Paragraaf 1.1
Het leven van jagers-verzamelaars
Rond 9000 en 6000 v.C. ontstonden landbouwsamenlevingen in een gebied dat de vruchtbare
halvemaan wordt genoemd (Midden-Oosten).
de eerste mens, homo habilis, waren jagers-verzamelaars. De moderne mens, homo sapiens, die
daarna ontstonden, verspreidden zich tijdens de ijstijd. Europa bestond vooral uit steppen;
grasachtige planten, open vlaktes etc.
Een nomadisch bestaan
jagers-verzamelaars waren bijna altijd nomaden: wanneer er niet meer genoeg voedsel is in een
bepaald gebied, trekken ze verder.
kenmerken van nomaden:
leefden in groepen van 20/30 personen (in hutten, tenten of grotten)
geen vaste woonplaats
middel van bestaan is jacht
weinig bezittingen
geen grote sociale verschillen wel iedereen zijn eigen taak
homo sapiens slaagden er als eerst in om wapens te maken en ook grotschilderingen als
communicatiemiddel. De mensen die deze hebben gemaakt leefden in de prehistorie want zij
kenden het schrift nog niet.
De agrarische revolutie
De overgang van jagen en verzamelen als middel van bestaan naar het boerenbestaan is een van de
belangrijkste gebeurtenissen uit de prehistorie.
Maar waarom zijn ze overgestapt?
Aan het ijstijd waren de gronden vruchtbaar geworden (door veel regenval) waardoor sommige
gebieden genoeg voedsel leverden om daar te kunnen vestigen. Door de klimaatverandering kwam
er voedseltekort maar wilden ze niet meer weg, dus gingen ze zelf graan produceren.
De overgang van een zwervend naar een gevestigd bestaan, de agrarische revolutie
De gevolgen van de agrarische revolutie
1. Snelle bevolkingsgroei
Genoeg voedsel
Vrouwen konden sneller achterelkaar kinderen krijgen
2. Het sedentaire bestaan bevorderden de ontwikkeling van de veeteelt
Ze haalden meer uit dieren dan bijv. alleen melk
3. Nieuwe levenswijze stimuleerde de uitvindingen van nieuwe technieken
Weven, potten bakken, gepolijste steen
Ook werd er steeds meer gebruik gemaakt van metaal. Dit leidde van bronstijd naar
ijzertijd
2
, De AR was niet in alle opzichten een positieve verbetering
Boeren leefden vaak minder gezond: misvormde ruggengraat, eenzijdig voedsel, ziektes
Dreiging hongersnood: als oogst mislukt
Sociale ongelijkheid: sommige boeren succesvoller dan de andere. Er ontstond voor het eerst
een hiërarchie
Paragraaf 1.2
De eerste steden: Soemerië
De vroege steden ontstonden in Mesopotamië. Dit kwam door de zeer vruchtbare grond daar
veroorzaakt door de overstromingen die slib achterlieten.
In de nieuwe steden ontstond een stedelijke gemeenschap. Door het voedseloverschot konden
mensen zich gaan specialiseren in andere activiteiten.
Gevolg: nieuwe banen zoals pottenbakker, kleermaker en smid of kooplieden.
Er ontstond naast een arbeidsverdeling ook een hiërarchie
De ontwikkeling van het schrift
Het was moeilijk om steden te besturen dus het schrift kwam op. De koning kon het gebruiken voor
administratie en de priesters gebruikten het ook steeds meer.
Ontstaan spijkerschrift: abstracte tekens die op spijkers leken.
Met de uitvinding van het schrift verlieten de soemeriërs als eerste de prehistorie. De Egyptenaren
volgden iets later.
Paragraaf 1.3
De vroegste staten
Een staat is een afgebakend gebied met een centraal bestuur
Burgers konden niet zelf beslissingen maken
Rechtssysteem
geweldsmonopolie (= alleen de overheid mag arresteren, opsluiten of fysiek straffen).
De farao had de hoogste rechterlijke macht in een Egyptische staat. De rechtsregels waren gebaseerd
op zijn uitspraken want hij was god en wist wat juist was.
De farao’s waren ook verantwoordelijk voor de verdediging van de staat
Werd afgebeeld alsof ze dat zelf deden, in werkelijkheid was dat niet zo.
De rol van ambtenaren
Voor het bestuur waren er veel ambtenaren nodig die verschillende taken hadden.
1. Het land verdelen onder de boeren
2. Onderhouden irrigatiesystemen
3. Ervoor zorgen dat een deel van de oogst af werd gevoerd aan farao
Farao’s beloonden hun ambtenaren goed omdat ze onmisbaar waren. gevolg: bij een zwakke farao
kon een ambtenaar zorgen voor de val van het centrale gezag (ging gedragen als vorst)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annavandenappels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.