Dit is een uitwerking van de gehele toetsmatrijs van het tentamen over bs7 en bs8 van de studie verpleegkunde/HBO-V.
In studiejaar geschreven.
Behaalde cijfer met het alleen leren van de toetsmatrijs: 7.1
BS7
Skillslab 7.1 VTV ACT Zwachtelen
HC deel 1
Waar bevindt vocht zich in het lichaam?
100% lichaamsvocht is onderverdeeld in 64% intracellulair vocht (in lichaamscellen)
en 36% extracellulair vocht (buiten lichaamscellen).
Het extracellulaire vocht in onderverdeeld tussen 75% interstitieel vocht (rondom de
lichaamscellen) en 25% plasma (in de bloedvaten)
Bloedplasma is het vloeibare deel van het bloed
Het lymfevatenstelsel: de riolering van het lichaam
In tegenstelling tot het bloedvatenstelsel voert het lymfevatenstelsel alleen af
Overtollig interstitieel vocht wordt in lymfehaarvaten opgenomen en via grotere
lymfevaten naar lymfeknopen/lymfeklieren gezuiverd
Borstbuis brengt gezuiverd lymfevocht vanuit benen, buik en linker zijde
bovenlichaam terug in bloedbaan
Rechter lymfebuis brengt gezuiverd lymfevocht vanuit rechter zijde bovenlichaam
terug in de bloedbaan
Het lymfevatenstelsel transporteert tevens vetten vanuit de dunne darm naar het
bloed via de borstbuis
Lymfestelstel heeft grotere kleppen dan de aderen waardoor het grotere
ziekteverwekkers/bacteriën/ beschadigde cellen kan afvoeren
Mogelijk door de spierpompfunctie (bij weinig/geen beweging krijg je vochtophoping)
Wat is lymfevocht?
Kleurloze vloeistof, ontstaan uit het bloed bestaande uit:
Water
Hormonen en enzymen
Witte bloedcellen
Vetten
Antistoffen
Aangetaste/dode cellen
Vloeistoffen/zuurstof dat niet door cellen is opgenomen
Wat is oedeem?
Ophoping van vocht in de extracellulaire ruimte (specifiek de interstitiële ruimte)
Waar kan oedeem zich vormen?
Meest voorkomende plekken
Onderste extremiteiten (benen)
Bovenste extremiteiten (armen)
Longen
Buikholte (ascitesvocht, vaak bij een tekort aan eiwitten)
Oorzaken
Insufficiëntie van het aderstelsel/lymfevatenstelsel
Hartfalen (verminderd de pompfunctie/zuigfunctie van het hart)
Tekort aan eiwitten als gevolg van ondervoeding, nier en of leverfalen (verstoorde
elektrolytenstoornis)
Chronische veneuze insufficiëntie
,Bloedstoom door de aderen richting het hart is verstoort als gevolg van verwijdere
aderen/beschadigde kleppen:
Spataderen
Verwijde aderen (waardoor de kleppen niet meer goed sluiten)
Post trombotisch syndroom
Schade aan kleppen als gevolg van trombose
Aangeboren afwijkingen
Lymfoedeem
1. Primair: aangeboren afwijking waarbij geboren met minder (goed functionerende)
lymfevaten
2. Secundair: disfunctie lymfevaten en klieren door bv. chirurgische resectie (bv
okselkliertoilet, verwijdering van lymfeklieren in dit geval oksel bij bv. borstcarcinoom),
traumatisch letsel of infectie
3. Lipoedeem: stoornis van aanmaak in vetweefsel in combinatie met lymfoedeem
Gevolgen van perifeer oedeem
1. Opzwelling van het betreffende lichaamsdeel
2. Verweking van het weefsel en de huid (vocht staat stil)
3. Ontsteking als gevolg van achterblijvende afvalstoffen
Fases
1. Verkleuring huid door uitreden rode bloedlichamen uit bloedbaan
2. Keratose
3. Hypodermitte/hypostatisch eczeem
4. Ulcus cruris venosum
Kent de verschillende vormen van toepassing van compressietherapie en de
daarvoor benodigde materialen en kan deze in relatie
brengen met de betreffende (contra-)indicaties
Compressietherapie
Het uitoefenen van druk op een lichaamsdeel om oedeem te laten afnemen
Ondersteunen van spierpompfunctie
Doorsnee van verzwakte/vergrootte bloedvaten terugbrengen naar normaal niveau
Stilstaand vocht naar dieper gelegen vaten sturen
De wet van LaPlace (druk in mmHg)
Bij aanbreng van gelijke spanning met hetzelfde materiaal ontstaat minder druk als wanneer
de omtrek kleiner is
Initiale fase – oedeem in de ledematen
Onderhoudsbehandelfase – oedeem is al weg, maar als voorzorg dat de oedeem niet terug
komt
Deel 2
,Kan de (contra-)indicaties, verpleegkundige aandachtspunten en mogelijke
complicaties voor de handeling ambulante
compressietherapie (met gebruik van korte-rekzwachtels) op het onderbeen
uitleggen
Eigenschappen compressiemateriaal
Stiffness – mate waarin compressiemiddel druk laat toenemen bij het verder
uitrekken
Werkdruk en rustdruk
Werkdruk is de druk die verkregen wordt bij beweging van het ledemaat waar
compressie op wordt toegepast
Rustdruk is de druk die verkregen wordt bij rust van het ledemaat waar compressie
op wordt toegepast
Hogere elasticiteit is een hogere rustdruk
Lagere elasticiteit is een hogere werkdruk
Zwachtelen met zodat de rek uit het materiaal is
Buisverbanden
Buisverbanden worden niet aangemeten en zijn enkel beschikbaar op rol
Geven hierdoor niet de ideale drukverdeling over een ledemaat bij behandeling van
oedeem
Zijn hierdoor veelal niet geschikt als chronisch compressiemiddel
Therapeutische elastische kousen (TEK, steunkousen)
Soorten
Beenkous tot aan knie
Beenkous tot aan halverwege bovenbeen
Beenkous tot in de lies
Armkous
Handkous
Soorten voetstukken
Open teen (makkelijker met hulpmiddel maar kan gaan oprollen)
Gesloten teen (geen druk op de teen, moeilijker met aantrekken)
Kousen worden aangemeten
Standaardmaat/confectiemaat
Maatwerk
Vlakbreikousen
Als een rechte lap gebreid
Heeft een naad
Drukklasse I t/m IV
Rondbreikousen
Wordt uit een stuk gebreid
Heeft geen naad
Drukklasse I t/m III
, Drukmaten
Drukklasse A en I:
Zwangerschap
Moe gevoel bij staand beroep
Drukklasse II
Lichte mate van chronisch veneuze insufficiëntie
Oedeem in avond
Oedeem na trauma
Beginnend post trombotisch syndroom
Drukklasse III
Chronisch veneuze insufficiëntie
Huidafwijkingen
Post trombotisch syndroom
Nabehandeling ulcus cruris
Spataderen met sterke oedeemvorming
Nabehandeling bij recidiverende erysipelas (wondroos)
Sterke oedeemvorming bij zwangerschap
Lymfoedeem
Drukklasse IV
Ernstige chronische veneuze insufficiëntie
Ernstig lymfoedeem
Adjustable compression devices (soort wraps)
Compressiemiddel is van niet elastisch materiaal
Dient aangemeten te worden
Wordt geopend en gesloten met klittenbandsluiting
20 tot 50 mmHg
Kan op ieder ledemaat worden aangemeten
Met name geschikt vaan patiënten bij wie therapeutische elastische kousen geen
oplossing bieden tegen recidiverende overmatige oedeemklachten
Fases/stappen bij zwachtelen
1. Observatie huid (huid droogt uit doordat het niet wordt blootgesteld aan
luchtvochtigheid, huid insmeren)
2. Evaluatie compressietherapie (vooruitgang in afname oedeem)
B: rondom enkel
B1: kuitspier begin
C: waar het been het dikste is
3. Aanbrengen buisverband (Tubigrip) als bescherming
4. Aanbrengen polstermateriaal voor het opvullen van holtes zodat de druk gelijk
verdeeld is
5. Aanbrengen twee lagen rekzwachtels in tegengestelde richting (stoppen bij twee
vingers onder de knieschijf en begin bij waar de tenen beginnen)
6. Controle aangebrachte compressie; behouden de tenen zelfde kleur en geen
pijnklachten binnen 15 min
7. Kijk naar goede schoenen
Mag 3 dragen blijven zitten behalve na 1e keer (24 uur check)
Contra indicaties compressietherapie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper izavandenoever. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €18,89. Je zit daarna nergens aan vast.
