Literatuur Personenschade: Theorie en Praktijk
Inhoudsopgave
Week 1: Werkgeversaansprakelijkheid........................................................................................................6
1. Asser/Heerma van Voss 7-V 2020- Arbeidsovereenkomst par. 7.3 (nrs. 249-274)...................................6
Artikel 7:658 BW...................................................................................................................................6
Artikel 7:611 BW...................................................................................................................................7
2. Annotatie G.J.J. Heerma van Voss onder HR 11 april 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC9225, NJ 2008/465
(Uitglijden wasserette).................................................................................................................................8
3. Annotatie T. Hartlief onder HR 20 februari 2009, ECLI:NL:HR:2009:BF0003, NJ 2009/335 (Tankende
chauffeur).....................................................................................................................................................8
4. Annotatie T. Hartlief onder HR 11 maart 2005, ECLI:NL:HR:2005:AR6657, NJ 2010/309 (ABN
AMRO/Nieuwenhuys)...................................................................................................................................9
5. Annotatie T. Hartlief onder HR 30 maart 2007, ECLI:NL:HR:2007:AZ7863, NJ 2008/64 (Overstekende
asielzoeker)..................................................................................................................................................9
6. Annotatie T. Hartlief onder HR 11 november 2011, ECLI:NL:HR:2011:BR5215, NJ 2011/597
(Struikelende postbode) en HR 11 november 2011, ECLI:NL:HR:2011:BR5223, NJ 2011/598
(Geweldpleging TBS-patiënt tegen personeel).............................................................................................9
7. Annotatie G.J.J. Heerma van Voss onder HR 23 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV0616, NJ 2014/414
(Davelaar/Allspan)......................................................................................................................................10
8. Annotatie T. Hartlief onder HR 7 juni 2013, ECLI BZ1721, NJ 2014/99 (Lansink/Ritsma) en HR 7 juni
2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ1717, NJ 2014/98 (SVB/Van de Wege)..............................................................10
9. Annotatie T. Hartlief onder HR 5 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3519, NJ 2015/182 (Lossen in
Spanje)........................................................................................................................................................10
Week 2: Causaal verband...........................................................................................................................12
1. A. Kolder, Personenschade: hoe rekbaar is het causaal verband?, VR 2020/145...................................12
Condicio sine qua non-verband..........................................................................................................12
Toerekening artikel 6:98 BW..............................................................................................................12
De situatie zonder ongeval artikel 6:105 BW......................................................................................12
Onzeker causaal verband (csqn-verband)...........................................................................................13
Afronding en conclusie.......................................................................................................................14
2. T. Hartlief, Toerekening naar redelijkheid, in de bundel: Sluitertijd 2020/13.........................................14
Toerekenen bij risicoaansprakelijkheid..............................................................................................15
Beslisschema......................................................................................................................................15
Redelijke begrenzing als koepelend leerstuk......................................................................................15
Geconcludeerd...................................................................................................................................16
3. D.A. van der Kooij, Toerekening van schade na 'Groningen' en 'Alphen aan den Rijn', NTBR 2021/7....16
1
, Groningen...........................................................................................................................................16
Alphen aan den Rijn............................................................................................................................17
Conclusie............................................................................................................................................17
Week 3: Derdenschade..............................................................................................................................18
1. P.W. Blok, Zorgschade: de bredere context, AV&S 2016/3....................................................................18
2. S.D. Lindenbergh, Zorgschade. Een zoektocht naar knelpunten en oplossingen, NJB 2017/1021..........18
3. R. Rijnhout, Schadevergoeding voor derden in personenschadezaken: the end (?), L&S 2018, afl. 2, nr.
189..............................................................................................................................................................18
4. M.W.H.M. Janssen, De schadepost huishoudelijke hulp: op zoek naar handvatten ter invulling van het
‘normaal en gebruikelijk’-criterium, TVP 2021/1........................................................................................19
5. S.D. Lindenbergh, De wet affectieschade in werking, VR 2018/156.......................................................21
6. S.D. Lindenbergh, ‘Affectieschade’ en ‘shockschade’, onderscheid, samenloop, vooruitblik, TVP
2018/04......................................................................................................................................................21
7. A.M. Overheul, ‘Vergoeding van shockschade sinds de invoering van de Wet vergoeding
Affectieschade’, TVP 2021/1.......................................................................................................................22
Week 4: Smartengeld.................................................................................................................................24
1. T. Hartlief, ‘Privaatrecht actueel. Smartengeld bij bewusteloosheid’, WPNR 2003, p. 111-112.............24
2. C.C. van Dam, ‘Begroting van smartengeld in Engeland’, VR 2012, nr. 1, p. 11-15.................................24
3. A.J. Verheij, ‘De hoogte van smartengeld: een vergelijking tussen Nederland en Duitsland’, in: M.
Donkerlo (red.), Smartengeldbundel, Den Haag: ANWB 2019...................................................................24
4. A.J. Verheij, ‘Smartengeld bij zeer ernstig en blijvend neurologisch letsel’, in: M. Donkerlo (red.),
Smartengeldbundel, Den Haag: ANWB 2022..............................................................................................24
5. M.R. Hebly, ‘Begroting van immateriële schade: over de betekenis van de duur van het lijden bij
blijvend en bij dodelijk letsel’, TVP 2019, afl. 2, p. 25-32............................................................................25
6. M.R. Hebly, ‘Wettelijke rente over smartengeld wegens letsel. Pleidooi voor een consistent
uitgangspunt’, VR 2019/182.......................................................................................................................25
7. E.F.D. Engelhard, ‘Ruimer baan voor smartengeld bij ‘persoonsaantastingen op andere wijze’ zonder
dat sprake is van geestelijk letsel’, AV&S 2019/37.....................................................................................26
8. S.D. Lindenbergh, ‘Smartengeld wegens spanning, frustratie, ergernis en (ander) onbehagen?’, NTBR
2019/20......................................................................................................................................................26
9. A.J. Verheij, ‘EBI-arrest: een nieuwe koers’, NJB 2020/763....................................................................27
10. A.M. Overheul, ‘Geestelijk letsel bij smartengeld: in het algemeen geen in de psychiatrie erkend
ziektebeeld vereist’, AA oktober 2021, p. 944-949.....................................................................................27
11. L.A.J. Kock, ‘Geestelijk letsel naar objectieve maatstaven; een in de psychiatrie erkend ziektebeeld is
niet vereist’, TVP 2021/4............................................................................................................................28
Voeging in het strafproces..........................................................................................................................28
12. J.M. Emaus & R.B.S. Kool, ‘Civiel schadeverhaal via het strafproces anno 2016. Verslag van een
onderzoek naar de praktijk van de besluitvorming van de strafrechter ten aanzien van de afdoening van
de voeging benadeelde partij’, TVP 2017, afl. 1, p. 1-9..............................................................................28
2
, 13. I.M.L. Felix & A.J.P. Schild, ‘Rechtstreekse schade en causaal verband bij de vordering van de
benadeelde partij in het strafproces’, NJB 2019/137, afl. 23, p. 1654-1662...............................................28
14. A.J.J.G. Schijns, ‘De vordering van de benadeelde partij in het strafproces: de Hoge Raad geeft
college’, TVP 2019, afl. 4, p. 111-119..........................................................................................................29
15. J.H. Janssen, ‘Belangrijke keuzes voor het slachtoffer in het strafproces!’, NJB 2020/2168:................29
Week 5: Begroting van letselschade...........................................................................................................31
1. A.T. Bolt, GS Schadevergoeding, commentaar op artikel 6:105 BW, aant. 1 t/m 11..............................31
2. A.J. Akkermans, Causaliteit bij letselschade en medische expertises, TVP 2003-4, p. 93-104................32
3. A.J. Van, Vraag het aan de deskundige! Maar hoe?, TVP 2003-4, p. 105-110........................................32
4. T. Hartlief, Prognoses in het personenschaderecht, AV&S 2005/27.......................................................33
5. A. Kolder, Letselschade: de hypothetische situatie zónder ongeval, TVP 2015, afl. 2, p. 24-34..............33
6. C.J.M. Klaassen, Begroting van (toekomstige) schade: over (on)mogelijkheden en (on)zekerheden,
‘Groningen’ en ‘Vianen’ en hun betekenis in breder verband, NTBR 2021/34...........................................34
7. R.M.J.T. van Dort en E.S. Groot, De redelijke verwachting ten aanzien van de rekenrente, TVP 2019-3,
p. 84-93......................................................................................................................................................34
8. H. Tiemersma, Rekenrente: welke kant gaat het op?, PPS-bulletin 2021-2, p. 29-31.............................34
9. Aanbevelingen Rekenrente in personenschadezaken, LOVCK/LOVC-Hoven en EG Personenschade, juni
2021............................................................................................................................................................35
10. H. Tiemersma, Rechtspraak publiceert de aanbeveling rekenrente: werking en kritiek, PPSBulletin
2021-3, p. 40-43.........................................................................................................................................35
11. G.J.M. Verburg, De Aanbevelingen rekenrente in personenschadezaken, VR 2021/117.....................35
12. S.S.Y. Engelen & A.L.M. Keirse, Voordeelstoerekening: leuker kunnen wij het niet maken, wel
inzichtelijker, TVP 2017, afl. 2, p. 29-41......................................................................................................36
13. S.D. Lindenbergh, GS Schadevergoeding, commentaar op artikel 6:100 BW, aant. 1 t/m 14
(Voordeelstoerekening)..............................................................................................................................36
14. H. Verdam, ‘De financiering van een aangepaste woning: schade of (ook) voordeel?, PPSbulletin
2021-4, p. 5-13...........................................................................................................................................36
15. R.J. Schellevis en A.N.L. de Hoogh, Juridische problematiek bij een noodzakelijke verhuizing. Home
sweet home, L&S 2021-4, p. 5-10...............................................................................................................37
16. R. van Dort, ‘Verlies aan verdienvermogen’ differentieert niet tussen zwart of wit, AV&S 2020/23...37
17. L.E. Kroese, Gemist inkomen uit zwart werk in de ban of niet?, TVP 2021-2, p. 55-63........................38
Week 6: Letselschade en verzekeringen.....................................................................................................39
1. T. Hartlief, ‘Een wisselwerking tussen aansprakelijkheid en verzekering’, AV&S 2011/18.....................39
2. J.H. Wansink, ‘De Hoge Raad en de verzekering van de (indirecte) werkgeversaansprakelijkheid ex
artikel 7:611 BW’, AV&S 2012/8.................................................................................................................39
3. N. van Tiggele-van der Velde, ‘Uitleg in het verzekeringsrecht’, AV&S 2012/9......................................39
4. A.M.M. Hendriks, ‘De uitleg van de verzekeringsovereenkomst ten behoeve van een derde’..............40
3