Dit is een uitgebreide samenvatting, beter gezegd een uitreksel van ALLE literatuur voor het vak Leer- en Onderwijsproblemen gegeven in 2022 voor het SPO: Premaster Orthopedagogiek. Zie inhoudsopgave voor inhoud, zowel de boeken als artikelen zijn duidelijk samengevat.
SV Leer- en onderwijsproblemen
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ............................................................................................................................. 1
Literatuur HC1 .............................................................................................................................. 3
Samenvatting Evaluatie Passend Onderwijs .................................................................................... 3
Literatuur HC2 .............................................................................................................................. 6
Danhof – Rekendrempels nemen Volgens Bartjens ......................................................................... 6
Danhof – Rekenprofiel als basis voor analyse van rekenachterstanden en diagnostiek ...................... 8
Literatuur HC3 ............................................................................................................................ 10
Ruijssenaars – Dyscalculie en Rekenproblemen ............................................................................ 10
Hoofdstuk 1: Rekenen, rekenproblemen en dyscalculie ................................................................... 10
Hoofdstuk 7: Voorbereidende rekenvaardigheid en rekenproblemen............................................. 13
Hoofdstuk 8: Rekenvaardigheden en rekenproblemen in de basisschoolperiode ........................... 17
Hoofdstuk 9: Diagnostiek van dyscalculie ......................................................................................... 23
Hoofdstuk 10.2: De stappen in de behandelingscyclus van Dyscalculie ........................................... 28
Protocol ERWD – Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie ........................................... 30
Hoofdstuk 4: Leren rekenen en rekenproblemen ............................................................................. 30
Hoofdstuk 5: Observeren en analyseren van leerprocessen ............................................................ 35
Literatuur HC4 ............................................................................................................................ 37
De Jong & Koomen – Interventie bij onderwijs-leerproblemen ...................................................... 37
Hoofdstuk 1: Technisch lezen ............................................................................................................ 37
Verschueren & Koomen – Handboek diagnostiek in de ll begeleiding ............................................. 39
Hoofdstuk 3: Technisch lezen en spellen (Ghesquière & van der Leij) ............................................. 39
Struiksma – Diagnostiek van technisch lezen en aanvankelijk spellen ............................................. 44
Hoofdstuk 1: Inleiding en verantwoording ....................................................................................... 44
Hoofdstuk 2: Het meten van leervorderingen .................................................................................. 46
Hoofdstuk 3: Uitgangspunten voor diagnostiek................................................................................ 47
Hoofdstuk 4: Een model voor technisch lezen en aanvankelijk spellen ........................................... 48
Hoofdstuk 5: De toetsprocedure ....................................................................................................... 51
Van Druenen – Leesproblemen en dyslexie in het basisonderwijs .................................................. 53
Hoofdstuk 1: Onderkenning van lees- en spellingsproblemen en dyslexie ...................................... 53
Hoofdstuk 2: Kenmerken van goed lees- en spellingsonderwijs....................................................... 54
Literatuur HC5 ............................................................................................................................ 56
Castles (2018) – Ending the Reading Wars .................................................................................... 56
, Par1: Cracking the Alphabetic Code .................................................................................................. 57
Scheltinga – Brede vakinhoudelijke richtlijn dyslexie (BVRD) .......................................................... 57
Hoofdstuk 1: Wat is Dyslexie? ........................................................................................................... 57
Hoofdstuk 2: Signalering en ondersteuning ...................................................................................... 62
Van Druenen – Leesproblemen en dyslexie in het basisonderwijs .................................................. 63
Hoofdstuk 3: Signaleren van lees- en spellingsvaardigheden ........................................................... 63
Verhoeven – Zorg om dyslexie ..................................................................................................... 66
Hoofdstuk 2 (De Jong): Definitie van dyslexie ................................................................................... 66
Hoofdstuk 3 (Wijnen & Capel): De neurocognitieve basis van dyslexie............................................ 67
Hoofdstuk 6 (Bos & de Groot): Diagnose van dyslexie in het kader van het PDDB .......................... 69
Verhoeven – Dyslexie 2.0: Update van het protocol Dyslexie en Behandeling ................................. 69
Hoofdstuk 3 (De Jong): Verklaringen van dyslexie: implicaties voor de samenstelling van een
dyslexie typerend profiel =OUD! ....................................................................................................... 69
Literatuur HC6 ............................................................................................................................ 70
Brandenburg – Working Memory in Children with Learning Disabilities .......................................... 70
Cordewener – Variation in Spelling Ability in Children ................................................................... 72
H1: General introduction................................................................................................................... 72
De Jong & Koomen – Interventie bij onderwijs-leerproblemen ...................................................... 72
Hoofdstuk 3: Spellen ......................................................................................................................... 72
Struiksma – Diagnostiek van technisch lezen en aanvankelijk spellen ............................................. 74
Hoofdstuk 4.4: Aanvankelijk spellen ................................................................................................. 74
Literatuur HC7 ............................................................................................................................ 74
Cain & Oakhill (2006) – Profiles of children with specific reading comprehension difficulties ........... 74
Leseman & Hammers (2007) – Begrijpend lezen (H4) .................................................................... 75
Castles (2018) – Ending the reading wars ..................................................................................... 80
Par3&Par4: Learning to comprehend text ........................................................................................ 80
Nation & Norbury (2005) – Why reading comprehension fails ....................................................... 80
Literatuur HC8 ............................................................................................................................ 81
Buckingham et al. (2013) – Why poor children are more likely to become poor readers .................. 81
De Jong & Koomen (2011) – Interventie bij onderwijsleerproblemen ............................................. 83
H2: Begrijpend lezen ......................................................................................................................... 83
H5: Taal en beginnende geletterdheid .............................................................................................. 86
H7: Werkgeheugen ............................................................................................................................ 87
Verschueren & Koomen – Handboek diagnostiek in de ll begeleiding ............................................. 89
Hoofdstuk 4: Taalontwikkeling en taalproblemen (Weerdenburg & van Hell) ................................. 89
Dyscalculie VS Dyslexie ................................................................................................................ 93
2
, Literatuur HC1
Samenvatting Evaluatie Passend Onderwijs
Dit artikel is een samenvatting van het evaluatieonderzoek (2020) naar Passend Onderwijs. De Wet
passend onderwijs werd ingevoerd in 2014, het verving verschillende begeleidingsprogramma’s voor
leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte. Deze evaluatie is onderzocht gedurende een periode
van 5 jaar.
De hoofvragen van het evaluatie onderzoek zijn:
• Hoe verloopt de implementatie van deze stelselwijziging?
• Wat is de impact van Passend Onderwijs op het handelen van iedereen die betrokken is bij
leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften?
Aanleiding voor het onderzoek
Passend onderwijs moest de oplossing zijn voor organisatorische problemen zoals bureaucratie,
complexiteit en onhelder belegde verantwoordelijkheid. Ook speelden oplopende kosten een rol.
De oplossingen voor de organisatorische problemen en voor de kostenstijging werden gezocht in:
• Decentralisatie: Het is niet langer de centrale overheid die bepaalt wie welke ondersteuning
krijgt, deze taak wordt nu de verantwoordelijkheid van regionaal georganiseerde
samenwerkingsverbanden. Een samenwerkingsverband bestaat uit alle schoolbesturen in
één regio.
• Budgetfinanciering: Elk samenwerkingsverband krijgt een budget voor het
ondersteuningsaanbod naar rato van het aantal leerlingen op de aangesloten scholen. Het
totale budget voor Passend Onderwijs is gefixeerd.
Passend onderwijs moest daarnaast ook zorgen voor: meer hulp op maat, een passende
onderwijsplek voor elke leerling én het ontzorgen van ouders. Verschillende maatregelen moesten
dit bewerkstelligen:
• Afschaffen landelijke systemen: De samenwerkingsverbanden gaan over de manier waarop
de ondersteuning wordt toegewezen, er wordt niet meer gewerkt met ‘’rugzakjes’’
toegekend op basis van landelijke criteria.
• De zorgplicht: Voor een aangemelde leerling met extra ondersteuningsbehoefte moet de
school onderzoeken of passende ondersteuning mogelijk is en zo niet, moet de school voor
de leerling een geschikte plek zoeken op een andere school, in overleg met de ouders.
• Opstellen van een schoolondersteuningsprofiel: de school beschrijft het eigen
ondersteuningsaanbod van voorzieningen binnen het samenwerkingsverband.
• Opstellen van een ontwikkelingsperspectief: de school beschrijft per leerling die
ondersteuning behoeft de behoeftes, de voorzieningen en de doelen.
• Bestuurlijke samenwerking tussen samenwerkingsverbanden en gemeenten: er moet
verplicht overleg gevoerd worden.
Algemene conclusie
• Betere organisatie van de extra ondersteuning
• Voldoende voorzieningen → Dekkend aanbod
• Kosten beheersbaarder voor de rijksoverheid
3
, • Scholen waarderen beleidsvrijheid
• Scholen wel last van bureaucratie en te krap budget
• Voor leraren en ouders heeft de stelselwijziging de verwachting niet waargemaakt
• Effect op leerlingen en studenten is niet goed vast te stellen
Impact op het stelsel, de samenwerkingsverbanden en op schoolbesturen
• Flexibeler systeem en een grotendeels dekkend aanbod: Minder complexe en minder starre
organisatie, de samenwerkingsverbanden waarderen en benutten de verkregen
beleidsruimte. In de meeste regio’s is er een dekkend aanbod, de hiaten in het aanbod lijken
te liggen bij specifieke voorzieningen voor kleine groepen zoals bij ernstig meervoudige
beperkingen. Het is de vraag of binnen het gefixeerde budget voor élke leerling een
adequate oplossing mogelijk is.
• Kostenbeheersing voor de rijksoverheid, financiën onder controle houden lokaal een
opgave: Voor de rijksoverheid zijn de kosten beheersbaar geworden. Sinds 2014 wordt het
budget gelijkmatig verdeeld over de samenwerkingsverbanden naar verhouding van het
aantal leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte (=verevening). Voor sommige
samenwerkingsverbanden betekende dit dat zij meer budget kregen dan voorheen (positieve
verevening), maar andere samenwerkingsverbanden kregen minder budget dan voorheen
(negatieve verevening). Er was een overgangsregeling van 5 jaar om zich aan te passen aan
het nieuwe budget. Soms knelt de opdracht om uit te komen met de beschikbare middelen.
Daarbij stijft het aantal kinderen in het speciaal onderwijs, waardoor er minder budget over
blijft voor het reguliere onderwijs.
• Complexiteit is veranderd: veranderde regels zorgen voor veranderde complexiteit
• De doelmatigheid van bestedingen is onbekend: de Wet Passend Onderwijs definieert niet
welke leerlingen tot de doelgroep behoren, hierin maken samenwerkingsverbanden eigen
keuzes. Zij bepalen ook de verdeling en inzet van middelen en welke doelen daarbij horen. Er
zijn geen betrouwbare registraties van leerlingen die extra ondersteuning krijgen.
• Veel bestuurlijk overleg tussen onderwijs en jeugdhulp, nog weinig gezamenlijk beleid: In
de praktijk blijken onderwijs en jeugdhulp nog vaak gescheiden terreinen.
• Beleidsvrijheid roept discussies op
Impact op scholen en leraren
• Scholen waarderen de vrijheid in de besteding van middelen: Scholen besteden die
middelen vooral aan extra uren voor intern begeleiders en ondersteuningscoördinatoren
zoals onderwijsassistenten. Scholen doen minder dan vroeger beroep op externen zoals
logopedisten. Hierdoor kunnen ze vaak meer leerlingen dan voorheen ondersteunen met
hetzelfde budget. Veel interne begeleiders en ondersteuningscoördinatoren geven aan tijd
de kort te hebben.
• Nog veel geluiden over bureaucratie: Door de nieuwe wettelijke verplichtingen eerder meer
dan minder bureaucratie.
• Basisondersteuning wordt meestal gerealiseerd, invulling verschilt
• Knelpunten in afstemming met jeugdhulp: wisseling in teams, onduidelijkheid over de regie,
lange wachtlijsten, veelal problemen met afstemming in het speciaal onderwijs.
• Geen grote impact op het werk of deskundigheid leraren
• Leraren ervaren meer belasting: last van hogere werkdruk, heeft echter vele oorzaken en
hoeft niet directe gevolg van Passend Onderwijs te zijn, veel oorzaken werden ook al direct
na de invoering aangegeven als belastend: grote klassen, te veel leerlingen, te weinig
ondersteuning en te zware eisen van de inspectie.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floorlogemann. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
