HC 1 Theoretische criminologie -> verklaren van criminologie aan de hand van sociologie en
psychologie
- Multidisciplinariteit -> inzichten uit verschillende wetenschap gebruiken
- Objectwetenschap
- Criminologie als wetenschap van regelovertreding
o Aard en omvang
o Oorzaken
o Reacties
Victomology (slachtofferschap) = de studie van fysieke, emotionele en financiële schade door
criminaliteit
De definitie van criminaliteit en schade:
1. Verschillende soorten criminele activiteiten: individuele spontane activiteit of georganiseerde
criminelen groepen
2. Profielen van daders en slachtoffers
3. Statistieken over criminaliteit (incl dark figure): slachtofferenquête en zelfrapportage
4. Oorzaken van criminaliteit
Criminaliteit: is wat er onder verstaan, en veranderd over tijd en plaats -> kijken naar de context
Als je gaat kijken naar criminaliteit is het belangrijk om te kijken naar wat er gedefinieerd wordt als
criminaliteit en hoe dat wordt gemeten -> een crimineel vrije buurt; is dat ook echt zo? Of is dat
alleen wat de politie denkt te weten?
Hagan’s Piramide
3 categorieën:
1. Mate van consensus = de mate waarin mensen
accepteren dat iets goed of slecht is. Mate van
overeenstemming dat het gedrag strafbaar is.
2. De mate van sociale reactie op deviantie -> hoe
zwaarder de straf, hoe erger mensen het vinden
en hoe zwaar het maatschappelijke inbreuk heeft. De verschillende straffen als reactie op de
misdaad.
3. Ernst van de schade = slachtofferloos (drugs, gokken) of schadelijk gedrag met slachtoffer
(geweld)
De piramide beschrijft de definitie van criminaliteit en de 3 dimensies hebben een sterke samenhang
met elkaar.
Kritiek: kijkt niet naar de bewustwording van slachtoffers. Criminaliteit is divers heeft veel
verschillende vormen van schade en slachtoffers (aantal slachtoffers). Niet iedereen beseft dat die
slachtoffer is:
- Dader is zelf slachtoffer: gokken, drugs
- Misdaden door overheid/bedrijven: milieuschade
,Ernst van de reactie kritiek: niet weten hoe er wordt gereageerd ookal is het strafbaar ->
machtelozen eerder dan machthebbers). De piramide suggereert dat misdaden waarbij er conflicten
zijn over hun misdadigheid niet volledige schade toe rekenen. Dit klopt niet omdat er misdaden zijn
die heel veel schade toebrengen maar die toch door de hele maatschappij niet als schade
toebrengend worden gezien door de manier waarop de media de misdaad presenteert.
Prism of crime
Visibility = neemt ook slachtofferloze criminaliteit erin mee.
Number harmend = En het aantal slachtoffers (1 slachtoffer of
9/11)
Seriousness of response = bij de powerless is hoge response
en bij powerful lage response
- Bovenaan = moord, diefstal -> gebeurt in het openbaar
met veel slachtoffers (9/11). Misdaden die gezien worden
als typische misdaden gepleegd door machtelozen
- Midden = sociale afwijkingen en deviantie; dronkenschap, jongeren -> weinig schade en niet echt
consensus of het echt misdaad/misdadiger is
- Onderaan = witteboordencriminaliteit -> speelt zich niet in het zicht af: werkplek. Door machtige
en minder directe schade. Misdaden hebben geen directe consensus in de maatschappij en
verschilt ook per plaats en tijd. Eerder bestuursrechtelijke dan strafrechtelijke sanctie.
Crime of the powerless: worden eerder opgepakt (economisch en politiek) en worden eerder
veroordeeld, maar niet zo dat zijn minder crimes plegen.
Crime of the powerfull: wittteboordencriminaliteit -> niet alleen individuen maar ook van bedrijven,
organisaties en de overheid. De powerfull zijn beter in staat om hun activiteiten te verbergen en te
verdedigen
Problemen met de legale definitie van criminaliteit = wat het strafrecht zegt
1. Het is te limitatief -> geen rekening gehouden met bv witteboordencriminaliteit wat onder
bestuursrecht valt. En moet gekeken worden naar de sociale schade
2. Het negeert de culturele en historische context van de wet -> wat als crimineel wordt
gedefinieerd verschilt over tijd en plaats.
3. Gaat ook in de interpretatie van een wet
Kennisopbouw via:
- Theoretische noties en concepten
- Falsificatie, weerleggen, (en – tijdelijke – verificatie) via empirie
Zonder theorie geen wetenschap: als je geen kader van onderzoek hebt dan geen wetenschap ->
theorie als kader gebruiken
Theoretische vernieuwing
Criminologie = jonge wetenschap -> voortgekomen uit theoretische ontwikkelingen
Ontwikkelingen onder invloed van
,- Wetenschapsinterne factoren = dingen die van binnen die wetenschap komen; door
ontwikkeling, inzichten en wisselwerking tussen de theorieën
- Wetenschapsexterne factoren = buiten de wetenschap komen en invloed hebben op de
wetenschap/criminologie -> Na WOII geen biologische verklaring van criminologie
Paradigma = Algemene wijze van kijken naar de wereld, dat impliceert wat je kan zien, doen en
theoretiseren -> achterliggend die bepaald wat voor theorieën we maken en hoe, verschilt per tijd en
paradigma’s volgen elkaar op -> overkoepelend
De vier paradigma’s
1. Klassieke paradigma = de mens is een rationeel wezen, genotsmaximalisatie -> kijken naar
effectieve manier van strafrecht (reactie op onterecht)
2. Positivistische paradigma = reactie op klassieke -> wetenschap onderzoek moet worden gedaan.
Meten is weten. Kwantitatief onderzoek. Biologische determinisme (lombroso)
3. Interpretatieve paradigma = de wereld is heel complex en steeds in beweging -> kwalitatief
onderzoek; eigen betekenis aan werkelijkheid geven. Subjectieve interpretatie. Werkelijkheid
wordt niet verklaard door algemene wetten maar door interpretaties
4. Kritische paradigma = de wereld is ongelijk en niet waarden vrij, kennis is nooit objectief, de
macht hebbers bepalen hoe de wereld in elkaar zit. Kritisch kijken naar de sociale werkelijkheid.
Machtscultuur bestuderen en veranderen = actieonderzoek. Onderzoeker is subjectief; kiest een
kant
Theoretische benadering/perspectief
- Fundamenteel/samenhangend beeld van de samenleving
- Concreter dan paradigma’s
- Verzameling die gebaseerd is op een paradigma
- Richtsnoer voor theorie en onderzoek -> Daarbinnen allemaal theorieën
Theorie
- Consistent stelsel van (gegeneraliseerde) uitspraken die met elkaar samenhangen
- Verklaart sociale werkelijkheid -> theorieën zijn verklarend
- Toetsbaar d.m.v. onderzoek
Concept = niet/minder uitgewerkte theorie -> kan onderdeel zijn van theorie, is één van de
uitspraken.
- Heel moeilijk aan te tonen in sociale wetenschap
Verklaringsniveaus
, 1. Macro
- Focus op samenleving als geheel
- Totaalbeeld van sociale structuren in de samenleving
2. Meso
- Focus op ‘middelgrote’ analyse-eenheden
- Groepen
3. Micro
- Focus op individuen
- Interacties
Maatschappijbeelden:
- Consensus = gaan uit van dat de samenleving met elkaar eens is, bv wat criminaliteit betekend ->
gedeelde moraal. Begrip staat niet ter discussie -> daarom gedrag verklaren. Durkheim
Sociaal moraal: criminaliteit is dus een overtreding van het collectieve moraal. En dan maakt de
economische, sociale en politieke positie van een persoon niet uit.
o Kritiek: wie zijn moraal is belangrijk bij de definitie van gedeelde moraal? Minderheid of
meerderheid. Misbruik: in een oorlog; legaal om andere te doden? Dan niet als moord
gezien. Kijken naar de context van de geschiedenis en sociale ontwikkelingen. Wat als
criminaliteit wordt gedefinieerd is afhankelijk van de macht -> wie toegang tot de
middelen
- Conflict = er zijn verschillende groepen in de samenleving die eigen belang hebben -> er is geen
consensus (Marx). Gaat om de machtige en niet machtige (economisch). De verschillende
groepen hebben een andere definitie van criminaliteit. Deze definitie wordt bepaald door de
machtige groep en benadeeld de andere groepen.
Tussen culturen:
o Primary conflict = een persoon is opgegroeid in een bepaalde cultuur maar leeft in een
andere cultuur -> dan is er een conflict tussen wat nou deviant is (Islamitisch en westers)
o Second conflict = groepen die in hetzelfde gebied wonen maar hun eigen waarde
systeem hebben (skateboarders)
Marx: conflict theorie: de definitie van criminaliteit is een conflict in een kapitalistische
samenleving met een klassen systeem -> macht en geld. Deviant is het gene wat een bedreiging
is voor de machtige. Daarom witteboordencriminaliteit niet ernstig.
‘’The definition of crime is a political tool used to protect power, wealth, and position in a
society’’ = critical criminology.
- Interactie = maatschappij wordt gevormd door onderlinge interactie -> niks staat dus vast.
Criminaliteit is een sociaal begrip en wordt door interactie gevormd.
Mensbeelden: passen binnen paradigma’s
- Rationele actor = klassieke paradigma -> mensen zijn rationele wezens die in vrijheid afgewogen
keuzes maken. Deviant persoon kiest er voor om deviantie te plegen. In vrijheid rationale
afweging maken
- Gedetermineerde actor = mensen worden gedwongen tot hun acties. Positivisme.
Omstandigheden dwingen tot deviantie
- De actor als slachtoffer (victimised actor) = de ator is het slachtoffer van een oneerlijke
samenleving (kritisch) niet aan dader wijten, want is slachtoffer van het systeem. Macht
dominante groepen -> daardoor worden sommige mensen neergezet als deviant. Nadruk op
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CrimiVU123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
