Celcommunicatie (kleine naar grote afstand):
o Gap junctions
o Celmembraan moleculen
o Autocriene:
cel secreert chemische boodschapper die op eigen receptoren inwerkt
o Paracriene:
cel secreert chemische boodschapper die op receptor van buurcellen werkt
o Endocriene:
cel secreert chemische boodschapper (hormonen) die via bloedstroom naar ver
gelegen cellen gaan
o Synaptisch:
- communicatie via targeting van 1 cel tot andere via synapsen
- enkel in ZS
Chemische boodschappers:
o Aminozuurderivaten (epinephrine)
o Klein peptide
o Proteïnen
o Steroïden (testosteron)
2 soorten Chemische boodschappers:
o Water oplosbare (hydrofiel):
diffunderen vrij door celmembraan en interageren met receptoren op membraan
o Hydrofobe:
door carrierproteïnen in membraan geleid en interageren met intercellulaire
receptoren
Endocriene cellen en weefselspecialisatie
Endocriene cellen = cellen die primaire rol hebben boodschapperstoffen te secreren
3 bepaald anatomische verdelingen:
o Samen zittend in 1 gespecialiseerde orgaan die endocriene klier vormt
o Vormen van discrete clusters in andere organen
o Verspreid per cel in epitheelweefsel, in darmen en respiratoir systeem
-> neuronendocrien systeem
Neuronendocriene cellen hebben membraan gebonden vesikels met chemische
boodschappers in
-> secretie vesikels door exocytose = vesikels versmelten met membraan en gooien
inhoud uit cel
Endocrien weefsel:
o Hoog vasculair -> snel en veel secreren in bloedstroom
o Pool aan wand capillair vat en nucleus aan andere pool
Autocriene en paracriene boodschappers traag -> diffunderen en transport door bloed +
worden snel vernietigd na secretie
Endocriene boodschappers ook traag -> transport door bloed naar doelwit cel en dan binnen
gaan in cel
, APUD cellen = neuronendocriene cellen die amines en peptides secreren en hebben
metabolische eigenschappen voor opname amines die dan decarboxyllatie ondergaan voor
hormonensynthese
Hypofyse
Multifunctionele endocriene klier
Secreert veel verschillende hormonen voor adrenale klier, thyroide, teelballen,
eierstokken
Zit onder hersenen aan de hypofysestengel
Verdeeld in 2 delen:
o Anterior hypofyse:
epitheelweefsel uit 3 delen:
distale kwab: grootste deel van klier
intermediaire kwab: rudimentair deel
tuberale kwab: laag cellen tegen stegel
o Posterior hypofyse:
Neuronale armen en gliacellen
3 delen:
Neurale kwab
Hypofysestengel: bevat axonen van de hersenen
median eminence: extensie van hypothalamus
Grote bloedvezels voor anterior komen door stengel
-> schade: dood anterior en geen endocriene functie meer
Anterior hypofyse
Speciale bloednetwerken dragen hormonen van hypothalamus om hormoonsecretie
van anterior hypofyse te stimuleren of inhiberen
-> controleren neuronendocriene cellen
5 soorten endocriene cellen:
o Somatotrophen:
secreren groeihormonen (GH)
o Lactotrophen:
secreren prolactine (PRL)
o Corticotrophen:
addrenocorticotrophic hormoon
(ACTH)
β-lipotropin (β-LPH)
α-melanocyte stimulerend hormoon
(α-MSH)
β-endorphine
o Thyrotrophen:
Secreren thyroid stimulerend hormoon (TSH)
o Gonadotrophen:
Gonadotropisch hormoon
Follikel stimulerend hormoon (FSH)
, Luteinizing hormoon (LH)
Intermediaire kwab
Intermediaire kwab zit tussen posterior hypofysen en distale kwab
Minder goed ontwikkeld in mensen i.v.m. andere zoogdieren
Klierachtige acini gelijnd met kubusepitheel
Tuberale kwab
Dunne laag kubusepitheel
Soms squameuze cellen die cysten of tumoren vormen
Posterior hypofyse
Verlengd in hypofysestengel en sella turcica
Secreert oxytocine en antidiuretische hormonen
Bevat axonen va neuronale cellen liggend in supraoptische en paraventriculaire
nuclei van hypothalamus met gliacellen genaamd pituicyten
Hypothalamus
Regelt endocrien- en zenuwstelsel
Meerder cluster van neuronen die hormonen secreren
-> hormonen activeren of inhiberen hormoon vrijlating uit anterior hypofyse
Hormonen hypothalamus naar hypofyse via 2 wegen:
o Speciaal systeem bloedvaten transporteren hormonen naar anterior hypofyse
o Axonen van hypothalamus naar hypofysestengel, die telt als posterior hypofyse
Pijnappelklier
Secreert melatonine
Ligt juist onder corpus callosum
Bedekt in leptomininges
bevat kwabben van gespecialiseerde cellen, gescheiden door septa van ongemyeliniseerde
axonen en bloedvaten
2 soorten cellen:
o Pinealocyten:
neuronachtige cellen die melatonine produceren
-> induceert ritmische veranderingen in secretie van hypothalamus, hypofyse
en geslachtsklieren en werkt als endocriene omzetter
roos cytoplasma, donkere ronde kern
geschikt in rozetten
meerdere cellen rond fibrullair gebied
o Gliacellen:
Bipolaire verlengde cellen die tussen nesten van Pinealocyten lopen
Onverschillig tenzij speciaal gekleurd
Sympatische en parasympatisch ZS geregeld
Input van retina arriveert indirect
Schildklier
Secreert 2 hormonen:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gschr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.