Slaap zacht, Johny Idaho
Auteur: Auke Hulst
Uitgave: 2015, uitgeverij Ambo I Anthos
Eerste druk: 2015
Genre: Roman
Schrijver:
Auke hulst is geboren op 20 mei 1975 in Hoogezand-Sappemeer. Hij is een
Nederlandse romanschrijver, journalist en muzikant. In 2015 verscheen Slaap zacht,
Johnny Idaho, een roman over actuele thema's als economische apartheid en
surveillance. Dat boek werd genomineerd voor de Halewijnprijs, de Boekhandelsprijs
en bekroond met de Harland Awards Romanprijs en de Reinaert-trofee.
Titelverklaring:
De titel slaat op het zinnetje dat Idaho’s moeder ooit ’s nachts tegen hem fluisterde:
‘Slaap zacht, Johnny Idaho.’ Het was of ze niet alleen tegen haar zoon sprak maar
ook tegen een spookbeeld: zijn vader. Die naam verbond hen drieën. Waarschijnlijk
is dit spookbeeld ook degene tegen wie Idaho in zijn hoofd spreekt.
Figuurlijk slaat de titel waarschijnlijk op de eufemistische betekenis van slapen:
doodgaan. Idaho had om het leven moeten komen toen zijn flatgebouw instortte,
heeft toen zelfs geprobeerd om zelfmoord te plegen, maar is nog in leven. Hij is
echter omringd door de dood: je ziet de gevolgen van het ongeluk aan zijn lijf, hij
praat tegen een imaginaire vriend (waarschijnlijk zijn dode vader) en hij ziet steeds
‘het gezicht van klei’ voor zich: de wegrottende dode man in de kelder van het
gebouw. Uiteindelijk doodt hij zelf Willem Gerson.
Perspectief:
Het verhaal wordt verteld door Johnny Idaho, Hatsu Hamada en Willem Gerson, dus
er is sprake van een meervoudig perspectief.
Tijd + ruimte:
Het verhaal speelt zich in de toekomst af (2038). Je herkent dit aan de weblenzen en
Pleasers, maar ook aan de transportkokers die elk huis heeft, waardoor eten en
pakketjes aangeleverd worden, gebouwen die uit 3d-printers groeien, vingerscanners
bij de metropoortjes, robots – Asimo’s – die het makkelijke werk doen en Ogen in de
lucht die iedereen in de gaten houden.
De vertelde tijd is acht dagen. Idaho is veertien als het flatgebouw instort en achttien
als hij op de Archipel arriveert, dus met de flashbacks erbij verstrijkt er ongeveer vier
jaar.
3 periodes:
- Het verhaal vroeger, 2015
- Een paar jaar daarna, ongeveer 2017
, - het nu perspectief in het boek, de toekomst
De plaats bestaat uit verschillende eilanden in de nieuwe wereld die in handen zijn
van bedrijven: de Archipel. De eilanden zijn: downside, midlevel, upside en
executive.
Opbouw/indeling:
Het boek is verdeeld in elf hoofdstukken: zeven hoofdstukken zijn genoemd naar de
dagen van de week, een hoofdstuk heet ‘De achtste dag’ en dan zijn er nog drie
hoofdstukken met veel flashbacks naar Idaho’s leven voordat hij naar de Archipel
kwam: ‘Het gebouw’, ‘Woestijndagen’ en ‘Scenario’s’. Het verhaal wordt dus niet-
chronologisch verteld. Op de achtste dag in de Bijbel staat Jezus op uit de dood en
breekt een nieuw leven aan. De achtste dag is ook de dag van de besnijdenis - er
wordt afgerekend met het oude leven en er komt een compleet nieuw leven – en de
dag waarop priesters mensen van al hun ongerechtigheden reinigen. In dit hoofdstuk
doodt Idaho Gerson en reinigt hem zo van zijn ongerechtigheden en Hamada rekent
af met het onderzoek naar het eeuwige leven. Voor hen beiden zou er nu een nieuw
leven kunnen beginnen. Dag 8 staat ook voor de dag van de eeuwigheid.
Taalgebruik:
Er zijn veel metaforen (‘Langs de oevers is een woud van glas, steen en kunststof
geplant, de vermomming van een zenuwstelsel dat waarneemt en aanstuurt.’). Vaak
maken de stijlfiguren en beeldspraak het verhaal grappig. De rijkeren zeggen
bijvoorbeeld ‘Alles Gucci’ tegen elkaar in plaats van ‘Alles goed’ en Idaho vertelt hoe
zijn ‘dikke dode moeder’ hem zijn naam heeft gegeven. Ook worden er veel Engelse
woorden gebruikt.
Doel van het boek:
Een beeld geven van hoe het leven er mogelijk over een aantal jaar uit gaat zien.
Open of gesloten einde:
Het boek eindigt op het moment dat Willem Gerson vermoord wordt door Johny. De
aanleiding hiertoe was het ingestorte gebouw met een slechte bouwconstructie die
Willem Gerson ontworpen had. Het is een gesloten einde, omdat Johny nu gedaan
heeft wat hij wou doen en dit hem rust geeft, maar we zijn er niet achter gekomen of
onsterfelijkheid ontwikkeld kan worden tegenwoordig.
Actueel/oud (betrekking op boek):
Actueel, het boek is op de toekomst (2038) gebaseerd. De schrijver heeft een beeld
geschetst hoe het leven er tegen die tijd mogelijk uitziet (weblenzen, pleasers,
vingerafdrukken) en daarom heeft de tijd zeker betrekking op het boek.
