Begeleidingskunde
Powerpoints + colleges en artikel.
Powerpoint 1:
Coachen is een vakgebied op zich, het is een vaardigheid dat je moet kunnen.
Bij begeleidingskunde gaat het om een centraal gegeven begrip, kun je en mag je je bewegen in
de belevingswereld van cliënten, je komt nauw dichtbij en staat de client dit toe?
§Coaching is bewust inzetten om mensen op een ontwikkelingsgerichte wijze te helpen en
ondersteunen om doelen te realiseren.
Begeleiden en ondersteunen is algemeen.
Doel en overzicht van drie bijeenkomsten
• Waarom begeleidingskunde binnen Systeem & Empowerment?
• Fundament voor begeleiding
• Versterken van mensen (jezelf, je mede-student en je cli nt)
• Fundament voor eigen methodisch handelen als social worker
• Centraal staat kennismaking met dit vakgebied: beeldvorming is werkwijze....
• Sheets zijn toetsmateriaal, meeschrijven tijdens colleges noodzakelijk
§Het is een fundament voor begeleiding, het aangaan van contact tussen mens en medemens is
fundamenteel. Als de client jouw in vertrouwen neemt heb je een geweldige basis. Maar dit moet
er zijn en komen, alleen staat diegene dit ook toe?
Sommige cliënten schamen zich voor hun problemen.
Innerlijke binding van mens tot mens, je kunt mensen ondersteunen als ze ook vertrouwen in jou
hebben.
Overzicht van onderwerpen (A)
1. De nities en context: het begeleiden naar “heelheid”
2. Korte geschiedenis
3. Plaats van de ethiek
4. Inclusive coaching
§Heelheid = als je happy bent in je leven.
Dissonant = iets wat gebeurd en niet leuk is.
Overzicht van onderwerpen (B)
5. Dieper coachen:
• normale ontwikkeling en maskers • de systemische benadering en
• werken met het onbewuste
6. Grenzen aan coaching
7. Keuze voor de term coaching i.p.v. begeleiding: sterker en minder neutraal begrip
De nities en context (1)
• Waarom coaching: algemeen ervaren toenemende druk , intro tekst
• Steeds meer verschijnselen van uitputting en burn-out. Dat is een lichamelijke en geestelijke
staat van uitputting.
• In zorgsector: tijd is schaars en er is minder ruimte om te kunnen werken met bezieling
§Iemand moet bereid zijn om over zijn problemen te praten, soms is er schaamte omdat niemand
mag weten wat er aan de hand is.
Iemand moet bereid zijn om te willen veranderen.
Door een competentie model kan je jongeren laten inzien dat ze wel competent zijn en hun
kwaliteiten in kaart brengen omdat sommige jongeren het idee hebben dat ze niks kunnen.
Je bent doel/resultaat gericht; veel beter dan focus op de problemen dan ben je zo klaar want dan
wordt het zwaar.
fi fi ë
, Intrinsieke factoren voor verandering; je moet o ers brengen om een situatie te kunnen
veranderen zoals minder leefgeld om schulden te a ossen.
§Je kan wel heel enthousiast zijn in de wereld maar dat wordt niet altijd beloond dat kan een
hulpverlener overkomen en dit moet je accepteren.
De nities en context (2)
• Coaching houdt zich bezig met: een leerproces, verandering en ontwikkeling (in elkaars
verlengde)
• Doel-en resultaat gericht i.p.v. probleemgericht
• Intrinsieke factor van verandering: de bereidheid van mensen om van binnenuit problemen aan
te pakken; inclusief bereidheid om o ers te brengen
• Enthousiasme wordt niet altijd beloond ...
De nities en context (3)
• Coaching wil zeggen: het begeleiden op het niveau van gedrag, maar ook op diepere lagen zoals
overtuigingen, waarden, persoonlijkheid en identiteit (persoonsgericht qua aard, persoon achter
de werknemer)
• Het bewerkstelligen van een transformatie, en om e ectiever om te gaan met innerlijke pijn en
belemmerende gedachten-en gedragspatronen.
§Belevingswereld terecht komen van de cliënten, hiervoor kijk je verder dus op andere vlakken
zoals; (persoonsgericht)
Transformatie = iemand helpen om te gaan met pijn, ondersteuning bieden en helpen met
obstakels.
De nities en context (4)
• Iemands potenti el mobiliseren
• Coaching is primair gericht op gezonde mensen, niet op mensen die gediagnosticeerd zijn met
een psychische aandoening
• Gelijkwaardige relatie coach en cli nt
§Potentieel mobiliseren, is van belang waar heeft diegene lol in, waar zit het potentieel waar zou je
kunnen ondersteunen.
Vroeger: die mensen hebben iets er daardoor kunnen ze niet meekomen, terwijl nu: ookal hebben
ze iets participeren en toch mee gaan doen alleen de vraag is hoe?
De nities en context (5)
• Coaching is zowel methodisch van aard: inzet van methoden en technieken als fenomenologisch
(non-methodisch)
• fenomenologisch: datgene wat niet met harde feiten en data verklaard of aangetoond kan
worden maar er niettemin wel is: verschijnselen die zich voordoen in de ervaring en beleving
• Fenomenen worden als werkelijkheid gehanteerd, ondanks het ontastbare ervan, een ervaring is
er (feit voor de persoon/cli nt)
§Fenomenologisch: dat gene wat niet met feiten verklaard kan worden maar er wel is zoals een
trauma (PTSS) iemands zijn ervaring ook mensen die stemmen horen in hun hoofd/psychose.
Een persoonlijke ervaring is een fenomeen, het is een beleving van een persoon en voor diegene
een feit.
De nities en context (6)
• Spreken we van pati nten of cli nten, een afbakening
• Het pathologisch venster: psychologen, psychotherapeuten en psychiaters zien zich als
onderdeel van de gezondheidszorg
• De klinische psychologie houdt zich bezig met pathologie, stoornissen, ziek, abnormaal,
onaangepast gedrag en emoties,
fi ë ë ë ëë ff ff flff
, § Patiënten = medische wereld, pathologie, somatische aandoeningen
Cliënten = psychopathologie, geestelijke aandoeningen
Begeleidingskunde heeft gereageerd op;
Klinisch = ziekte domineert iemand zijn leven, somatisch of geestelijk,
Begeleidingskunde ging in op; geweldig die pathologie maar als het mensen uitschakelt ben je ze
kwijt en kan je ze niet ondersteunen. Mensen kunnen naast hun diagnose wel wat betekenen.
De nities en context (7)
• Klinische problemen verschillen in aard en hevigheid van “normale”problemen in het leven
• Psychische problemen worden gezien als afwijkingen
• Ziekte identi ceren (diagnosticeren) en behandelen (genezen)
§ Dokters zegt als autoriteit dus dat zal zo zijn, nadruk op een stoornis dat wat niet goed gaat
ging voor aan dat wat hapert bijzetten.
De nities en context (8)
• Het werd eenvoudig om zichzelf te (laten) labelen als slachto er (van een ziekte in zichzelf)
• Men onderging passief de zorg en genezing van experts
• Nadruk op stoornis, op wat niet goed gaat, wat hapert wordt benadrukt.
De nities en context (9)
• Accent op dichotome denken: je hebt iets wel of je hebt iets niet • Eens gediagnosticeerd, altijd
gediagnosticeerd
• Pleidooi om nuances tussen ziek en gezond weer toe te laten!
• Want...het systeem brengt ook ziekte teweeg…(welvaartskwalen)
§Vanuit het pathologische denken kwam er accent op dichotome (werkelijkheid is een 2 deling)
denken; je bent gezond of niet. En er is niks tussen.
Hober zegt je moet nuances zoeken dus het of of denken niet meer doen. Dus ziek en gezond
beide toelaten.
De nities en context (10)
• Coaching: niet de ziekte staat centraal, maar wat versterkt kan worden (wat kan iemand zelf
bijzetten, met support)
• Cli nten zijn gezond, maar voelen dat er iets moet gebeuren, en willen voorkomen dat hun last
of problem zwaarder wordt
• De terminologie is minder medisch beladen: belemmering i.p.v. afwijking/stoornis
• Cli nten voelen zich serieus genomen
• De cli nt wordt gesteund (en begeleid)
§Transitie stress: chronische stress, de lange duur zoals schuldenproblematiek.
De nities en context (11)
“ Ik ben nu al weer in con ict met een directeur, dit is de derde al, wat gaat er toch steeds
mis?”....vaak is coaching werkgerelateerd, maar achter de werknemer schuilt een persoon...je
neemt jezelf mee naar je werk!
Aangrijpingsniveaus:
• Gedrag: voert iemand zijn taak juist uit, wat heeft iemand nodig?
• Strategie: gebruik maken van de mentale vermogens van de cli nt, doelgerichtheid en
strategisch denken
• Overtuiging: geworteld in diepe waarden die gedrag sturen, de plaats van coaching. Daar moet
je zijn!!
§Als cliënten zelf voelen dat er aan hun problemen moeten werken is er een intrinsieke motivator.
Coaching is minder naar belemmeringen kijken.
Als je de client serieus neemt is dat een remedie.
fi ë ë
fi fl ff ë
