Samenvatting examenstof economie VWO

Om het voor de cafetaria’s aantrekkelijk te maken om te investeren in een assortiment met gezonde producten stuurt de wethouder van Economische Zaken een voorstel naar de centrale overheid. Daarin pleit hij voor het volgende: “De cafetaria’s die hun assortiment voor ten minste 75% uit gezonde producten samenstellen, zouden een fiscale prikkel moeten krijgen in de vorm van een vast bedrag als extra aftrekpost of als extra heffingskorting.” De wethouder wil graag die fiscale prikkel ingevoerd hebben die het best stuurt richting de gewenste verandering van het assortiment. Leg uit welke van beide fiscale prikkels het beste stuurt richting de gewenste verandering van het assortiment.

Antwoord: heffingskorting Voorbeeld van een juiste uitleg: • Bij een aftrekpost zal het voordeel van de cafetaria het marginale belastingtarief zijn / Slechts een deel van de aftrekpost zal door middel van een lager belastingbedrag voordelig zijn voor de cafetaria. • Bij een heffingskorting zal het volledige bedrag in mindering worden gebracht op het belastingbedrag. Dit is een groter voordeel dan een aftrekpost (en zal de transitie naar een gezonder assortiment bevorderen).

Veertien West- en Centraal-Afrikaanse landen (de CFA-landen) vormen samen een monetaire unie. Ze hebben afgesproken een gemeenschappelijke munteenheid te gebruiken: de CFA-frank. In de onderlinge handel wordt met deze CFA-frank betaald. De CFA-landen handelen ook buiten de muntunie: ongeveer 20% van de export van de CFA-landen gaat naar de Verenigde Staten (VS). Een journaliste schrijft hierover: “Ondanks de lage inflatie in de CFA-landen is er sprake van een groeiend tekort op de gezamenlijke lopende rekening van de CFA-landen met de VS. Dit heeft echter niet geleid tot een depreciatie van de CFA-frank ten opzichte van de dollar. In tegendeel, de CFA-frank is geapprecieerd ten opzichte van de dollar.” Geef de oorzaak van de appreciatie van de CFA-frank ten opzichte van de dollar.

Antwoord: Een voorbeeld van een juiste oorzaak is: • Er is sprake van een tekort op de lopende rekening (met de VS). De munt is geapprecieerd dus zal er per saldo een overschot op de betalingsbalans (met de VS) moeten zijn zodat de vraag naar de CFAfrank groter is dan het aanbod. • Dit betekent dat het overschot op de kapitaalrekening (met de VS) groter is dan het tekort op de lopende rekening (met de VS).

Vrouwenvoetbal ontwikkelt zich snel en de verwachting is dat clubs hoge salarissen gaan betalen voor topspeelsters. De nationale voetbalbond wil voorkomen dat clubs zich in de schulden steken om speelsters aan te trekken. Mede daarom eist de bond van de clubs een begrotingsregel: de kosten van een jaar mogen niet hoger zijn dan de opbrengsten, op straffe van puntenaftrek of zelfs degradatie naar een lagere klasse. De voorzitter van de bond stelt dat deze begrotingsregel invloed heeft op de marktwaarde van speelsters. Leg uit hoe de begrotingsregel invloed heeft op de marktwaarde van speelsters

Antwoord: Een voorbeeld van een juiste uitleg is: • Een club zal de kosten minimaal gelijk moeten houden aan de opbrengsten, waardoor bij het aantrekken van een nieuwe speelster minder budget beschikbaar is. • Hierdoor daalt de betalingsbereidheid en zal (bij een gelijkblijvend aanbod) de prijs / marktwaarde van een speelster kunnen afnemen.

In de periode 2007-2008 kreeg de internationale bankensector grote klappen. De kredietcrisis leidde tot een forse daling van de aandelenkoersen. Omdat grote internationale banken failliet dreigden te gaan, kwamen verschillende overheden en centrale banken (CB) met reddingsplannen. Toen in de loop van 2008 deze kredietcrisis zijn weerslag kreeg op de reële economie en er sprake was van een internationale economische teruggang, verlaagde de centrale bank van de Verenigde Staten (VS) de rente. De Europese Centrale Bank (ECB) volgde deze renteverlaging pas enige maanden later. Ze wees voor deze vertraagde reactie op de doelstelling van het monetair beleid van de ECB. Toch zette de teruggang door en eind 2008 was er sprake van een recessie met een toename van de werkloosheid tot gevolg. De toename van de werkloosheid valt deels te verklaren uit de ontwikkeling van het particuliere vermogen in 2008 maar ook uit de economische relaties tussen de VS en de Eurozone (EZ). Beschrijf hoe een toename van de werkloosheid in de VS kan leiden tot een toename van de werkloosheid in de EZ.

Antwoord: Een voorbeeld van een juist antwoord is: Een antwoord waaruit blijkt dat de toename van de werkloosheid in de VS, via een vermindering van het besteedbare inkomen, de bestedingen en de import, leidt tot een daling van de export van de EZ waardoor de productie in de EZ daalt en daarmee de arbeidsvraag.

Een werkgeversvereniging zet bij de loononderhandelingen voor 2012 in op flexibel loon. “Werkgevers en werknemers moeten inspelen op de snel verslechterende economische omstandigheden. Door loonflexibiliteit kunnen werkgevers sneller reageren op bedrijfseconomische schommelingen,” aldus een woordvoerder van de vereniging. Hij vervolgt met de stelling: “De arbeidsmarkt zal dan sneller herstellen na een toename van de werkloosheid als gevolg van een economische neergang.” Leg de stelling van de woordvoerder van de werkgeversvereniging uit.

Antwoord: Een voorbeeld van een juist antwoord is: Een antwoord waaruit blijkt dat een toename van de werkloosheid dan direct leidt tot een neerwaartse aanpassing van de lonen, waardoor de vraag naar arbeid toeneemt ten opzichte van het aanbod en de werkloosheid minder wordt.