Chinees keizerrijk begin 19e eeuw ernstig verzwakt.
19e eeuw: de keizerlijke Qing-dynastie, Mantsjoe-dynastie, regeerde in China. Dynastie:
serie heersers. De Chinese keizers regeerden als absolute vorsten: ‘Hemels Mandaat’, macht
komt uit de hemel. Ze bestuurden uit de hoofdstad, vanaf 1421 was dat Peking (Beijing).
Rijk was verdeeld in provincies, die weer in prefecturen en die weer in districten.
Hoogste ambtenaren werden mandarijnen genoemd, er was ook een groep ambtenaren die
toezicht hield op andere ambtenaren en die fouten moesten melden aan de keizer.
Je kon ambtenaar worden door ambtenarenexamen te maken. Streng en moeilijk.
Centrale gezag was in rijk gebaseerd op het confucianisme. Ontwerper was Koeng Foe-Tsoe
(551-479 v. Chr.) en die bekend werd onder de naam Confucius. Kenmerken:
- Nadruk op juiste persoonlijke gedrag: de aard van de mens is goed. Als iedereen zich
juist gedraagt dan zijn er geen problemen in de samenleving.
- Leer van Vijf Menselijke Relaties gaf aan wat de juiste betrekkingen waren tussen een
heerser en onderdanen, vader en zoon, echtgenoot en vrouw, ouder en jongere
broer en vrienden.
- Van hoger geplaatsten werd welwillendheid en vriendelijkheid verwacht, van de lager
geplaatsten toewijding en gehoorzaamheid aan hoger geplaatsten.
- Rituelen en vaste omgangsvormen zorgden ervoor dat mensen zich juist gedragen.
Aan het keizerlijk hof waren deze het uitgebreidst. Er waren regels in het dagelijks
leven die iedereen moest naleven.
Corruptie in keizerlijk China: was ooit iemand corrupter dan Heshen?
Heshen (1750-1799) begon als paleiswacht van keizer Qianlong. Zijn zoon trouwde met
favoriete dochter Qianlong. Heshen liet militaire acties langer duren voor extra fondsen. Hij
stal veel belastinggeld. Hierdoor konden overheidstaken niet goed worden uitgevoerd. Hij
liet prijs stijgen op rijst -> hongersnoden.
Opvolger Qianlong maakte een einde hieraan. Heshen werd veroordeeld tot lingchi, duizend
stukjes van het lichaam totdat het sterft. Heshen was schoonvader van zoon en dus straf
verzacht: Heshen mocht zichzelf ophangen. Zijn 5e dochter kreeg deel van zijn bezit.
Misschien bezit nog in Zomerpaleis, misschien geplunderd en nu in VS en EU.
Geen einde corruptie in China. Heshen was 1 van de grootste schurken van China.
Einde 18e eeuw: Qing-dynastie verzwakt, crisis, neergang, bestaansniveau daalde en dit
kwam door:
- Corruptie: en inefficiënt bestuur nam toe in laatste fase van bewind keizer Qianlong.
- Politieke crises: veroorzaakt door corruptie, inefficiënt bestuur en natuurrampen.
Opstand van de Witte Lotus 1769 in noordwesten Sichuan. Bevolking leefde op
onvruchtbaarheid bergland zeer dicht bij het bestaansminimum. Door eisen van
corrupte belastingpachters kwamen ze in opstand. Bestrijding moeilijk want voor
legerleiding i.v.m. corruptie voordelig was om strijd lang te laten duren. Mensen uit
gebieden met hongersnood gingen naar gebieden zonder hongersnood en hierdoor
ontstonden spanningen, conflicten tussen bevolkingsgroepen.
, - Hongersnoden: als gevolg van natuurrampen zoals overstromingen. Terwijl de
bevolking groeide, bleven hoeveelheid bebouwbaar land en landbouwmethoden
hetzelfde.
De eerste Opiumoorlog (1839-1842): China doet concessies.
Chinezen zagen China als middelpunt van de wereld: Het Rijk van het Midden. China was
een voorbeeld voor de rest van de wereld. De rest was minder ontwikkeld.
De Qing, die vanaf 1644 regeerde, onderhield weinig betrekkingen met buitenland. Westen
was ook ondergeschikt. Niet onderhandelen want anders erkenning van gelijkheid.
Christelijke Westen voelde zich hetzelfde als de Chinezen.
Modern imperialisme kwam op in 19e eeuw. Politieke overheersing en economische
uitbuiting gingen gepaard met White man’s burden: taak om rest van de wereld te
beschaven. Chinezen voelden hier niets voor.
Beide weigerden zichzelf aan te passen. Engeland wilde met geweld China dwingen tot
concessies.
Britten vervoerden sinds eind 18e eeuw opium vanuit Brits-Indië naar China, zeer
winstgevend voor het westen, maar heel schadelijk voor China:
- De opium werd met Chinees zilver betaald en hierdoor ontstond veel schade. Britten
moesten ook einde maken aan East India Company en hierdoor kon iedereen
handeldrijven met China.
- Sociale ontwrichting door opiumverslaving, veel Chinezen waren verslaafd.
- Chinese regering verbood de handel, maar de illegale handel groeide.
Aanleiding Opiumoorlog: toen verbod niet hielp en koningin Victoria niet inging op het
verbod van de opiumhandel, stuurde de Chinese keizer zijn vertegenwoordiger in Kanton en
liet hem in beslag genomen Britse ruwe opium vernietigen. Britten stuurden leger en vloot.
De Qing werd overtuigend verslagen. De Britten hadden veel voordeel van de industriële
revolutie. Ze hadden door stroom aangedreven schepen. Chinezen minder goed bewapend.
Verdrag van Nanking (1842):
- Chinezen moesten 5 havens als verdragshavens openstellen voor Britse kooplieden.
- Ze moesten eiland Hongkong afstaan aan de Britten.
- Britse kooplieden zouden niet onder Chinees bestuur en rechtspraak vallen.
- Ze moesten 6 miljoen dollar betalen als schadevergoeding voor vernietigde opium.
- Ze moesten ook toestaan dat het verdrag periodiek zou worden herzien.
Stoomschip Nemesis was eerste Britse oorlogsschip van staal.
Nieuwe Chinese concessies na Tweede Opiumoorlog (1856-1860)
In China werden de verdragen Ongelijke verdragen genoemd. Ongunstig voor China:
- Verlies zeggenschap over grondgebied.
- Verlies inkomsten uit economisch centra dat nu in handen was van buitenlanders.
1844 VS en FR sloten ook Ongelijke verdragen met China. Zij kregen ook meer invloed in
steden zoals HongKong en Shanghai. Later nog meer landen o.a. Nederland.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RosalieKumar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
