Een samenvatting van de hoofdstukken 1 t/m 4 en 6 van het boek A Global History of Modern Historiography van Iggers en Wang, zoals gebruikt bij het tweedejaars vak Historiografie van de Radboud Universiteit Nijmegen.
(10 pagina's)
Samenvatting van “A Global History Of Modern Historiography” door
Iggers en Wang
Hoofdstuk 1. Historiographical traditions in the world: a view of the eighteenth
century (pagina 21-32)
The West
In de moderne geschiedschrijving speelt de Verlichting en (in iets mindere mate de
wetenschappelijke revolutie) een zeer grote rol. Geschiedenis werd niet gezien als een
wetenschap maar als een retoriek die streefde naar welsprekendheid, maar in tegenstelling tot
eerdere literatuur wel streefde naar het achterhalen van de waarheid. Het vertellen van een
samenhangend verhaal (met oorzaak-gevolg-relaties) werd als belangrijk gezien en verschilde
van de geschiedschrijving van voor de Verlichting, die vooral bestond uit het opsommen van
gebeurtenissen (een soort kronieken). Er was sprake van secularisering en religiekritiek maar
desondanks bleef religie een zeer grote rol spelen.
Een andere richting, die van erudition (=geleerdheid), ging nog verder. Er lag een nog
grotere nadruk op methodes om de waarheid te achterhalen. Geschiedschrijving moest een
wetenschap worden. In de loop van de 18e eeuw veranderde erudition in filologie. Nieuwe
methoden van tekstkritiek speelden een centrale rol.
De Verlichting en de geschiedschrijving die beïnvloed was door de Verlichting waren
niet uniform, maar in elk land verschillend.
Vanaf de tweede helft van de 18e eeuw werden verschillende vooruitgangstheorieën
ontwikkeld. Het geloof in Europese superioriteit werd breed gedragen en was verbonden met
het idee van vooruitgang.
Dus:
- geschiedschrijving werd geen echte wetenschap
- streven naar de waarheid
- nieuwe methoden van tekstkritiek
- samenhangend verhaal vertellen
- secularisering maar religie bleef grote rol spelen
- vooruitgangsgedachte
- Europese superioriteit
- niet uniform
1
, Hoofdstuk 2. The advance of nationalism and nationalist history: the West, the
Middle East and India in the nineteenth century (pagina 69-82)
Historiography in a revolutionary age between 1789 and 1848
De politieke context: De Franse Revolutie en het Napoleontische regime veranderden
samenlevingen op het hele continent (uitzonderingen in Oost Europa). De middenklasse,
burgerlijke samenleving en bewegingen die streden voor constitutionalisme werden sterker.
Ook de manier waarop geschiedenis werd geschreven veranderde. Meteen na de revoluties
was er een tendens van afkeer tegen de Verlichting (die de revoluties had geïnspireerd) in de
geschiedschrijving.
Geschiedschrijving in de Romantiek. In de eerste helft van de 19e werd de Verlichting
vervangen door de Romantiek. De reactie tegen de idealen van de Franse Revolutie namen de
vorm aan van de idealisatie van de Middeleeuwen. Deze werden of nostalgisch als
harmonieus, of als bakermat voor de moderne vrijheid en democratie gezien.
Uit deze reactie tegen de Franse Revolutie en de Verlichting ontstond de ontdekking
van de natie als belangrijke kracht in de moderne geschiedenis. Het opkomende nationalisme
had een grote invloed op de geschiedschrijving. De kosmopolitische kijk van de 18e eeuw
werd vervangen door een focus op de natie. Er was een relatie tussen het nationalisme en
professionele wetenschap. Er was nu veel aandacht voor Middeleeuwse bronnen omdat deze
namelijk als basis konden dienen voor het schrijven van nationale geschiedenissen. Tegen het
midden van de 19e eeuw werden er grote werken geschreven die hielpen een nationale
identiteit te ontwikkelen door middel van kritische uitgaven van Middeleeuwse bronnen. Dit
ging samen met een poging van overheden om geschiedenis te veranderen in een radicale
academische discipline die het nationale belang diende. Historische studies vonden in
Duitsland met name plaats op universiteiten en er werd een grote nadruk gelegd op kritisch
bronnenonderzoek. Maar in geheel Europa waren de meeste historici nog steeds amateurs.
Rond 1830 vond er verandering plaats. De fascinatie met de Middeleeuwen
verminderde en historici gingen zich meer bezig houden met de oorsprong van hun
samenleving. De Middeleeuwen werden nu niet meer nostalgisch gezien als een bron van orde
en hiërarchie, maar als een stadium in de ontwikkeling van de moderne burgerlijke
samenleving. Dit is de liberale interpretatie van de Middeleeuwen en deze duurde tot
ongeveer 1848. De liberale interpretatie maakte plaats voor een sociale. Beide hadden ze
gemeen dat de geschiedenis optimistisch werd bekeken (vooruitgangsgedachte).
Er waren ook mensen die het hier niet mee eens waren en zagen de geschiedenis niet
bewegen in de richting van een liberale samenleving of vonden zo’n samenleving slecht.
Voorbeeld: August Comte.
Hegel’s idee: verandering kwam tot stand door een dialectisch proces: elk stadium in
de geschiedenis en zijn institutionele manifesten wordt telkens vervangen door een nieuw en
hoger stadium omdat de oude imperfect was. De geschiedenis heeft dus een eindpunt, wat was
bereikt volgens Hegel.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MDvdW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
