Samenvatting
Samenvatting kennisclips Beleid III, week 1 t/m 6
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Een samenvatting van de kennisclips van Beleid III, week 1 t/m 6.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: saravanhees1 • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting kennisclips Beleid IIIKennisclips week 1
Kennisclip 1.1
Wat is beleid?: niet eenvoudig, verschillende definities en alle definities geven een andere
betekenis aan het begrip. Definitie Howlett:
“Beleid is een reeks onderling samenhangend beslissingen die door een groep actoren wordt
genomen met betrekking tot de selectie van doelen en middelen om deze te bereiken binnen
een specifieke situatie waarin die beslissingen in principe binnen de macht van die actoren
zou moeten vallen”. Lange en abstracte definitie, maar een aantal bouwstenen zijn duidelijk:
- Beleid is het resultaat van een keuze en heeft betrekking op doelen en middelen. Deze
beslissing ligt binnen het vermogen van de overheid.
Definitie van Hoogerwerf:
“beleid is het streven naar het bereiken van bepaalde doeleinden met bepaalde middelen en
bepaalde tijdskeuze”
Beleid is een plan van aanpak voor het oplossen van problemen in de meest ruime zin. De
gewenste situatie (het doel) is dan ook de mate waarin de overheid het probleem gaat
oplossen.
Bestaande situatie is ongewenst beleid gewenste situatie. Impliceert het stellen van een
doel en daarmee het probleem oplossen. Hoe bereik je dat doel?: interventie in de
werkelijkheid. Het boek van Swanborn richt zich op evaluatie van beleidsinterventie: een
samenhangend stelsel van activiteiten en maatregelen, een bewuste poging dus tot
beïnvloeding van de werkelijkheid door een actor, in de richting van expliciet gestelde
doeleinden.
Kennisclip 1.2
Beleidsinstrumenten:
- Informatie-en communicatie-instrumenten: voorlichtingscampagnes, websites etc.
beweging in de gewenste richting
1
,- Financieel-economische instrumenten: belastingen, premies, uitkeringen, budgetten,
subsidies gedrag veranderen in richting van bepaalde doeleinden
- Juridische instrumenten: rechten, plichten, sluiten van overeenkomsten ingrijpen in de
werkelijkheid
- Faciliterende instrumenten: maken een aantal zaken mogelijk die helpen ter ondersteuning
voor uitvoering van het beleid; denk aan vaccinatieprogramma’s
- Handhavingsinstrumenten: via opspring, douane, OM, inlichten diensten, politie
Metafoor beleidsinstrumenten:
Gewenst gedrag wordt beloond door iemand met de wortel te belonen, een zweepslag te
geven bij een overtreding of hem of haar te waarschuwen via de preek.
- Preek = bewustwording
- Wortel = belonen
- Knuppel/stok = boeten
Beleid veronderstelt dat het probleem veranderbaar is, er mogelijkheden zijn voor interventie,
inzicht verkregen kan worden in de achtergrond van het probleem en inzicht verkrijgen in de
werking van instrumenten.
Kennisclip 1.3
Interventie is gericht om het gedrag van mensen te veranderen. Gedrag van mensen kan op
verschillende manieren worden beïnvloedt:
- Objectieve ruimte: beïnvloeding van de objectieve ruimte. Overheidsinterventie kan
barrières opleggen (denk aan gevangenisstraf, maar ook door wetten en regulering)
- Subjectieve ruimte: via beleid probeert de overheid mensen te informeren over
mogelijkheden of beperkingen. Mensen worden bewust gemaakt over wat ze wel en niet
kunnen doen
- Objectieve gevolgen: laat mogelijkheden open, maar beleid is gericht op de mogelijke
gevolgen (bijvoorbeeld te hard rijden kan een gevolg zijn dan je veel geld moet betalen).
Belangrijk is dat de overheid keuzemogelijkheid open laat maar vooral probeert te sturen op
de objectieve gevolgen
- Attitude/gedrag beïnvloeden nadelen te hard rijden, gevolgen van roken
- Waarderingen: roken is niet stoer maar stom etc.
2
, met de juiste prikkels zullen de interventies leiden tot gedragsverandering. Assumptie is
dat burgers rationeel zijn, maar is dat wel zo?
Kennisclip 1.4
Vrijwel iedere beleidsmaatregel probeert het gedrag van mensen te beïnvloeden, maar het
beïnvloeden van dat gedrag is lastig en heeft niet altijd de gewenste effecten. Beleidsmakers
gaan er veelal vanuit dat mensen rationeel denken.
Bounded rationality: gedrag van mensen is beperkt rationeel, mensen hebben de neiging om
keuzes uit te stellen en om de status quo te behouden. In die zin is ons keuzegedrag heel
voorspelbaar irrationeel.
Het werk van Kahneman: in zijn bestseller stelt hij vast dat er in onze hersenen twee mentale
systemen bestaan.
1. Fast: het werkt snel, op basis van gewoontes waarbij de focus op nu is. Beslissingen op
basis van de automatische piloot.
2. Slow: bewust, analytisch. Situaties goed beredeneren. Gerichte aandacht en nauwkeurig en
langzamer.
systeem 1 heeft vaak de overhand
Aan de klassieke beleidsinstrumenten van de informatie, verplichtingen of financiële prikkels
wordt de nudge toegevoegd. De overheid gaat zich steeds meer presenteren als keuzearchitect
om burger tot goede keuzes te leiden. ‘Nudge’: een subtiel duwtje in de rug de goede kant op.
Dit kan zonder dwang dus met behoud van keuzevrijheid.
Hoe te nudgen:
- Standaard optie wijzigen: denk aan donorregister die automatisch op ja staat tenzij je het zelf
aanpast
- Inwerken op beloningssystemen door stimulansen: denk aan gezonde voeding in het zicht
- Specifieke feedback om gedrag/keuzes aan te passen: verkeersborden met sippe gezichten
waardoor veel chauffeurs snelheid aanpassen
Kritiek op nudging:
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijanagrujic2k. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen