieverwerkingsrekening van cognitieve ontwikkeling......................................................................49
De ontwikkeling van uitvoerende functies en cognitieve strategieën.................................................................49
Ontwikkelingsveranderingen in sommige significante cognitieve vaardigheden..............................................50
Veranderingen in mentale representaties: Impact op informatieverwerking....................................................51
Metacognitie.......................................................................................................................................................51
College 5: Cognitieve ontwikkeling......................................................................................................................52
Hoofdstuk 11: Intelligentie, dingen bereiken en leren.......................................................................................53
Theorieën van intelligentie.................................................................................................................................53
Intelligentie testen..............................................................................................................................................53
Individuele verschillen in intelligentie...............................................................................................................54
Processen van leren...........................................................................................................................................54
Leren van leraren en leren van leeftijdsgenoten................................................................................................54
Buiten de norm: Hoogbegaafdheid en intellectuele achterstanden...................................................................55
Creativiteit..........................................................................................................................................................55
Hoofdstuk 14: Moraliteit, altruïsme en agressie.................................................................................................56
Morele ontwikkeling...........................................................................................................................................56
Gedrag en morele ontwikkeling.........................................................................................................................56
Prosociaal gedrag en altruïsme.........................................................................................................................56
De ontwikkeling van agressie.............................................................................................................................57
College 6a: Schools presteren...............................................................................................................................58
College 6b: Morele ontwikkeling.........................................................................................................................59
Hoofdstuk 15: Atypische ontwikkeling...............................................................................................................60
De ontwikkelingsaanpak naar ontwikkelingsafwijkingen..................................................................................60
Wat is atypische ontwikkeling?..........................................................................................................................60
Ontwikkelingsstoornissen classificeren.............................................................................................................60
Ontwikkelingsstoornissen...................................................................................................................................60
Gedragsstoornissen............................................................................................................................................61
ADHD.................................................................................................................................................................61
Depressie in kindertijd.......................................................................................................................................61
Autisme...............................................................................................................................................................61
Hoofdstuk 13: Sociale identiteiten; Gender, Genderrollen en etniciteit..........................................................62
Sekse en gender in ontwikkeling........................................................................................................................62
Biologie, cognitie en gender..............................................................................................................................62
Sociale invloeden op gender typeren.................................................................................................................63
, De ontwikkeling van etnische groepen begrijpen en vooroordelen...................................................................63
College 7a: Ontwikkelingspsychologie in de praktijk........................................................................................64
Hoofdstuk 16: Ontwikkeling in volwassenheid..................................................................................................65
Het belang van het levensspan perspectief........................................................................................................65
Fysieke veranderingen door volwassenheid......................................................................................................65
Cognitieve en gedragsverandering in volwassenheid........................................................................................65
Sociale ontwikkeling in volwassenheid..............................................................................................................66
Succesvol oud worden........................................................................................................................................66
,Hoofdstuk 1: Ontwikkelingspsychologie; thema’s en
context
- Darwin met biografie over zoon de eerste
- Ontwikkelingspsychologie > Veld van studie dat veranderingen
in de cognitieve, sociale en andere capaciteiten van individuen
probeert te begrijpen en uitleggen, door eerst veranderingen in het
geobserveerde gedrag van kinderen te beschrijven en door dan de
processen onder die veranderingen bloot te leggen
Thema’s van ontwikkeling
- Origine van gedrag: Overerving en omgeving
o Nature en nurture debat
o Nativisme > Het idee dat ontwikkeling primair is bepaald
door geërfde factoren
o Empirisme > Het idee dat ontwikkeling vooral door de
omgeving wordt bepaald
o Tegenwoordig kiest bijna iedereen een tussenweg
- Omschrijven van ontwikkeling verandering: continuïteit versus
discontinuïteit
o Continue ontwikkeling > Een patroon van ontwikkeling
waarin capaciteiten gradueel en vloeiend veranderen
o Discontinue ontwikkeling > Een patroon van ontwikkeling
waarin veranderingen plotseling plaatsvinden, wat resulteert
in kwalitatief verschillende periodes van ontwikkeling
- Kritische en sensitieve perioden
o Kritieke periode > Periode van ontwikkeling (leeftijd) waarin
specifieke ervaringen vitaal zijn voor ontwikkeling op een
bepaalde manier
o Sensitieve periode > Periode van ontwikkeling (leeftijd)
waarin bepaalde ervaringen belangrijk zijn voor typische
ontwikkeling, als dat niet plaats vindt KAN de ontwikkeling
misschien nog steeds plaatsvinden
- Domein-generale of domein-specifieke ontwikkeling
o Domein-generale invloed > Het idee dat ontwikkelingen
een impact op verscheidene vaardigheden kunnen hebben
o Domein-specifieke invloed > Het idee dat de ontwikkeling
van vaardigheden onafhankelijk gebeurt en weinig impact op
andere domeinen heeft
- Plaats van ontwikkelingsverandering
o Level van uitleg > De manier waarop we kiezen om
psychologische vaardigheden uit te leggen, dit kan biologisch,
sociaal, emotioneel en gedragsmatig
Perspectieven op ontwikkeling
- Kijken naar individuele kenmerken en contextuele invloeden
- Culturele context
- Het biologisch perspectief
, - Het ecologisch perspectief > Een perspectief dat het belang
duidelijk maakt om niet alleen de relaties tussen organismen en
milieusystemen maar ook de relaties tussen deze systemen
o Microsysteem > Instituties, mensen en gezin dichtst om kind
heen
o Mesosysteem > Interrelaties tussen componenten
microsysteem
o Exosysteem > Settings die kind raken maar vooral indirect
o Macrosysteem > Ideologische en institutionele patronen van
een (sub)cultuur
o Chronosysteem dat zegt dat deze veranderen over tijd
- Het levensspan perspectief
o Levensspan perspectief > De weergave van ontwikkeling
als een proces dat doorgaat gedurende het leven
o Leeftijd cohort > Mensen geboren in dezelfde generatie
o Leeftijd cohort effect > Dat historische feiten
psychologische ontwikkeling kunnen beïnvloeden
- Psychologie en ontwikkelingspsychologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emilyvandijk1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
