Maatschappijleer Parlementaire democratie
H1 Wat is democratie?
Politiek het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.
Democratie een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de
politiek. - directe democratie -> referendum -> kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks
stemmen over een politiek vraagstuk of wetsvoorstel.
- indirecte democratie -> parlementaire democratie -> daarin neemt het volk niet zelf
de beslissingen, maar laat dit over aan gekozen vertegenwoordigers in het
parlement.
^ praktischer --> met een kleiner groepje kom je sneller tot besluiten
--> volksvertegenwoordigers kunnen zich verdiepen in allerlei
onderwerpen waar je als burger geen tijd voor hebt.
Kenmerken van een parlementaire democratie:
- iedereen heeft politieke grondrechten
- in de grondwet staan de regels over politieke besluitvorming
- er wordt rekening gehouden met minderheden
- er is persvrijheid
Dictatuur alle macht is in handen van één persoon of een kleine groep.
Kenmerken van een dictatuur:
- geen machtenscheiding
- geen respect voor grondrechten
- geen vrije pers
- geen oppositiepartijen
- grote rol voor militairen
- vaak sprake van verkiezingsfraude
- snelle en efficiënte regering
H2 Politieke stromingen
Linkse partijen als ze willen dat de overheid actief is, meer aanwezig is in ons leven en meer taken
heeft.
Rechtse partijen als ze de overheid een passieve rol willen geven, overheid zoveel mogelijk uit ons
persoonlijk leven willen hebben en de economie willen terugdringen.
Progressieve politieke partijen staan open voor verandering en zijn meer op de toekomst gericht
en schuwen het omarmen van nieuwe waarden niet.
Conservatieve politieke partijen willen vasthouden aan het oude en zijn gericht op bestaande
waarden en zijn minder veranderingsgezind.
, Ideologie een systeem van ideeën over hoe de samenleving bestuurt moet worden.
^ gaat hierbij om 2 vragen : - welke waarden en normen staan centraal?
- wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch
gebied?
1) Liberalisme -> vrijheid
-> je wordt niet belemmerd door de overheid
-> eigen verantwoordelijk van burgers stimuleren
-> rechts (VVD, maar ook D66, PVV, GroenLinks hebben liberale
standpunten.
2) Socialisme/sociaaldemocraten -> gelijkwaardigheid
-> links (PvdA, SP, GroenLinks)
3) Confessionalisme -> vanuit geloofsovertuiging
-> naastenliefde
-> midden (CDA, ChristenUnie, SGP)
Populisme een stijl, geen ideologie.
- wij, het volk, tegen de slechte elite
- kan zowel links of rechts zijn
Een populistische partij ontstaat vaak uit onvrede met de bestaande politiek en ziet zich af tegen de
elite.
One-issuepartijen richten zich op 1 aspect van de samenleving en hebben daar een duidelijk
standpunt over.
H3 Politieke partijen
Actiegroepen zijn opgericht om één bepaalde doelstelling te bereiken. Ze roepen op om actie te
voeren tegen een bepaalde bedrijf of gaan demonstreren.
Belangengroepen verdedigen de belangen van één bepaalde groep.
Politieke partij bestaat uit een groep mensen met dezelfde ideeën over de manier waarop onze
samenleving verbetert en bestuurd moet worden.
Verschil politieke partij tussen actie- en belangengroepen:
- politieke partijen doen mee aan verkiezingen, actie- en belangengroepen juist niet
- politieke partijen moeten hun meningen geven over allerlei verschillende onderwerpen,
terwijl actie- en belangengroepen zich juist richten op één ding
Welke soorten politieke partijen zijn er? : - meeste partijen komen voort uit de ideologieën
- one-issuepartijen
- populistische partijen -> komen op voor de
belangen van de ‘gewone mensen’
- niet-democratische partijen -> hebben standpunten
die in strijd zijn met de rechtsstaat -> roept vaak
geweld op
Taken van politieke partijen: 1. Samenbundeling van ideeën
2. Informeren van kiezers
3. Participatie van burgers
4. Selectie van kandidaten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gittedepoot. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.