,College 1 Zorg
Een school die inclusief onderwijs biedt, kenmerkt zich door de afwezigheid van speciaal
onderwijs. Dit bestaat namelijk niet meer, omdat alle kinderen naar dezelfde school gaan. Een
ander kenmerk van inclusief onderwijs: grote klaslokalen met veel volwassenen. Deze
volwassenen zijn aanwezig om kinderen met speciale leerbehoeften ondersteuning te bieden.
Inclusief onderwijs is in Nederland niet aan de orde. Men name vroeger had Nederland voor
ieder probleem een aparte school. Inmiddels wordt het aantal onderwijstypen steeds minder. Zo
zijn onderwijstypen samen gevoegd en is Passend onderwijs (niet te verwarren met: onderwijs
op maat!) ontstaan, waarbij het adagium “passend als het moet, regulier als het kan” geldt. In
landen met een groot grondoppervlak komt inclusief onderwijs vaker voor, omdat een school
voor speciaal onderwijs dan bijvoorbeeld reistijden van 3 uur met zich mee zou brengen. Dit is
niet haalbaar. Wat maakt dat in dergelijke landen inclusief onderwijs vaker voorkomt.
Welke ontwikkelingen hebben geleidt tot passend onderwijs?
• De wet passend onderwijs is 1 augustus 2014 in werking getreden
Dat steeds vaker geprobeerd wordt om kinderen met beperkingen binnen het regulier onderwijs
te houden. De verwachting is dat deze trend zich in de komende jaren verder zal doorzetten. Zal
dit leiden tot het opheffen van het speciaal onderwijs? Nee, want er zal altijd een categorie
kinderen zijn die zijn aangewezen op het speciaal onderwijs.
Welke vormen onderwijs zijn er? (van licht naar zwaar)
Regulier onderwijs voor kinderen zonder of met lichte leerproblemen
Speciaal basisonderwijs voor kinderen met lichte gedragsproblemen en lager IQ
Speciaal onderwijs voor kinderen met zware leer- en/of gedragsproblemen
In ieder samenwerkingsverband (van scholen) is elk schooltype vertegenwoordigd.
VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
• Het verdrag is in Nederland sinds 14 juli 2016 in werking (gegratificeerd)
• Het verdrag bevat geen nieuwe rechten
• Een lidstaat heeft een actieve verplichting om inclusie te bevorderen en personen met
een handicap te beschermen tegen belemmeringen die zij in het dagelijks leven
ondervinden.
• Inclusie; persoonlijke autonomie en volledige participatie staan hierbij voorop.
Uitgangspunt: mensen met beperkingen hebben dezelfde rechten als mensen zonder
beperkingen.
Soms vatten ouders het VN-verdrag op als een mogelijkheid om hun beperkte kind aan te
melden bij het regulier onderwijs. Dit zegt het verdrag dus niet.
In het onderwijs:
• Hogere onderwijsinstellingen zijn onderdeel van de overheid en hebben daarmee een
eigen verplichting om het verdrag uit te voeren.
• Recht op onderwijs is vastgelegd in verschillende wetgeving en dus niet nieuw. Wel is
met het verdrag het recht op inclusief onderwijs vastgelegd, waarmee dit recht in rechte
afdwingbaar is geworden. (voorbeeld: jongen met het syndroom van down liep vast in
groep 7, school verwees de jongen naar cluster 3 onderwijs, ouders spanden een
rechtszaak aan en wonnen deze niet.) School heeft in dit geval wel zorgplicht en moet het
kind onderbrengen op een andere passende school.
Beleidskader
1990: Weer Samen Naar School (WSNS-akkoord)
Eerst een soort akkoord om meer samen te gaan werken in het onderwijs.
1
, 1998: Wet op het Primair Onderwijs (PO)
• IOBK, LOM en MLK worden samengevoegd tot SBO
In ontwikkeling bedreigde kleuters (wegbezuinigd, levert nu veel problemen op
omdat veel scholen voor speciaal onderwijs geen kleuterklassen hebben.)
Leer- en opvoedingsmoeilijkheden (voor kinderen met gedragsproblemen en
moeilijke thuissituaties)
Moeilijk lerende kinderen (kinderen met laag/lager IQ)
• Formalisering samenwerkingsverbanden WSNS
• Terugdringen omvang speciaal onderwijs, vooral vanwege de kosten.
Samenwerkingsverbanden (SWV)
• Een of twee SBO-scholen met een groep reguliere basisscholen vormen samen
het samenwerkingsverband
• Ambulant begeleider SBO geeft zorgstructuur in SWV vorm als continuüm van
zorg
• Leerling kan naar SBO als de basisschool en de Permanente Commissie
Leerlingenzorg (PCL) of ook wel Commissie voor/van Advies (CVA) geheten, dat
aangewezen vinden (let op: criteria verschillen per regio)
Maar: het speciaal onderwijs blijft groeien….
2003 Wet op de Expertise Centra (WEC) & Regeling
• Voordat deze wet werd ingevoerd waren er nog steeds 17 typen speciaal
onderwijs ingedeeld in 4 Regionale Expertise Centra’s (REC’s)
• Leerlinggebonden financiering (LGF) = het rugzakje
Ouders mochten dan kiezen: of het kind met een rugzakje naar een reguliere
school, of aanmelden voor speciaal onderwijs. Ouders kozen vaak voor onderwijs
op een reguliere school, maar werden alsnog geweigerd. Ondanks dat deze
mogelijkheid bij wet was vastgelegd. Om onder andere dit probleem weg te
nemen werd later de zorgplicht ingevoerd. Voordeel van het rugzakje: het was
voor scholen, door het extra geld dat de zorgleerling meebracht, mogelijk om
extra materialen of extra expertise in huis te halen.
• Positie zorgleerlingen in regulier onderwijs is verbeterd
Doelen:
• Ouders meer zeggenschap + vergoten keuzevrijheid (LGF=Rugzak)
• Vergroten integratie
• Terugdringen omvang speciaal onderwijs
De doelstellingen werden niet behaald.
In alle bovenstaande onderwijsvormen is sprake van open eind financiering. Dit betekent dat er
geen limiet zit aan hoeveel geld er mag worden uitgegeven aan onderwijs. Resultaat: ouders
konden hun kind aanmelden bij de Commissie voor indicatiestelling (CVA) en kregen een
beschikking=rugzakje. Veel meer dan de overheid van tevoren had ingeschat, waardoor er
miljarden werden uitgegeven. Dit kon niet langer, waarop Passend onderwijs werd ingevoerd.
Binnen Passend onderwijs heet dit nu budgetfinanciering.
Clusteronderwijs
Cluster 1 voor kinderen met een visuele handicap
Cluster 2 voor kinderen met een auditieve en communicatieve handicap
Cluster 3 voor kinderen met een lichamelijke & mentale/meervoudige handicap
Cluster 4 voor kinderen met psychiatrische- en/of gedragsproblemen
Cluster 3 en 4 scholen zijn onderdeel van het samenwerkingsverband. Dat is gunstig, want
eerder stonden zij erbuiten en was er minimale samenwerking. Door deze clusters in het
samenwerkingsverband te betrekken hebben zij een betere positie gekregen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MaroeskaV. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
